Hiperprolaktemia może być spowodowana wieloma czynnikami. Jedną z przyczyn podwyższenia stężenia prolaktyny w surowicy krwi są schorzenia dotyczące bezpośrednio przysadki mózgowej, która odpowiedzialna jest za jej wydzielanie. Jak i inne zaburzenia hormonalne hiperprolaktemia może mieć także związek ze stylem życia oraz występowaniem niektórych chorób przewlekłych.
Co to jest hiperprolaktemia?
Hiperprolaktemia to zaburzenie hormonalne, które występuje u kobiet oraz mężczyzn. Pojawia się wówczas, gdy przysadka mózgowa zaczyna wytwarzać zbyt dużo prolaktyny. Prolaktyna jest hormonem, który wpływa m.in. na zdolności rozrodcze, dlatego zaburzenia w jej wydzielaniu powodują problemy z zajściem w ciążę. Hiperprolaktemia prowadzi do niepłodności; w wyniku zaburzeń hormonalnych i nadmiernego wydzielania prolaktyny bezpłodność może dotyczyć obu płci. W przypadku kobiet wysokie stężenie prolaktyny w surowicy krwi nie musi być objawem chorobowym, bo naturalnie wzrasta ono m.in. podczas ciąży i laktacji. Stężenie prolaktyny naturalnie rośnie także w nocy, podczas stresu i silnych przeżyć emocjonalnych, a także bólu. W tych przypadkach jest to stan przejściowy; hiperprolaktemia powoduje zwiększenie stężenia prolaktyny, które nie maleje np. zgodnie z rytmem dobowym, ale utrzymuje się na stale podwyższonym poziomie. W zależności od przyczyny to zaburzenie hormonalne można leczyć w różny sposób. W niektórych przypadkach jest ono na tyle skuteczne, że pozwala na zajście w ciążę.
Hiperprolaktemia czynnościowa – co to takiego?
Hiperprolaktemia czynnościowa to okresowe zwiększenie wydzielania prolaktyny. Zaburzenie to związane jest z działaniem określonego czynnika i nie ma związku z żadną chorobą. Hiperprolaktemia czynnościowa może być m.in. efektem przewlekłego stresu, braku snu, stosowania diety wysokobiałkowej. W takim przypadku schorzenie wymaga wyeliminowania czynnika wpływającego na podniesienie poziomu prolaktyny w surowicy krwi; czasami stosuje się też odpowiednio dobrane leczenie.
Hiperprolaktemia – objawy
Jednym z podstawowych objawów choroby jest niedoczynność jajników oraz jąder. Objawy są nieco różne w zależności od płci. Do częstych objawów hiperprolaktemii u kobiet, zaliczamy m.in.:
-
zaburzenia miesiączkowania (cykl ulega znacznemu wydłużeniu lub występuje całkowity zanik miesiączkowania)
-
suchość pochwy,
-
pojawienie się pokarmu w przypadku kobiet, które nie są w ciąży i nie przechodzą laktacji,
-
uderzenia gorąca,
- obniżenie lub całkowity zanik libido.
Powyższe objawy (z wyjątkiem pojawienia się pokarmu w piersiach) mogą być mylone z objawami menopauzy, która w ostatnich dekadach pojawia się u coraz większej liczby kobiet poniżej 45 roku życia.
Do częstych objawów hiperprolaktemii u mężczyzn, zaliczamy m.in.:
-
zaburzenia erekcji,
-
obniżenie libido,
-
problemy z przyrostem mamy mięśniowej oraz jej zanik,
-
zanik owłosienia łonowego,
- nadmierny przerost gruczołów sutkowych.
Objawem hiperprolaktemii, który jest wspólny dla obu płci, jest niepłodność wynikająca z zaburzeń czynnościowych gonad, czyli jajników i jader.
Hiperprolaktemia – przyczyny
Hiperprolaktemia jest skutkiem działania kilku czynników. Przede wszystkim są to czynniki zewnętrzne, które powodują hiperprolaktemię czynnościową. Kolejną przyczyną się łagodne i złośliwe guzy mózgu, które rosnąc, wpływają na funkcjonowanie przysadki mózgowej. Jedną z przyczyn zaburzeń w wydzielaniu poraktyny, które prowadzą do zwiększenia jej stężenia w surowicy krwi, jest też nieleczona lub leczona w nieprawidłowy sposób niedoczynność tarczycy. Zdarza się, że hiperprolaktemia pojawia się w wyniku doznania urazu czaszki i uszkodzenia mózgu w obrębie podwzgórza oraz przysadki mózgowej. Do przyczyn hiperprolaktemii zalicza się także:
-
przerzuty powodowane przez choroby nowotworowe,
-
postępującą niewydolność nerek,
-
niewydolność wątroby,
- przyjmowanie niektórych leków.
Czytaj też:
Nerwica natręctw. Czym się objawia?