Tymianek pospolity (Thymus Vulgaris L.) to nie tylko roślina lecznicza, ale także popularna przyprawa m.in. do mięs. Ziele tymianku tradycyjnie stosowane jest jako wsparcie leczenia infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych, a także znajduje zastosowanie jako środek odkażający i łagodzący stany zapalne skóry oraz błon śluzowych.
Tymianek – roślina o wielu prozdrowotnych właściwościach
Ziele tymianku pozyskiwane jest z gałęziastego półkrzewu o drobnych listkach barwy ciemnozielonej oraz różowych kwiatach. Ze względu na niewielkie wymagania tymianek można uprawiać w przydomowym ogrodzie, na balkonie oraz kuchennym parapecie, mając zawsze pod ręką aromatyczną przyprawę, która ma liczne właściwości lecznicze, m.in. wykazuje działanie antyseptyczne.
Na bazie tymianku od dawna powstają syropy z tymianku na kaszel, tabletki do ssania na ból gardła, a także ziołowe płukanki, które łagodzą stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej. W celu wsparcia leczenia różnych chorób możemy wykorzystać nie tylko dostępne w aptekach preparaty z tymiankiem, ale także suszony tymianek, świeże zioła oraz naturalny olejek tymiankowy.
Właściwości lecznicze ziela tymianku związane są z obecnością aktywnych związków, do których zaliczamy m.in. olejek eteryczny (np. tymol, karwakol, borneol), kwasy fenolowe (np. kwas kawowy, kwas chlorogenowy,), triterpeny (kwas oleanolowy, kwas ursolowy), garbniki i flawonoidy. Ziele tymianku zawiera również witaminy i składniki mineralne. W jego składzie znajdują się witaminy z grupy B, witaminy C, E, K oraz magnez, potas, wapń, żelazo, mangan, selen.
Obecne w tymianku związki w pozytywny sposób wpływają nie tylko na drogi oddechowe, ale także m.in. na układ pokarmowy, układ nerwowy i układ mięśniowy.
Ważne! Choć tymianek ma liczne właściwości lecznicze, to obecny w nim tymol może doprowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu nerek, wątroby, serca i układu oddechowego, dlatego ziele tymianku powinno być stosowane z umiarem.
Jak działa tymianek?
Bogaty skład ziela tymianku sprawia, że ma ono m.in. właściwości wykrztuśne, przeciwzapalne, antybakteryjne oraz rozkurczowe. Co więcej, tymianek działa wiatropędnie i żółciopędnie, chroni komórki wątroby przed uszkodzeniami, wspomaga pracę układu immunologicznego oraz wykazuje działanie moczopędne.
Tymianek na kaszel – jak wykorzystać lecznicze właściwości tymianku?
Aby wykorzystać lecznicze właściwości tymianku, nie musimy udawać się do apteki. Możemy przygotować napar z tymianku i syrop z tymianku w warunkach domowych. Wystarczy, że w kuchennej szafce znajdziemy suszony tymianek lub będziemy mieć dostęp do świeżych ziół.
Przygotowanie naparu z tymianku zajmuje zaledwie kilka minut. Możemy go wykorzystać nie tylko jako środek przeciwkaszlowy i wykrztuśny, ale także jako antyseptyczną płukankę na ból gardła i stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej o podłożu wirusowym, bakteryjnym oraz grzybiczym. W domu możemy również przygotować syrop z tymianku np. z miodem na suchy i mokry kaszel.
Napar z tymianku – przepis
Herbatka z tymianku to naturalne remedium na kaszel, niestrawność, dolegliwości ze strony wątroby i dróg żółciowych, a także infekcje dróg moczowych. Napar z tymianku to również domowy sposób na skołatane nerwy – działa relaksująco, zmniejsza uczucie niepokoju oraz ułatwia zasypianie.
Napar z tymianku do picia przygotowuje się z ½ łyżeczki suszonego tymianku i szklanki wrzątku. Zalecane stosowanie tymianku na kaszel w postaci herbatki to 1-2 szklanki naparu na dobę. Aby poprawić smak herbatki z tymianku, można dodać do przestudzonego naparu ziołowego nieco miodu, soku z cytryny lub domowego soku malinowego.
Ważne! Herbatki z tymianku nie należy stosować w czasie ciąży i karmienia piersią. Zastosowanie naparu z tymianku u dzieci należy wcześniej skonsultować z lekarzem. Nie powinno się podawać dzieciom więcej niż 1/3 szklanki herbatki z tymianku dwa razy na dobę.
Mocniejszy napar z tymianku stosowany jest do płukania jamy ustnej i gardła. Można go przygotować, zalewając gorącą wodą 1 łyżeczkę tymianku i zaparzając pod przykryciem przez kilka minut. Letnią płukankę na ból gardła i stany zapalne jamy ustnej można stosować kilka razy na dobę.
Mocniejszy napar z tymianku doskonale sprawdzi się także jako wsparcie leczenia kataru i zapalenia zatok – inhalacja parowa z tymianku pomoże udrożnić nos i zatoki, a także nawilży śluzówkę, przynosząc szybką ulgę w katarze. Wsparciem w leczeniu kataru jest także aromaterapia z zastosowaniem olejku tymiankowego.
Domowy syrop z tymianku – przepis
Domowy syrop z tymianku jest równie skuteczny, jak syrop z apteki. Łagodzi kaszel, ułatwia odkrztuszanie i oddychanie, a także łagodzi stan zapalny, który związany jest z infekcjami o różnym podłożu. Syrop z tymianku można stosować nie tylko przy przeziębieniu i grypie, ale także m.in. przy zapaleniu oskrzeli.
Aby przygotować domowy syrop z tymianku, potrzeba 30 g suszonego tymianku. Tymianek należy zalać trzema szklankami wody i gotować na małym ogniu do momentu, gdy 1/3 płynu zostanie zredukowana. Następnie odwar z tymianku należy przestudzić, przecedzić oraz wymieszać z łyżką miodu np. lipowego. Gotowy syrop wystarczy przelać do wyparzonych słoiczków. Syrop z tymianku należy przechowywać w lodówce. Syrop z tymianku nie powinien być stosowany u dorosłych częściej niż 2-3 razy na dobę w ilości 5 ml (1 łyżeczka).
Tymianek i inne zioła na kaszel nie powinny być stosowane dłużej niż 3 dni. Jeżeli brak jest poprawy lub dolegliwości zaczynają się nasilać, to trzeba skonsultować się z lekarzem. Chcąc stosować zioła na kaszel u niemowląt i małych dzieci, trzeba wcześniej zasięgnąć porady lekarza.
Czytaj też:
Napój z tymianku i cytryny wspomaga trawienie. To przepis na płaski brzuchCzytaj też:
Zioła na gardło – jakie warto zastosować i kiedy są skuteczne
Źródła:
- Maja Ambroziak, Małgorzata Stanowska, Kalina Sikorska-Zimny, Tymianek – roślina o wielu zastosowaniach, Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu, 1 (4) /2020
- Opracowanie zbiorowe, Wielki zielnik roślin leczniczych, Wydawnictwo Jedność, 2019
- Mateusz E. Senderski, Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie, Mądrość Natury, 2016
- B. Kuźnicka, M. Dziak, Zioła i ich stosowanie. Historia i współczesność – wydanie III poprawione, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich PZWL, Warszawa, 1984