Mukofagia to jedno z bardziej nietypowych zaburzeń odżywiania, któremu towarzyszy także rhinotillexis, czyli dłubanie w nosie. Choć brzmi to nieco dziwnie, to objawy te mogą wskazywać na zaburzenia emocjonalne, których przyczyny są związane z doświadczeniami z czasów dzieciństwa.
Mukofagia, czyli zjadanie wydzieliny z nosa
Dłubanie w nosie i zjadanie znajdującej się w nim wydzieliny budzi w nas wstręt i obrzydzenie. Nie ma w tym nic dziwnego, bo od najmłodszych lat słyszymy, aby nie wkładać palców do nosa, a już w szczególności, nie robić tego w towarzystwie innych osób. Zdarza się, że niektóre osoby nie potrafią pohamować się przed niekulturalnym i nieakceptowalnym zachowaniem, co może świadczyć o problemach emocjonalnych, które wynikają z nieradzenia sobie ze stresem.
W przypadku ryb, bezkręgowców oraz niektórych pasożytów mukofagia jest zjawiskiem całkowicie naturalnym. Zjadanie śluzu innych osobników pozwala m.in. dostarczyć do organizmu cenne substancje odżywcze. Dzięki zjadanemu śluzowi niektóre organizmy mogą także przetrwać w ciele swojego żywiciela. W świecie ludzi zjadanie śluzu z nosa nie ma pozytywnego wpływu na stan zdrowia, choć niektóre badania dowiodły, że zjadanie wydzieliny z nosa może w pewien sposób uodparniać nasz organizm na działanie wirusów i bakterii, których pozostałości się w nim znajdują. Nie zostało to jednak potwierdzone wystarczająco „twardymi” dowodami.
Mukofagia jako zaburzenie odżywiania
Zaburzenia odżywiania są bezpośrednio związane z naszą psychiką. To fakt, który potwierdziły wiarygodne badania naukowe. Zjadanie wydzieliny z nosa, choć traktowane jako jeden z objawów złego wychowania, jest tak naprawdę chorobą o podłożu emocjonalnym. Często mukofagia towarzyszą także inne zaburzenia psychiczne m.in. zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i nerwica natręctw.
Przyczyny zaburzenia
Podłożem rozwoju mukofagii mogą być problemy emocjonalne, których początków należy szukać w okresie dzieciństwa. U małych dzieci wkładanie palców do nosa i ust jest powszechnie występującym problemem, który pojawia się na etapie wczesnodziecięcym. Ma to związek z wrodzoną ciekawością każdego dziecka oraz etapami w jego rozwoju, które skłaniają do poznawania własnego ciała.
Zdaniem naukowców, nasilony problem dłubania w nosie oraz zjadania wydzieliny ma podłoże emocjonalne. W ten sposób niektóre dzieci, a także młodzież i osoby dorosłe mogą redukować stres związany z różnymi sytuacjami. Zjadanie wydzieliny z nosa jest nieakceptowane przez otoczenie i wywołuje szybką reakcję, dlatego bywa także sposobem na zwrócenie uwagi, który małe dzieci chętnie wykorzystują, gdy są ignorowane lub z różnych powodów czują się odrzucone.
Problem zwykle zanika w okresie dojrzewania, jednak u niektórych osób może się nasilać, powodując niemal obsesyjne poszukiwanie w nozdrzach wydzieliny oraz jej zjadanie. W rezultacie osoba dotknięta tym zaburzeniem przestaje panować nad swoim zachowaniem np. w miejscach publicznych, stając się obiektem drwin.
Czy mukofagię da się leczyć?
Mukofagia wymaga leczenia. Niezbędna jest w tym przypadku psychoterapia, dzięki której możliwe jest odkrycie podłoża tego zaburzenia łaknienia. Często leczenie nie ogranicza się jedynie do pracy z psychoterapeutą, bo uporczywe dłubanie w nosie doprowadza do pojawienia się różnych dolegliwości i problemów zdrowotnych. Jednym z nich jest przerost śluzówki nosa i zatok, co ma związek z ciągłym uszkadzaniem błon śluzowych i pojawianiem się w ich obrębie ran. Co więcej, mukofagia może prowadzić także do przewlekłych zakażeń błon śluzowych, które mają związek ze znajdującymi się na dłoniach drobnoustrojami.
Podsumowując, mukofagia jest zaburzeniem psychicznym, które objawia się obsesyjnym dłubaniem w nosie oraz zjadaniem znajdującej się w nim wydzieliny. Może rozwinąć się już u małych dzieci na skutek różnych zaburzeń emocjonalnych, prowadząc do poważnych problemów zdrowotnych, których podłożem są uszkodzenia śluzówki nosa oraz przedostające się do nozdrzy drobnoustroje.