Naczyniak to najczęściej defekt kosmetyczny, który ujawnia się w pierwszych dniach lub tygodniach życia. Część ze zmian naczyniowych znika samoistnie, co powoduje, że nie wymagają leczenia oraz nie zagrażają zdrowiu i życiu. Do grupy naczyniaków zaliczamy m.in. występujące u wielu noworodków zaczerwienienie u nasady nosa, zwane „uszczypnięciem bociana”. Ta zmiana naczyniowa występuje u niemal 50% maluchów. Niegroźna zmiana naczyniowa, która ujawnia się po porodzie, może także występować na karku lub powiekach noworodka. Naczyniak wrodzony staje się bardziej widoczny, gdy dziecko płacze.
Co to jest naczyniak?
Naczyniaki to zmiany, w obrębie których występują rozszerzone naczynia krwionośne. Te łagodne zmiany nowotworowe najczęściej występują u niemowląt i dzieci. Przyczyną ich powstawania są nieprawidłowości w obrębie drobnych naczyń krwionośnych. Wraz z wiekiem często dochodzi do samoistnego zaniku naczyniaka lub stopniowego blednięcia zmiany. Znamiona naczyniowe płaskie nie są wyniesione ponad skórę. W ich obrębie nie występują zgrubienia oraz guzy; zmiany te nie wywołują bólu i innego dyskomfortu.
Obecność licznych znamion naczyniowych może wskazywać na występowanie niektórych zespołów wad wrodzonych.
Naczyniaki a malformacja naczyniowa
Naczyniaki i malformacje to jedne z najczęściej występujących zaburzeń rozwojowych, które diagnozowane są na początkowym etapie życia. W większości przypadków nie powodują zagrożenia zdrowia i życia, stanowiąc jedynie defekt kosmetyczny, jednak niektóre z naczyniaków mogą powodować poważne problemy natury zdrowotnej.
Naczyniaki i malformacje naczyniowe znacząco się od siebie różnią. Terminologia medyczna uwzględnia stosowanie nazwy „naczyniak” w stosunku do wszystkich zmian naczyniopochodnych, bez względu na to, z jakich naczyń się one wywodzą; nazwa „naczyniak” stosowana jest zarówno w przypadku łagodnych, jak i złośliwych zmian nowotworowych. Wyróżniamy naczyniaki, które rozwijają się w powierzchniowych i głębszych warstwach skóry, na błonach śluzowych oraz naczyniaki narządów wewnętrznych.
Naczyniaki ujawniają się w pierwszych tygodniach lub miesiącach życia i poznamy je po bardzo szybkim wzroście w 1. roku życia dziecka. Mogą mieć różną wielkość, kształt oraz kolor – od różowego po ciemnofioletowy. Najczęściej zlokalizowane są na twarzy i karku, jednak mogą także powstawać na tułowiu lub kończynach. Czynnikiem ryzyka rozwoju naczyniaków jest płeć – zmiany te znacznie częściej występują u dziewczynek. Wrodzone naczyniaki cechują się bardzo szybkim zanikiem. Zmiany, które pojawiają się na skórze dziecka nieco później, mogą sięgać bardzo głęboko. Naczyniaki pojedyncze występują częściej niż naczyniaki mnogie, które powstają również w głębszych warstwach skóry, w obrębie jam ciała i w narządach wewnętrznych. Zmiany naczyniowe klasyfikowane są m.in. na podstawie objawów klinicznych.
Malformacja naczyniowa to zmiana, z którą dziecko przychodzi na świat. W przeciwieństwie do naczyniaka rośnie proporcjonalnie do wzrostu dziecka i nie ulega zanikowi. Malformacja naczyniowa dotyczy w równym stopniu dziewczynek oraz chłopców. Wyróżniamy malformacje z naczyń włosowatych, naczyń limfatycznych, naczyń żylnych oraz malformacje mieszane.
Rodzaje – naczyniaki
Wyróżniamy kilka rodzajów naczyniaków. Do zmian naczyniowych zaliczamy naczyniaki łagodne, czyli m.in.:
- naczyniak płaski, który ma postać czerwonej plamy;
- naczyniak włośniczkowy, który występuje na skórze i błonach śluzowych, przyjmując postać narośli;
- naczyniak jamisty, który powstaje w obrębie narządów wewnętrznych np. wątroby.
