Zachorowalność na nowotwory skóry stale wzrasta. Ma to związek z wieloma czynnikami, a jednym z nich jest narażanie się na działanie promieniowania słonecznego, które powoduje oparzenia słoneczne oraz korzystanie z solarium. W zależności od rodzaju choroby może ona rozwijać się przez bardzo długi czas i nie dawać wyraźnych objawów, jak i zaatakować nagle oraz cechować się wyjątkowo ostrym przebiegiem. Co powinno nas zaniepokoić i skłonić do wizyty u specjalisty?
Nowotwór i rak skóry to nie to samo schorzenie
Rak skóry to określenie potoczne, które często stosowane jest w nieprawidłowy sposób, bo rak skóry i nowotwór skóry to nie to samo. W przypadku raka skóry komórki nowotworowe powstają w tkance nabłonkowej. Czerniak wywodzi się z tkanki nienabłonkowej, więc nie może być określany mianem raka.
Czerniak to nowotwór złośliwy, który coraz częściej atakuje osoby młode. Jednym z czynników, które powodują ten rodzaj nowotworu, jest opalanie się na słońcu i w solarium. Dlatego właśnie należy chronić skórę przed promieniowaniem UVA i UVB już od pierwszych dni życia dziecka. Czynnikiem ryzyka jest także długotrwałe „drażnienie” zmiany barwnikowej np. zbyt ciasnym kołnierzykiem oraz jej urazy m.in. podczas usuwania zbędnego owłosienia metodami chemicznymi i mechanicznymi. Warto pamiętać, że pieprzyki na skórze wymagają szczególnej ochrony podczas zabiegów laserowych.
Mity na temat nowotworów
Na temat nowotworów skóry krąży wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że na czerniaka nie chorują osoby ciemnoskóre, a ryzyko zachorowania zmniejsza posiadanie ciemnej karnacji. Nie jest to do końca prawdą, choć zachorowalność na czerniaka i różne rodzaje raka skóry wśród rdzennej ludności np. Afryki jest stosunkowo niska. Kolejnym mitem jest przekonanie, że każdy czarny pieprzyk na skórze to czerniak złośliwy lub rak skóry. Jest to bardzo popularna teoria, która nie ma nic wspólnego z prawdą, ale o tym, czy i jakie znamiona barwnikowe są dla nas niebezpieczne, zawsze powinien decydować lekarz.
Może się okazać, że z pozoru „normalny” pieprzyk o dość jasnej barwie, będzie stanowił dla nas śmiertelne zagrożenie; czerniak może powstać także na niezmienionej wcześniej pod względem zabarwienia skórze. W przypadku znamion nie można generalizować, bo różne zmiany skórne mogą mieć podłoże nowotworowe, dlatego osoby, które mają na skórze pieprzyki, powinny poddawać się systematycznym badaniom dermatologicznym. Lekarz za pomocą specjalistycznego sprzętu jest w stanie określić jakie podłoże ma dany pieprzyk lub przebarwienie; czasami konieczna jest jednak specjalistyczna diagnostyka w celu wykluczenia ewentualnych podejrzeń poważnych chorób.
5 niepokojących objawów, które mogą wskazywać na czerniaka
Czym różni się zmiana nowotworowa od zwykłego pieprzyka? Poniżej wyszczególnione zostały jedne z najczęstszych objawów czerniaka, które powinny skłonić do niezwłocznej wizyty u dermatologa.
1. Zaczerwieniona skóra wokół zmiany barwnikowej
Zdrowy pieprzyk nie powinien sprawiać nam żadnych problemów, a skóra wokół niego powinna mieć naturalne zabarwienie. Jeżeli nagle wokół pieprzyka lub innej zmiany barwnikowej pojawiają się objawy stanu zapalnego np. zaczerwienienie, należy skonsultować się z lekarzem.
2. Obrzęk skóry
Obrzęk to jedna z oznak, że z pieprzykiem może dziać się coś złego. Alarmującym objawem jest także obrzęk występujący z zaczerwienieniem oraz tkliwością okolicy zmiany barwnikowej.
3. Ból i świąd pieprzyka
Kolejnym niepokojącym objawem jest jakikolwiek dyskomfort odczuwany w miejscu występowania zmiany barwnikowej. Nie zawsze musi to być ciągły ból lub świąd skóry; czasami w przypadku czerniaka występują też inne dolegliwości np. krótkotrwałe, ale silne uczucie kłucia i mrowienia.
4. Nagła zmiana zabarwienia, wielkości i kształtu pieprzyka
Jeżeli pieprzyk zaczyna zmieniać kształt i jego brzegi stają się nieregularne, to nie należy czekać z wizytą u lekarza. Pieprzyk może nie tylko zwiększać swój obwód, ale także przyrastać „do góry” – wówczas jego struktura może stać się podobna do kalafiora.
5. Owrzodzenia, krwawienia, zmiana koloru na ciemniejszą lub utrata barwy
Pojawiające się wokół pieprzyka owrzodzenia, krwawienie z pieprzyka, zmiana koloru znamienia na ciemniejszą, a także jego odbarwienie to kolejne, dość niepokojące objawy, które mogą wskazywać na czerniaka.
Nowotwór złośliwy skóry nie musi ograniczać się jedynie do zmian barwnikowych. Jeżeli obrzęk, zaczerwienienie, ból, świąd, pieczenie i inne objawy dotyczą z pozoru zdrowej skóry, także należy zgłosić się do dermatologa.