Podwyższony puls to alarm prosto z serca. Jak sprawdzić tętno?

Puls to parametr, który informuje nas o ilości uderzeń serca na minutę. Jeśli jest wyższy niż zakładane normy, wówczas serce musi wykonać większą pracę, aby pompować krew na obwód, a w konsekwencji bardziej się męczy. Gdy organizm w taki sposób funkcjonuje przez dłuższy czas, wówczas rośnie ryzyko wielu chorób, w tym zawału i udaru.

Prawidłowe tętno – jakie są normy?

Nasz puls przyspiesza, gdy się stresujemy. Nie chodzi wyłącznie o sprawy najwyższej wagi jak np. zdawanie ważnego egzaminu czy podpisanie umowy kredytowej, ale też sytuacje z życia codziennego jak stanie w kolejce do sklepowej kasy czy rozmowę z sąsiadem. Im silniejsze emocje wyzwala w nas dana czynność, tym tętno jest wyższe. Nie bez powodu często mówimy, że tak bardzo się denerwujemy, że aż „wali nam serce”. Puls wzrasta również po wysiłku fizycznym.

Prawidłowe wartości tętna spoczynkowego różnią się w zależności od wieku. „Idealnie by było, gdyby nasz puls wynosił od 55 do 70 uderzeń na minutę” – mówiła dla „Wprost” lek. Weronika Błaszczyk. Ogólna zasada jest taka – u dzieci serce bije szybciej, u osób starszych – zwalnia. Jest jeszcze jedna ważna zależność – im człowiek więcej trenuje, tym jego tętno może być niższe. Dla wyczynowych sportowców charakterystyczne jest to, że ich serce uderza rzadziej niż 60, a nawet 50 razy na minutę.

Normy pulsu dla poszczególnych grup wiekowych

• u niemowląt – 130 uderzeń na minutę,
• u dzieci – 100 uderzeń na minutę,
• u młodzieży – 85 uderzeń na minutę,
• u dorosłych – 70 uderzeń na minutę,
• u seniorów – 60 uderzeń na minutę.

Wartości ciśnienia powyżej lub poniżej normy – o czym to świadczy?

Eksperci są zgodni – niebezpieczny dla organizmu jest zarówno za wysoki, jak i za niski puls. W związku z tym nie można lekceważyć wartości tętna – trzeba na nie zwracać taką samą uwagę, jak i na wartości ciśnienie tętniczego. Organizm potrafi przyzwyczaić się do przyspieszonego pulsu. Możemy go mieć i nawet tego nie zauważać (nawet przez wiele lat). To bardzo niebezpieczne – może doprowadzić do udaru lub zawału. Wysoki puls może wskazywać na następujące choroby i dolegliwości:

• tachykardia (częstoskurcz),
• nadciśnienie tętnicze,
• udar,
• zaburzenia rytmu serca,
• migotanie przedsionków,
• zaburzenia rytmu serca,
• nadczynność tarczycy,
• anemia,
• niewydolność serca,
• nerwica
• zaburzenia lękowe.

Niski puls może być objawem następujących chorób:

• bradykardia (gdy rytm serca nie przekracza 60 uderzeń na minutę),
• zaburzenia hormonalne,
• niedoczynność tarczycy,
  
• arytmia serca,
• choroba niedokrwienna serca.

Jak prawidłowo zmierzyć tętno?

Tętno możemy zmierzyć, wykorzystując różne sposoby. Jednym z prostszych i wygodniejszych jest zastosowanie opasek na rękę, smartwatchy i smartbandów – większość z nich pokazuje wartości pulsu. Wiele osób zastanawia się, czy na pewno są skuteczne. Praktycznie każde takie rozwiązanie ma niewielki margines błędu, ale plusem ich stosowania jest to, że wartość tętna widzimy przez cały czas i możemy je monitorować w różnych sytuacjach. Warto sprawdzać, jakie mamy tętno w różnych sytuacjach, gdy leżymy na kanapie, jedziemy rowerem czy robimy zakupy. Taki monitoring da nam ogólny obraz sytuacji.

Pomiaru tętna możemy dokonać również za pomocą większości aparatów do mierzenia ciśnienia. Eksperci Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego podają inny sprawdzony sposób, który można zastosować samodzielnie lub przy pomocy innej osoby. Na końcu przedramienia, w miejscu, gdzie przebiega tętnica promieniowa, należy ułożyć trzy palce: drugi, trzeci i czwarty. Siła ucisku powinna być niewielka. Pod palcami należy wyczuć falę tętna – to właśnie jest puls. Następnie policzmy, ile uderzeń wyczujemy w ciągu 30 sekund. Wartość tę mnożymy przez dwa – w ten sposób uzyskujemy częstość tętna na minutę. Uwaga – badania nie powinno się wykonywać w stanie wzburzenia emocjonalnego czy bezpośrednio po wysiłku fizycznym. Samo stwierdzenie nieprawidłowości w pomiarze tętna nie jest równoznaczne z rozpoznaniem nieprawidłowości, ale powinno skłonić nas do wizyty u lekarza, który zleci wykonanie innych badań takich jak np. EKG i Holter EKG. Pogłębiona diagnostyka da pewność, że wszystko jest w porządku albo pozwoli szybko ustalić odpowiednie leczenie.