Naczyniaki złośliwe to m.in.:
- mięsak Kaposiego, który rozwija się w narządach wewnętrznych;
- naczyniakomięsak krwionośny, który również rozwija się w narządach wewnętrznych;
- obłoniak złośliwy, który atakuje skórę i narządy wewnętrzne.
Objawy – naczyniaki
Naczyniak płaski
Naczyniak płaski to nowotwór łagodny, który ujawnia się w pierwszych tygodniach lub miesiącach życia. Początkowo ma jasnoróżowy kolor i może być słabo widoczny, jednak z czasem staje się ciemnoczerwony. Plama związana z rozwojem naczyniaka płaskiego jest dobrze ograniczona i zwykle występuje na twarzy lub karku.
Naczyniak jamisty
Naczyniak jamisty jest jednym z częściej diagnozowanych naczyniaków narządów wewnętrznych, do których zaliczamy m.in. naczyniaki wątroby, jednak może pojawić się także na skórze oraz w kościach. W przypadku naczyniaka jamistego na skórze, mamy do czynienia z wypukłością, która wypełniona jest krwią.
Naczyniak gwiaździsty
Naczyniak gwiaździsty cechuje się specyficznym wyglądem – od czerwonej plamy odchodzą promieniście naczynia krwionośne. Nie należy mylić tej zmiany z widocznymi pod skórą naczyniami krwionośnymi. Naczyniak gwiaździsty jest zmianą naczyniową nabytą, która pojawia się u dzieci, a także osób dorosłych płci żeńskiej np. młodych kobiet.
Naczyniak włośniczkowy
Naczyniak krwionośny włośniczkowy tzw. znamię truskawkowe ma charakterystyczny wygląd. To miękka, niebolesna zmiana naczyniowa, która blednie pod wpływem ucisku.
Naczyniak limfatyczny
Naczyniak limfatyczny jest niespecyficznym naczyniakiem, który pojawia się zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci, przyjmując postać plam lub torbieli o często brązowym zabarwieniu.
Mięsak Kaposiego
Mięsak Kaposiego zwykle rozwija się wewnątrz ciała, jednak może powstać także na skórze np. stóp i dłoni. Mięsak Kaposiego na skórze ma postać czerwonych lub sinych guzków.
Naczyniakomięsak krwionośny
To wyjątkowo złośliwy nowotwór, który powstaje w narządach wewnętrznych, atakując m.in. wątrobę, śledzionę i tarczycę, a także gruczoł piersiowy.
Obłoniak złośliwy
Obłoniak złośliwy to jeden z nowotworów, które powstają w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, a także w innych, bogato unaczynionych lokalizacjach np. w okolicy miednicy, w jamie nosowej oraz zatokach. Stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Obłoniak przybiera także postać łagodną.
Wszystkie naczyniaki złośliwe wymagają leczenia. Decyzja dotycząca leczenia należy często do grupy specjalistów, co ma związek z lokalizacją zmiany np. w okolicy oka lub narządów wewnętrznych.
Czy naczyniak płaski jest niebezpieczny?
Jak już zostało wspomniane, naczyniaki płaskie nie należą do grupy nowotworów złośliwych, dlatego nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia. Duże naczyniaki, które są widoczne na skórze twarzy, tułowiu lub kończynach, wymagają leczenia, które pozwala pozbyć się tego defektu kosmetycznego.
Leczenie – naczyniak płaski
W przypadku naczyniaków płaskich nie jest stosowane typowe leczenie operacyjne. Obecnie w leczeniu naczyniaków stosowana jest przede wszystkim laseroterapia, która daje bardzo dobre efekty. Po serii zabiegów naczyniaki płaskie stają się coraz mniej widoczne, co wpływa na samoocenę i pozwala uniknąć kompleksów.
Czytaj też:
Rak serca – częstotliwość występowania, charakterystyka i leczenieCzytaj też:
Tłuszczak na szyi – charakterystyka, rodzaje, kiedy warto usunąć