Narodowy Fundusz Zdrowia ostrzega przed przyjmowaniem dużej ilości leków: „Polipragmazja zwana też wielolekowością, to przyjmowanie co najmniej pięciu leków jednocześnie. Jest ona groźna dla każdego”. Okazuje się, że problem ten dotyczy wielu osób, ponieważ jak wynika z danych przedstawionych przez NFZ – co trzeci Polak przyjmuje wiele leków oraz suplementów diety jednocześnie. Ryzyko polipragmazji zwiększa się wraz z liczbą przyjmowanych leków. W naszym kraju aż 1/3 Polaków po 65. roku życia (czyli ponad 2 miliony osób) przyjmuje co najmniej pięć leków dziennie.
Przyjmowanie zbyt wielu leków może być niebezpieczne
Polipragmazja ma miejsce w sytuacji, gdy dana osoba przyjmuje pięć lub więcej różnych rodzajów leków. Dodatkowe czynniki to:
- przyjmowanie leków bez recepty,
- przyjmowanie leków przez dłuższy czas,
- przyjmowanie leków o wykluczającym się działaniu,
- przyjmowanie niewłaściwych leków.
Ryzyko wystąpienia polipragmazji zwiększa się razem z liczbą przyjmowanych leków. Pojawia się wtedy też możliwość wystąpienia powikłań oraz interakcji między nimi, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Jest ona szczególnie niebezpieczna dla osób, które są obciążone chorobami przewlekłymi (cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca). Narodowy Fundusz Zdrowia alarmuje więc, że nie należy przyjmować leków i różnego rodzaju suplementów polecanych przez znajomych (to, że im pomogły, wcale nie oznacza, że równie dobrze zadziałają w naszym przypadku). Konieczna jest wcześniejsza konsultacja z lekarzem lub farmaceutą.
Zażywanie czterech leków jednocześnie zwiększa ryzyko działań niepożądanych (powikłań i wzajemnych interakcji) do 38 procent. Z kolei przy siedmiu lekach wzrasta ono aż do 82 procent, a przy 10 lekach zagrożenie zwiększa się do 100 procent. Reakcjami niepożądanymi najbardziej zagrożone są osoby, które w ciągu miesiąca od zrealizowania pierwszej recepty wykupiły ponad 20 substancji czynnych. Skutkami zażywania dużej ilości leków jednocześnie może być osłabienie lub wzmocnienie ich działania, ale też pojawienie się zupełnie nowego, toksycznego działania (na przykład zaburzenia rytmu serca, krwotoki, uszkodzenie wątroby, nerek czy szpiku).
Jak prawidłowo przyjmować leki? Najważniejsze wskazówki
Żeby przyjmowanie leków było naprawdę bezpieczne – warto na wizytę lekarską wziąć ze sobą spis leków oraz suplementów diety, które aktualnie zażywamy. Istotne jest również, by podać specjaliście dawki przyjmowanych preparatów. Lekarza rodzinnego lub farmaceutę należy także poinformować o zaleceniach w tej kwestii, jakie dostało się od lekarzy specjalistów. W ten sposób inny lekarz będzie miał komplet informacji, dzięki któremu będzie mógł w bezpieczny sposób wypisać pacjentowi określone leki.
Co jeszcze jest istotne? Kwestią najważniejszą jest zażywanie leków zgodnie z zaleceniami lekarza. Należy też pamiętać o tym, by:
- popijać leki wodą,
- nie popijać leków mlekiem, sokami, kawą lub herbatą,
- nie przyjmować leków razem z alkoholem lub energetykami,
- przestrzegać wskazówek dotyczących pory przyjmowania leków,
- nie przekraczać zalecanej dawki leku,
- sprawdzić, czy lek trzeba przyjmować przed, w trakcie, czy po posiłku,
- unikać przyjmowania preparatów witaminowo-mineralnych w tym samym czasie, co leki zalecone przez lekarza.
Pamiętajcie też, że przyjmowane leki mogą wchodzić w interakcje z ziołami i różnego rodzaju substancjami roślinnymi, dlatego również w tej kwestii należy zachować ostrożność.
Czytaj też:
Długotrwałe przyjmowanie tych leków może zwiększać ryzyko nadciśnienia tętniczego. Nowe wyniki badańCzytaj też:
Dokucza ci częsty ból głowy? Nawet nie domyślasz się, co może być powodem