Astygmatyzm to wada wzroku, na którą cierpi większość ludzi, choć nie zdaje sobie z tego sprawy. Z tego względu uważana jest za wadę całkowicie fizjologiczną i najczęściej nie wymaga leczenia. Problem pojawia się, gdy astygmatyzmowi towarzyszą również inne wady, m.in. nadwzroczność czy krótkowzroczność. Wtedy konieczne jest dobranie odpowiednich okularów korekcyjnych.
Co to jest astygmatyzm?
Astygmatyzm powstaje na skutek zniekształceń rogówki. Prawidłowa rogówka jest przezroczysta i porównuje się ją do szkiełka. Odpowiada za ochronę oka i za prawidłowe widzenie – promienie świetlne załamują się w niej w jednym punkcie, dzięki czemu oko odbiera wyraźny obraz.
Kiedy pod wpływem różnych czynników kształt rogówki zmienia się, staje się ona spłaszczona i niesymetryczna, promienie świetlne załamują się w niej w kilku punktach, zamiast w jednym. To sprawia, że obraz staje się zniekształcony, niewyraźny i pojawiają się problemy z widzeniem.
Przyczyny schorzenia
Astygmatyzm może być wadą wrodzoną oka, ale i nabytą. Najczęściej powstaje na skutek różnych urazów lub chorób. Schorzenie może się pogłębiać, ale i cofnąć, dlatego wskazane są regularne badania wzroku u okulisty.
Jak rozpoznać wadę?
Astygmatyzm najczęściej rozpoznaje się po częstym mrużeniu oczu. Jeśli musimy je mrużyć, by wyostrzyć obraz, który najczęściej jest rozmyty i z bliska, i z daleka, ale głównie z jednej strony, prawdopodobnie mamy astygmatyzm.
Dodatkowymi objawami astygmatyzmu są:
-
bóle głowy
- bóle gałek ocznych
- szybkie męczenie się
Warto wybrać się do specjalisty, który potwierdzi wadę wzroku. Gdy badanie wskaże, że wynosi ona do 0,5 dioptrii, nie będzie konieczne noszenie okularów korekcyjnych. Taka wada uznawana jest za naturalną.
Rodzaje wady wzroku
Astygmatyzm dzieli się na:
- rogówkowy – powstaje na skutek nieprawidłowego kształtu rogówki
- wewnętrzny – powstaje na skutek zniekształceń lub uszkodzeń soczewki
- całkowity – jest połączeniem zniekształceń soczewki i rogówki
Dodatkowo wyróżnia się astygmatyzm:
- regularny – zniekształcenie rogówki ma charakter prosty przez co światło załamuje się bardziej pionowo
- nieregularny – zniekształcenie rogówki ma charakter nieregularny
Diagnostyka
W przypadku podejrzenia astygmatyzmu okulista bada wzrok oraz stopień wady. Konieczne jest również sprawdzenie stopnia zniekształcenia rogówki i zbadania promieni krzywizny.
Badanie to określane jest jako wideokeratografia komputerowa i pomaga z dużą dokładnością ocenić zmiany w rogówce. Pomiary są tak dokładne, że tworzą mapę topograficzną rogówki. Na ich podstawie można stworzyć indywidualnie dedykowaną soczewkę, którą dobiera się do problemu pacjenta.
Leczenie
Leczenie astygmatyzmu uzależnione jest od rodzaju wady oraz od stopnia jej zaawansowania. Do 0,5 dioptrii nie zaleca się okularów korekcyjnych. Gdy wada jest wyższa i sięga 1,0 dioptrii konieczne jest noszenie soczewek lub okularów. Najczęściej trzeba je nosić na stałe.
Okulary lub soczewki kontaktowe pozwalają zmniejszyć problemy spowodowane zniekształceniami rogówki. Nie leczą jednak wady wzroku – to może zrobić jedynie zabieg chirurgiczny. Obecnie wykonuje się go zarówno metodą tradycyjną, jak i laserową, ale tylko u osób, które ukończyły 21. rok życia.
Za pomocą lasera lekarz zmienia kształt rogówki tak, by promienie świetlne odbijały się w jednym miejscu, a nie kilku. Dzięki temu rogówka zaczyna pracować prawidłowo, a problem z nieostrym widzeniem znika.
Czytaj też:
Nawet jeśli masz dobry wzrok, może cię dopaść cyfrowe zmęczenie oczuCzytaj też:
Optyk, okulista, optometrysta a może ortoptysta? Do którego specjalisty udać się z problemem z oczami?Czytaj też:
Czy problemy z oczami mogą być objawem koronawirusa?