Problemy z nieprawidłowo działającym gruczołem tarczycy aż 7 razy częściej dotyczą kobiet niż mężczyzn. Wiele osób zupełnie nie potrafi rozpoznać, co im dolega. Nic dziwnego – większość dolegliwości bardzo łatwo zbagatelizować i zrzucić winę za ich pojawienie się na zupełnie inne czynniki.
Bez regularnie wykonywanych badań kontrolnych nie da się prawidłowo ocenić, czy mamy niedoczynność lub nadczynność tego niewielkiego organu, którego wygląd często porównywany jest do... motyla (ze względu na to, że składa się z dwóch złączonych ze sobą płatów bocznych).
Jak często badać tarczycę?
Pracę tarczycy zlokalizowanej w przedniej części szyi pomiędzy chrząstkami krtani i tchawicy reguluje przysadka mózgowa, która produkuje hormon tyreotropowy (TSH) pobudzający gruczoł do wytwarzania trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4).
Przy niedoczynności tarczycy gruczoł ten wytwarza zbyt małe ilości hormonów tyroksyny i trójjodotyroniny, przez co dochodzi do zwolnienia tempa metabolizmu i przybierania na wadze. Z kolei nadczynność tarczycy powoduje przeciwny efekt, a chorzy zaczynają szybciej chudnąć.
Jeśli chcemy sprawdzić, czy nasza tarczyca działa prawidłowo, raz na 3 miesiące powinniśmy wykonać badanie TSH (przy niedoczynności tarczycy powtarza się je co 6 miesięcy), a dodatkowe informacje o funkcjonowaniu tego gruczołu uzyskamy dzięki oznaczeniu stężenia FT3 (trójjodotyroniny), FT3 (trójjodotyroniny), FT4 (tyroksyny), także raz na rok – anty-TG (przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie) i anty-TPO (przeciwciał przeciwko peroksydazie). Co 3 lata powinno się także robić USG tarczycy (lub częściej, jeśli takie będzie zalecenie endokrynologa).
Niedoczynność tarczycy – jakie objawy łatwo zbagatelizować?
Przyrost masy ciała – powodem tycia może być niedoczynność tarczycy
Gwałtowne przybieranie zbędnych kilogramów to problem, który często towarzyszy niedoczynności tarczycy. Spowolnione tempo metabolizmu i częste zaparcia powodują, że licznik kilogramów po stanięciu na wadze zaczyna systematycznie szybować w górę, a część chorych nie zdaje sobie sprawy z tego, że przyczyną ich problemów jest nieprawidłowo działająca tarczyca.
Spadek energii, szybkie męczenie się
Nie masz siły na to, by wykonywać nawet najprostsze czynności z taką werwą jak kiedyś? Łatwo się męczysz i nie masz energii, by sprostać codziennym wyzwaniom? Jeśli ten problem towarzyszy ci coraz dłużej – zbadaj tarczycę.
Przewlekłe zaparcia, bóle mięśni i stawów
Wydęty brzuch i ciągłe uczucie pełności to jeden z najczęstszych symptomów towarzyszących niedoczynności tarczycy. Niewłaściwie działający gruczoł spowalnia działanie wielu narządów – w tym jelit, a także wydłuża tempo metabolizmu.
U niektórych szczególnie dotkliwe mogą być także obrzęki stawów i silne bóle mięśni, które odbierają siły do działania.
Wzmożone wypadanie włosów
Włosy stają się matowe, tracą blask, mogą być dużo bardziej łamliwe niż wcześniej, a na dodatek niemal po każdym przeczesaniu na szczotce lub grzebyku zostają spore garści kosmyków – jeśli obserwujesz u siebie takie objawy, możesz mieć problemy z tarczycą.
Zespół cieśni nadgarstka – objaw występujący u 80 proc. chorych
Mrowienie, drętwienie, a także ból palców lub zaburzenie czucia w obrębie rąk (a czasem nawet zanik mięśni kłębu kciuka) to konsekwencja długotrwałego ucisku na nerw pośrodkowy. Zespół cieśni nadgarstka może pojawić się z różnych powodów, ale bardzo często zdarza się u osób, które cierpią na niedoczynność tarczycy – to wynik zmian w układzie nerwowym spowodowanych tą chorobą.
