Jajka – skład i inne, podstawowe informacje
Jajka to najczęściej konsumowany, odzwierzęcy produkt spożywczy. Zwykle Polacy jedzą 3 jajka w tygodniu, co daje około 160 jajek rocznie. Najczęściej są zjadane na śniadanie i mają różną formę – często w postaci jajecznicy, omletów, ugotowane na twardo lub na miękko. Włączenie jajek do codziennej diety jest bardzo korzystne, gdyż ostatnie doniesienia naukowe wskazują, że mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia niektórych chorób, w tym między innymi miażdżycy, nadciśnienia tętniczego oraz otyłości.
Skład jajka to przede wszystkim: białko (58 proc.), żółtko (30 proc.) oraz skorupa i błony podskorupowe (12 proc.). Pod względem ilościowym składa się w 75 proc. z wody, 12 proc. z białek, 12 proc. z lipidów i 1 proc. ze składników mineralnych. Wartość odżywcza jajka wynosi 150 kcal/100 g. Warto je jeść głównie ze względu na pełnowartościowe białko – jedząc jedno jajo, realizuje się około 15 proc. dziennego zapotrzebowania dorosłego człowieka.
Jakie korzystne właściwości mają jajka?
Podczas śniadania wielkanocnego warto jeść jajka, gdyż są bogatym źródłem witamin. Zawierają między innymi witaminę A (odpowiada np. za dobry wzrok), D (dba o dobry stan kości i zębów), E (niszczy wolne rodniki, zapobiegając wielu chorobom, w tym nowotworom) i K (działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie). Są także źródłem mikro- i makroelementów takich jak wapń (dzięki niemu krew prawidłowo krzepnie), żelazo (umożliwia transport tlenu do tkanek), magnez (zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśni i stawów), fosfor (zapewnia silną strukturę kości), cynk (chroni organizm przed wolnymi rodnikami i dba o stan włosów, skóry i paznokci), potas (utrzymuje w normie ciśnienie krwi), selen (wraz z witaminą E zapobiegają przedwczesnemu starzeniu się), jod (odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy) i sód (odpowiada za prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową).
Jajka są także źródłem kwasu sialowego, który ma działanie przeciwzapalne, antybakteryjne i antywirusowe. Występuje w nich także cholina, która odpowiada za prawidłowy transport i metabolizm tłuszczów. Warto je jeść także dlatego, że zawierają lecytynę zapewniającą sprawną pracę mózgu oraz regulującą gospodarkę cholesterolową.
Podczas śniadania wielkanocnego jajko mogą zjeść także osoby na diecie odchudzającej. Dzięki swoim właściwościom daje uczucie nasycenia, dlatego też ograniczy spożywanie dodatkowych kalorii i pozwoli tym samym utrzymać odpowiednią masę ciała.
O czym jeszcze pamiętać, przed zjedzeniem jajek podczas śniadania wielkanocnego?
1. Jajka mogą uczulać
Chociaż jajko ma tyle właściwości prozdrowotnych, to znajduje się ono także na jednym z pierwszych miejsc wśród alergenów pokarmowych. Mimo że uczulać może zarówno białko, jak i żółtko, to częściej jednak silne właściwości alergenne ma białko jajka, na które alergię ma ponad 5 proc. populacji. Zwykle alergia dotyczy 5 białek: owomukoidu, owoalbuminy, owotransferyny, lizozymu oraz albuminy.
2. Jajka mogą powodować zakażenie salmonellą
Bakterii salmonelli są powszechne i to właśnie z ich powodu najczęściej występują zatrucia pokarmowe w Polsce. Aby uniknąć zakażenia podczas świąt wielkanocnych, warto pamiętać o tym, jak minimalizować ryzyko zachorowania. Przede wszystkim należy kupować jajka czyste, świeże i ze sprawdzonego źródła, a także przechowywać je w lodówce. Ponadto, jeśli poddaje się je obróbce termicznej, nie trzeba ich myć, jednak należy pamiętać, by np. po rozbiciu jajka, skorupki szybko umieścić w koszu na śmieci, a ręce umyć mydłem pod bieżącą wodą. Z kolei, jeśli jajka będą zjadane na surowo, czyli dodawane np. do majonezu, trzeba sparzyć je wrzątkiem, a następnie powstałe z jego dodatkiem wyroby, zjeść w krótkim czasie od przygotowania.
3. Jajka nie w każdej postaci są lekkostrawne
Osoby na diecie lekkostrawnej powinny jeść jajko ugotowane na miękko, które jest lżej strawną wersją niż jajko ugotowane na twardo. Najmniej lekkostrawne są jajka usmażone na tłuszczu.
Czytaj też:
Czy alkohol pomaga strawić tłuste potrawy? Dietetyk rozwiewa wątpliwości