Spacery po lesie są niezwykle miłą formą spędzania wolnego czasu. Pozwalają „uciec” na chwilę od codzienności, wyciszyć się, ale też delektować pięknem przyrody. Nie słychać wtedy przejeżdżających samochodów, rozmów telefonicznych. Poza tym okazuje się, że takie leśne spacery wpływają bardzo korzystnie na nasze zdrowie. Określa się je mianem „terapii lasem” lub „kąpieli leśnych”.
Jak spacery po lesie poprawiają zdrowie?
Dotychczasowe badania pokazują, że 10-minutowy pobyt w lesie obniża ciśnienie krwi, 20-minutowy – poprawia nastrój, 60-minutowy – wyostrza uwagę. Badacze nie są jednak jeszcze w stanie określić, jak długo utrzymują się te korzyści zdrowotne. „Kąpiele leśne mogą być przydatne w walce z depresją, lękiem, zespołem nadpobudliwości psychoruchowej oraz z deficytem uwagi” – zauważa dr hab. Emilia Janeczko z Katedry Użytkowania Lasu Instytutu Nauk Leśnych SGGW, profesor uczelni.
„Coraz więcej jest konferencji naukowych i sympozjów, z których płynie jasny komunikat o bardzo dużym znaczeniu lasu dla jakości naszego życia” – podkreśla badaczka. Zauważa, że w obecnych czasach rośnie znaczenie przyrody jako czynnika, który wspomaga dobrostan (nie jest to jednak czynnik leczący lub uzdrawiający człowieka).
Wpływ lasu na samopoczucie ludzi
Badania prowadzone od kilku lat w Instytucie Nauk Leśnych SGGW pokazują pozytywny wpływ lasu na samopoczucie ludzi. „Nawet krótki pobyt w lesie poprawia nastrój, dostarcza więcej energii, pozwala zmniejszyć napięcie emocjonalne, powoduje, że wzrastają uczucia pozytywne” – tłumaczy dr hab. Emilia Janeczko. Naukowcy sprawdzali również, jak na samopoczucie człowieka wpływa martwe drewno. Okazuje się, że „właściwości relaksacyjne lasu z naturalnymi, powolnymi procesami zamierania drzew są dużo wyższe, niż te uzyskane w lasach zagospodarowanych, w których widoczne są ślady pozyskania drewna”.
Pobyt w lesie a korzystne reakcje immunologiczne
Naukowcy zauważyli również powiązanie między pobytem w lesie a korzystnymi reakcjami immunologicznymi, w tym także ekspresją białek antynowotworowych. Okazuje się także, że w metrze sześciennym powietrza w zbiorowisku leśnym jest 200-500 bakterii. Dla porównania – na takim samym obszarze powietrza miejskiego znajduje się ich aż 4000-8000, czyli znacznie więcej. Poziom zanieczyszczeń w lesie jest dużo niższy od tego, który jest w miastach czy w okolicy tras o dużym natężeniu ruchu samochodowego. Co więcej, hektar lasu liściastego wytwarza w okresie letnim 2 kg fitoncydów, z kolei hektar iglastego – aż 5 kg. „Zdolność wytwarzania tych korzystnych substancji ma ok. 80 gatunków drzew i krzewów, m.in. jałowiec pospolity, czeremcha zwyczajna, świerk pospolity, jodła pospolita, sosna pospolita czy brzoza brodawkowata” – tłumaczy specjalistka.
Spacer po lesie lepszy niż jazda rowerem po nim?
Przeprowadzone dotychczas badania skupiały się na dwóch rodzajach aktywności w lesie – spacerach, a także obserwowaniu przyrody z konkretnego miejsca. W obu przypadkach kontakt z naturą w ten sposób wpływa pozytywnie na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. „Nasze ostanie badania pokazują, że profity wynikające ze spacerowania w lesie są bardziej wszechstronne, niż te uzyskiwane dzięki np. jeździe rowerem po lesie” – podkreśla badaczka.
Dodatkowo, żeby czerpać korzyści z obcowania z przyrodą, wcale nie trzeba chodzić boso czy przytulać się do drzew. „Możemy też znaleźć dogodne dla nas miejsce i poobserwować przez dłuższą chwilę otaczającą przyrodę” – zauważa dr hab. Emilia Janeczko.
Wirtualne „kąpiele leśne”
Nie wszyscy mają możliwość wybrania się na spacer do lasu. Wzięli to pod uwagę naukowcy z Instytutu Nauk Leśnych SGGW. Dotyczy to między innymi pacjentów szpitali, osób unieruchomionych czy obłożnie chorych. Naukowcy prowadzą badania, których celem jest sprawdzenie, jak wpływa na człowieka oglądanie lasu nagranego kamerą 360 stopni.
Włączenie programów wirtualnej terapii lasem do codzienności osób, które mają ograniczony dostęp do lasu, może mieć pozytywne społecznie konsekwencje w postaci łagodzenia dolegliwości, przyspieszenia procesu rekonwalescencji i lepszej resocjalizacji – podkreśla dr hab. Emilia Janeczko.
Czytaj też:
Prosty test wykryje chorobę Alzheimera nawet 20 lat wcześniej. Przełomowe badanieCzytaj też:
Ultradźwięki jako „lek” na zaburzenia psychiczne? Badania pokazują ich wpływ na mózg