Nasturcja ma piękne, kolorowe kwiaty, które cieszą oko od późnej wiosny do wczesnej jesieni. Roślina ta kryje w sobie wyjątkową moc – ma liczne właściwości zdrowotne i kosmetyczne. Badania dowiodły, że nasturcja to m.in. naturalny antybiotyk, który może okazać się pomocny podczas leczenia infekcji wywołanych przez lekooporne szczepy bakterii. W medycynie ludowej nasturcja stosowana jest jako środek antyseptyczny, przyspieszający gojenie ran oraz wspomagający leczenie m.in. chorób układu oddechowego.
Jak wygląda nasturcja?
Nasturcja to roślina kwitnąca, którą często spotykamy w polskich ogrodach. Nietrudno rozpoznać ją pośród innych roślin ozdobnych. Nasturcja ma kwiaty lejkowatego kształtu, które składają się z 5 płatków i mają 8 pręcików. Kwiaty nasturcji najczęściej są koloru pomarańczowego, żółtego lub czerwonego (przy czym ich płatki mogą też być dwubarwne) oraz wydzielają przyjemny zapach. Ozdobą otoczenia są także tarczowate liście nasturcji o długich ogonkach i gładkich brzegach. Wygląd jej liści przypomina parasol. Nasturcja wytwarza niewielkie owoce – mięsiste lub suche rozłupnie, w których znajdują się nasiona.
Właściwości lecznicze kwiatu nasturcji i zastosowanie
Nasturcja ma liczne właściwości lecznicze, które od dawna wykorzystywane są w medycynie naturalnej. Zawiera związki biologicznie czynne, które sprawiają, że działa antyseptycznie, redukując m.in. chorobotwórcze bakterie i grzyby. Nasturcja tradycyjnie stosowana jest do przemywania ran i wspomagania leczenia różnych dermatoz. Sokiem z nasturcji możemy np. smarować opryszczkę wargową oraz inne wykwity skórne. Co więcej, nasturcja to naturalny antybiotyk, który zwalcza m.in. bakterie Streptococcus i lekooporne szczepy bakterii Staphylococcus. Nasturcja to także roślina o działaniu przeciwskurczowym, delikatni przeczyszczającym i przeciwzapalnym. Jej właściwości doskonale wspomagają leczenie różnych schorzeń (np. choroby nerek i dróg moczowych, choroby układu oddechowego).
Nasturcja stosowana jest także do kąpieli. Obecny w nasturcji olej musztardowy poprawia krążenie krwi. Kąpiele z dodatkiem naparów lub odwarów z nasturcji stosowane są w celu redukcji zmian skórnych, a także m.in. bólu mięśni i stawów. Nasturcja stanowi bogate źródło witaminy C, a jej przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe właściwości sprawiają, że doskonale wzmacnia odporność organizmu. Na odporność polecany jest m.in. sok z nasturcji.
Nasturcja stanowi bogate źródło karotenoidów, polifenoli i substancji mineralnych, co sprawia, że ma wysokie wartości odżywcze. Uwaga: nasturcji nie należy spożywać w nadmiarze – obecne w kwiatach, liściach i owocach nasturcji związki odżywcze powinny stanowić jedynie uzupełnienie zdrowej, urozmaiconej diety.
Z nasturcji wytwarzane są tabletki, ekstrakty wodne, ekstrakty alkoholowe i octanowe, a także syropy, napary oraz odwary. Preparaty z nasturcji dostępne są m.in. w sklepach zielarskich. Posiadając tę roślinę w swoim ogrodzie, można cieszyć się pikantnym smakiem jej liści i kwiatów, przygotować polskie kapary oraz stosować napary i odwary z liści tej rośliny. Trzeba pamiętać, że do bezpośredniego spożycia i jako surowiec zielarski nadają się jedynie rośliny uprawiane w czystym środowisku. Nasturcje rosnące np. przy ruchliwej drodze mogą zawierać szkodliwe związki m.in. ołów.
Nasturcja w kosmetyce
Nasturcja stosowana jest nie tylko w medycynie ludowej. Jej właściwości sprawiają, że znajduje także szerokie zastosowanie kosmetyczne. Może być np. stosowana jako płukanka przeciwłupieżowa oraz środek na porost włosów. Zawartość związków siarki sprawia, że nasturcja m.in. skutecznie redukuje przetłuszczanie się włosów oraz pomaga ograniczyć wydzielanie sebum, przyczyniając się do poprawy wyglądu i kondycji skóry.
Nasturcja i jej zastosowanie w kuchni
Zastosowanie kulinarne rosnącej w Polsce nasturcji jest ograniczone – młode liście i kwiaty nasturcji stosowane są przede wszystkim do sałatek. Owoce nasturcji, które można kisić w słonej wodzie oraz marynować w occie, nazywane są polskimi kaparami. W Ameryce Południowej nasturcja jadalna wydaje bulwy, które są m.in. pieczone i spożywane jako jarzyna.
Nasturcja ma wysokie walory smakowe. Jej pikantny smak nieco przypomina smak chrzanu lub rzeżuchy. Roślina ta ma również specyficzny, „ostry” zapach, za który odpowiadają olejki eteryczne.
Kto nie powinien jeść nasturcji?
Ze spożywania nasturcji powinny zrezygnować osoby, u których zdiagnozowano zapalenie błony śluzowej żołądka oraz wrzody żołądka. Nasturcja nie powinna znajdować się w diecie małych dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią.
Czytaj też:
Zioła na nadciśnienie – jakie się sprawdzą i w jaki sposób stosowaćCzytaj też:
Ten napój hamuje apetyt i działa jak miotełka na jelita. Piję go zamiast herbatek odchudzających
Źródła:
- Lewkowicz-Mosiej T., Leksykon roślin leczniczych, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa, 2003
- Jędrzejko K., Klama H., Żarnowiec J., Zarys wiedzy o roślinach leczniczych, Wydawca Śląska Akademia Medyczna, Katowice, 1997
- Grau J., Jung R., Münker B., Leksykon przyrodniczy. Zioła i owoce leśne, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa, 1996