Charakterystyczna chrypka i obniżenie głosu
Jeśli osoby z bliskiego otoczenia zauważą, że twój głos stał się nieco niższy niż w przeszłości, a na dodatek często masz chrypkę – nawet całkiem niepozorną – to znak, że warto zrobić kompleksowe badania tarczycy, które mogą ustalić, czy mamy niedoczynność tego gruczołu. Zaburzenia endokrynologiczne mogą być powodem tych objawów.
Problemy z koncentracją, zaburzenia pamięci
Osoby, które cierpią na niedoczynność tarczycy, mogą mieć problem ze skupieniem się na wykonywanych zadaniach. W miarę postępu choroby coraz trudniej jest im sprostać obowiązkom, które wcześniej nie sprawiały im żadnego kłopotu. Chorym może być trudno zapamiętywać nawet podstawowe informacje, co ma wpływ na normalne funkcjonowanie.
Niskie ciśnienie
Jednym z objawów niedoczynności tarczycy może być wolne tętno i niskie ciśnienie tętnicze. Warto zwrócić uwagę na ten symptom i dodatkowo wykonać odpowiednie badania (m.in. TSH, dzięki którym można się przekonać, czy tarczyca działa prawidłowo).
Problemy ze snem – pomimo senności w ciągu dnia
Osoby, które cierpią na niedoczynność tarczycy, w ciągu dnia mogą wydawać się ospałe i brakuje im energii do działania. Z kolei nocą wielu z nich może mieć problem z zasypianiem lub walczyć z bezsennością.
Skóra sucha i... zmiana rysów twarzy
Obrzęk powiek, nieco zmienione rysy twarzy, czasami przesuszona skóra twarzy, a także wyraźna szorstkość skóry na kolanach i łokciach to jedne z objawów, które mogą wskazywać na niedoczynność tarczycy.
Zaburzenia miesiączkowania
Problemy z menstruacją, zaburzenia libido, a nierzadko także niepłodność – to objawy, które pojawiają się przy niedoczynności tarczycy.
Częste uczucie zimna
Chorzy na niedoczynność tarczycy często skarżą się, że jest im zimno – to wynik tego, że spada u nich tempo metabolizmu, a funkcjonowanie różnych narządów przestaje działać prawidłowo. Zwolnienie dotyczy też procesu produkcji ciepła, przez co nawet w upały niektórzy wcale nie pocą się nadmiernie – mogą mieć zimne dłonie lub stopy.
Powiększony język (makroglozja), paradontoza i krwawiące dziąsła
Niedoczynność tarczycy może powodować szereg problemów w obrębie jamy ustnej. Jedną z nich jest tzw. makroglozja, czyli wyraźnie powiększony, nieproporcjonalnie duży język, który może samoistnie wysuwać się z jamy gębowej (czasem język może stawać się piekący). U chorych zwykle rozwija się także paradontoza i mają problem z krwawiącymi dziąsłami.
Depresja, długotrwałe obniżenie nastroju
Osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy nie tryskają energią, mogą czuć wyraźne obniżenie nastroju lub wydają się zmęczeni nawet wtedy, kiedy teoretycznie powinni być wypoczęci. Zaburzenia endokrynologiczne doprowadzają u takich pacjentów do objawów, które często mogą być kojarzone z depresją.
Spadek potliwości
Chłodnej, suchej i bladej skórze osób cierpiących na niedoczynność tarczycy może także towarzyszyć wyraźny spadek potliwości. Chorzy tracą energię do działania i przestają się pocić z taką intensywnością, jak kiedyś. To jeden z nieco mniej znanych objawów, które mogą wskazywać na konieczność zbadania tarczycy. Czytaj też:
Bąble po ugryzieniu - domowe sposoby na ukąszeniaCzytaj też:
„Biała skóra jest zawsze punktem odniesienia”. Angelina Jolie opowiedziała o rasizmie w medycynie