Na efektywność działania leków wpływa nie tylko ich dawkowanie. Istotne znaczenie ma również, kiedy przyjmujemy konkretny preparat, a także, czym go popijamy. Popijanie leku nie ma na celu jedynie ułatwienie przełknięcia tabletki, drażetki lub kapsułki. Jest także niezbędne, aby lek prawidłowo rozpuścił się w układzie pokarmowym.
Co ważne, większości tabletek nie powinno się przecinać, aby ułatwić sobie połykanie leków. Leki, które można dzielić, posiadają wyraźną kreskę na powierzchni tabletki, która ułatwia ich przecięcie. Warto dowiedzieć się więcej na temat najważniejszych zasad przyjmowania leków, bo nie tylko pozwalają one uniknąć zaburzeń wchłaniania preparatów leczniczych, ale także zmniejszają ryzyko wystąpienia skutków ubocznych.
Ważne! Niedozwolone jest popijanie leków alkoholem! Ze spożywania alkoholu najlepiej całkowicie zrezygnować podczas leczenia farmakologicznego.
Czym popijać leki? Tych błędów nie popełniaj!
Wiele osób popija leki napojem, który akurat ma pod ręką. Kawa, herbata, sok owocowy, napój gazowany lub mleko to nie najlepszy wybór, jeżeli chcemy, aby lek działał we właściwy sposób.
Popijając leki nieodpowiednio dobranym płynem, zwiększamy ryzyko wystąpienia działań niepożądanych – w napojach mogą znajdować się związki, które wchodzą w interakcje z lekami lub wpływają na wchłanianie substancji leczniczych. Zasady przyjmowania leków są dokładnie opisane w ulotce dołączonej do opakowania. Warto zapoznać się z ulotką przed rozpoczęciem stosowania farmaceutyków lub skonsultować się z lekarzem bądź farmaceutą.
Ważne – farmaceutyki mogą wchodzić w interakcje nie tylko z niektórymi napojami, ale także ze składnikami spożywanych posiłków, które powodują, że działanie leków ulega np. osłabieniu. Trzeba pamiętać o przestrzeganiu zasad stosowania farmaceutyków nie tylko w przypadku przyjmowania leków dostępnych na receptę, ale także leków wydawanych bez recepty i suplementów diety. Zarówno leki dostępne bez recepty, jak i suplementy diety, które są stosowane w nieprawidłowy sposób, stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, a ich nadużywanie może spowodować np. uszkodzenie wątroby.
Niekorzystne interakcje mogą wywoływać np. soki owocowe, napoje z kofeiną, a także napoje, które są z pozoru zdrowe np. woda mineralna.
W większości przypadków leki należy popijać wodą. Najlepiej sięgnąć po szklankę przegotowanej wody o temperaturze pokojowej, która na pewno nie wpłynie na metabolizm leków oraz nie zwiększy ryzyka wystąpienia skutków ubocznych.
Skutki uboczne popijania leków mlekiem, kawą, herbatą, sokami i gazowanymi napojami
Popijanie leków mlekiem lub fermentowanymi napojami mlecznymi to dość często popełniany błąd m.in. podczas antybiotykoterapii. Popijając leki mlekiem, w niekorzystny sposób wpływamy na sok żołądkowy, powodując, że jego pH ulega zmianie. Co więcej, obecne w mleku wapń i tłuszcze zaburzają wchłanianie wielu substancji leczniczych. Popijanie leków mlekiem jest szczególnie szkodliwe w przypadku m.in. niektórych antybiotyków, a także leków stosowanych na osteoporozę. Mleko i produkty mleczne nie powinny być spożywane na kilka godzin przed i po przyjęciu leku.
Popijanie leków kawą wpływa na działanie większości substancji leczniczych. Szczególnie szkodliwe jest połączenie kofeiny i leków na ciśnienie krwi, leków nasercowych, leków antykoncepcyjnych, leków przeciwzakrzepowych, leków na uspokojenie, a także leków, w których składzie znajdują się substancje pobudzające układ nerwowy np. efedryna. Popijanie leków kawą może wywołać m.in. bóle głowy, zaburzenia rytmu serca, uczucie niepokoju, a także drżenie rąk.
Popijanie leków herbatą zmniejsza wchłanianie żelaza, wpływając na działanie leków stosowanych w leczeniu niedokrwistości. W herbacie znajduje się m.in. kofeina, która powoduje, że ciśnienie krwi wzrasta. Szczególnie niebezpieczne jest popijanie herbatą leków przeciwkrwotocznych, leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) i leków przeciwpsychotycznych. Co ważne – ryzyko działań niepożądanych i wystąpienia zaburzeń wchłaniania leków zwiększa nie tylko ich popijanie czarną herbatą, ale także np. herbatą zieloną i czerwoną oraz herbatami ziołowymi.
Popijanie leków sokami owocowymi również nie jest wskazane. Szczególnie niebezpieczne jest popijanie leków m.in. sokiem:
- grejpfrutowym, który może zarówno przyspieszać, jak i spowalniać wchłanianie leków;
- żurawinowym, który w połączeniu z lekami rozrzedzającymi krew, może spowodować krwawienie wewnętrzne;
- winogronowym, który zwiększa ryzyko wystąpienia skutków ubocznych przyjmowania niektórych leków.
Najlepiej nie spożywać soków owocowych i napojów owocowych na kilka godzin przed i po przyjęciu leków.
Bardzo szkodliwe może być również popijanie leków napojami gazowanymi, np. gazowaną wodą mineralną oraz popularnymi napojami gazowanymi owocowymi i napojami typu cola, które same w sobie w niekorzystny sposób wpływają na układ pokarmowy, przyczyniając się m.in. do powstawania wrzodów żołądka. W skrajnych przypadkach popijanie leków napojami gazowanymi może doprowadzić do uszkodzeń przewodu pokarmowego.
Popijanie leków alkoholem to jedna z przyczyn występowania poważnych w skutkach zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Podczas leczenia najlepiej całkowicie zrezygnować ze spożycia wysoko- i niskoprocentowych alkoholi.
Trzeba również pamiętać, że nie każdy lek można stosować na pusty żołądek. Warto sprawdzić w ulotce preparatu, czy powinniśmy przyjmować go przed, w trakcie lub po posiłku.
Czytaj też:
Wodę można przedawkować? Wypiła dwa litry w 20 minut i zmarłaCzytaj też:
Wstrząs anafilaktyczny – najczęstsze przyczyny, objawy i leczenie
Źródła:
- Farmacja Praktyczna, Praktyczny serwis dla farmaceutów
- Zażywając leki uważajmy na to, co jemy i pijemy, Nauka w Polsce, dostęp dnia 08.08.2023 r.