Fizjologiczna czkawka polega na nagłych i mimowolnych skurczach przepony i mięśni międzyżebrowych, które odpowiadają za wdech. Zwykle trwa kilka minut, samoistnie ustępuje i nie powinna budzić niepokoju.
Czkawka – objaw choroby?
W rzadkich sytuacjach czkawkę może jednak powodować choroba. Dochodzi do niej np. na skutek podrażnienia nerwu unerwiającego przeponę w związku ze zmianą nowotworową lub na skutek chemioterapii. Czkawka należy do objawów rzadszych. Częstość jej występowania nie jest znana, ponieważ większość badań opiera się na doniesieniach klinicznych z małą liczbą pacjentów. Występuje ona częściej w chorobach wpływających na przewód pokarmowy lub ośrodkowy układ nerwowy.
Z powodu czkawki często cierpią pacjenci z guzami mózgu i rakiem przełyku (wśród tych ostatnich być może nawet jedna trzecia). Wbrew pozorom czkawka może być koszmarnym doświadczeniem – wystarczy sobie wyobrazić, że trwa przez dwie doby. A tak może być w razie choroby nowotworowej.
Nic dziwnego, że chorzy oceniają ją jako uciążliwy objaw, często gorszy niż nudności czy wymioty. Przewlekła czkawka nie tylko obniża jakość życia chorych na nowotwory, ale również powoduje problemy ze snem, nadmierne zmęczenie, trudności w spożywaniu posiłków, a w skrajnych sytuacjach może prowadzić do zachłystowego zapalenia płuc. Zdarza się, że onkolodzy nie są świadomi problemu albo go bagatelizują.
Badania naukowe
W czasopiśmie American Journal of Hospice and Palliative Medicine opublikowano badanie sprawdzające świadomość problemu przewlekłej czkawki związanej z nowotworem u pracowników ochrony zdrowia zajmujących się chorymi na nowotwory. Ankietę wypełniło 90 osób, głównie pielęgniarki i lekarze. Warunkiem wypełnienia ankiety było sprawowanie opieki nad co najmniej 10 pacjentami z przewlekłą czkawką w ostatnich 6 miesiącach.
Stwierdzono, że zarówno lekarze, jak i pielęgniarki często nie byli świadomi jak wielu ich pacjentów ma problem z przewlekłą czkawką, przez co nie wdrażali odpowiedniego leczenia. Jednocześnie ankietowani podkreślali konieczność wprowadzania nowych preparatów do leczenia czkawki, gdyż obecnie dostępne są mało skuteczne i powodują dużo działań niepożądanych dodatkowo obciążających chorych.
Czytaj też:
Nowotwór można wykryć na NFZ. Większość z nas i tak się nie badaCzytaj też:
Inhibitory kinazy tyrozynowej – lekarstwo na raka? Działanie i skutki uboczne terapii
Źródło: Sage Journals, journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/10499091221130042