Udar mózgu jest stanem zagrożenia życia, który wymaga pilnej pomocy medycznej. Im szybciej chory trafi do szpitala, tym większe są jego szanse na przeżycie. Ponieważ do udaru często dochodzi nieoczekiwanie i występuje u pozornie zdrowych osób, warto wiedzieć, jakie czynniki zwiększają szanse jego wystąpienia.
Udar mózgu dzielimy na krwotoczny i niedokrwienny. Pierwszy występuje zdecydowanie rzadziej i odnosi się do stanu, w którym w obrębie mózgu następuje krwawienie. Udar niedokrwienny, znacznie częstszy, to stan, w którym światło naczynia krwionośnego dostaje zablokowane przez skrzep krwi. Znając mechanizm, można przewidzieć, które choroby, schorzenia lub nawyki zwiększają ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
Udar – czynniki ryzyka
Odpowiedz teraz szczerze na kilka pytań, by dowiedzieć się, czy w twoim przypadku ryzyko udaru jest wysokie:
-
Czy zmagasz się z nadciśnieniem? Wysokie ciśnienie krwi jest najczęstszą przyczyną udaru i najważniejszym kontrolowanym czynnikiem ryzyka udaru. Jeśli problem dotyczy ciebie, postaraj się regularnie mierzyć ciśnienie i kontrolować je np. przy pomocy leków, przepisanych przez kardiologa.
-
Czy palisz papierosy Nałóg ten jest kolejnym istotnym czynnikiem ryzyka udaru. Nikotyna i tlenek węgla w dymie papierosowym uszkadzają układ sercowo-naczyniowy i torują drogę do wystąpienia udaru mózgu.
-
Czy palisz papierosy i stosujesz antykoncepcję hormonalną? Ryzyko udaru mózgu wzrasta. Kolejny argument, by rzucić palenie.
-
Czy masz cukrzycę Wiele osób z cukrzycą ma również wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu we krwi i ma nadwagę. To zwiększa ich ryzyko jeszcze bardziej. Podczas gdy cukrzycę można leczyć, obecność choroby nadal zwiększa ryzyko udaru. Musisz kontrolować poziom cukru i stosować się do zaleceń lekarza. Istotne jest też utrzymywanie zdrowej masy ciała.
-
Czy prowadzisz niezdrową dietę? Diety bogate w tłuszcze nasycone, tłuszcze trans i cholesterol mogą podnosić poziom cholesterolu we krwi. Diety bogate w sód (sól) mogą podnosić ciśnienie krwi. Diety o wysokiej kaloryczności mogą prowadzić do otyłości. Dlatego tak ważne jest prowadzenie zdrowej diety, bogatej warzywa i owoce, pełne ziarno, chude białko, błonnik pokarmowy i zdrowe tłuszcze.
-
Unikasz ruchu? Brak aktywności fizycznej może zwiększyć ryzyko udaru, choroby serca, nadwagi, rozwoju nadciśnienia, wysokiego poziomu cholesterolu we krwi i cukrzycy, choroby serca i udaru mózgu.
- Czy jesteś uzależniony od alkoholu? W rzeczywistości nałóg może prowadzić do wielu komplikacji zdrowotnych, w tym udaru.
-
Czy masz problemy z sercem? Osoby z chorobą niedokrwienną serca lub niewydolnością serca są bardziej narażone na udar niż osoby zdrowe. Rozszerzona kardiomiopatia (powiększone serce), choroba zastawkowa serca i niektóre rodzaje wrodzonych wad serca mogą również zwiększać ryzyko udaru. Jeśli zmagasz się z chorobą krwi (np. anemią sierpowatą) również powinieneś na siebie uważać.
-
Jesteś otyły? Nadwaga i otyłość są powiązane ze zwiększonym ryzykiem wysokiego ciśnienia krwi, cukrzycy, chorób serca i udaru mózgu.
-
Czy masz miażdżycę Tętnice szyjne na twojej szyi dostarczają krew do mózgu. Tętnica szyjna zwężona złogami tłuszczowymi z miażdżycy tętnic (nagromadzenie blaszek miażdżycowych w ścianach tętnic) może zostać zablokowana przez skrzep krwi. Jeśli masz wysoki poziom cholesterolu we krwi, również powinieneś uważać. Duże ilości cholesterolu we krwi mogą gromadzić się w naczyniach i powodować skrzepy krwi, co prowadzi do udaru mózgu. Jeśli zmagasz się z chorobą naczyń obwodowych, w wyniku której dochodzi do ich zwężenia i ograniczenia funkcjonalności, masz też wyższe ryzyko choroby tętnic szyjnych, co zwiększa ryzyko udaru.
- Czy masz powyżej 65 lat? Prawdopodobieństwo wystąpienia udaru wzrasta dwukrotnie co 10 lat po 55. roku życia. Chociaż udar mózgu występuje częściej u osób starszych, wiele osób w wieku poniżej 65 lat również ma udar. Ryzyko wzrasta również wtedy, gdy w twojej rodzinie ktoś już miał udar, ponieważ czasami są spowodowane zaburzeniami genetycznymi, które mogą blokować przepływ krwi w mózgu.
- Czy jesteś kobieta? Do czynników, które mogą zwiększać ryzyko udaru u kobiet należą: ciąża, stan przedrzucawkowy/rzucawka lub cukrzyca ciążowa, stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych (szczególnie w połączeniu z paleniem tytoniu) i terapia hormonalna po menopauzie.
Jak widać, nasz codzienny styl życia i podejmowane wybory mają ogromny wpływ na ryzyko udaru mózgu. Im szybciej wprowadzisz kilka zmian, tym lepiej.
Czytaj też:
Odra to niegroźna choroba wieku dziecięcego?
Źródło: American Heart Association/ American Stroke Association