Zaledwie 20 procent guzów usuwanych z obszaru tarczycy ma znamiona złośliwości – nie jest to jednak równoznaczne z brakiem powodów do obaw. Chociaż ten rodzaj raka występuje stosunkowo rzadko, bo stanowi zaledwie 1 procent wśród nowotworów złośliwych, poważnie zagraża życiu i wymaga niezwłocznego podjęcia leczenia.
Rak tarczycy – przyczyny i objawy
Jedną z głównych przyczyn zachorowań na nowotwór tarczycy jest niedostateczna ilość jodu w diecie. Innym czynnikiem mającym wpływ na jego rozwój jest genetyka. Wystąpienie przypadku nowotworu w rodzinie daje 4 razy większe prawdopodobieństwo zachorowania. Ponadto warto wiedzieć, że pod względem płci rak tarczycy nawet trzy- lub czterokrotnie częściej występuje wśród kobiet. Wśród przyczyn innego rodzaju wymienia się nadmierne pobudzanie tarczycy przez hormon TSH oraz promieniowanie jonizujące.
Rak tarczycy często nie daje specyficznych objawów. Jednak, kiedy one wystąpią, najczęściej dają o sobie znać poprzez powiększenie i stwardnienie węzłów chłonnych w obrębie szyi, a także powiększenie obwodu szyi. Kluczowym symptomem jest ponadto wyczuwalny twardy guzek na powierzchni tarczycy, zwykle wykrywany przypadkowo podczas badania ultrasonograficznego. Kiedy zmiana nowotworowa rośnie, pojawiają się kolejne objawy: ból z przodu szyi, kłopoty z przełykaniem, chrypka, a nawet bóle kości i złamania.
Paradoksem tego nowotworu jest to, że w większości przypadków tarczyce osób, które dotyka rak, funkcjonują prawidłowo, a mimo to mogą dawać objawy świadczące nie tylko o nadczynności tarczycy, ale także niedoczynności. Dlatego też mogą pojawić się również między innymi duszności, stany depresyjne, uczucie zmęczenia, osłabienie, zaparcia, kłopoty z pamięcią i koncentracją, nadwrażliwość na zimno, obrzęki, a w przypadku kobiet kłopoty z miesiączką.
W przypadku zauważenia objawów warto możliwie jak najszybciej odwiedzić lekarza. Szybkie podjęcie leczenia umożliwia osiągnięcie lepszych rezultatów i przedłużenie życia.
Rak tarczycy – rozpoznanie
Wstępne rozpoznanie następuje poprzez badanie USG, które pozwala określić złośliwość guza i ustalić konieczność przeprowadzenia biopsji cienkoigłowej, którą wykonuje się w przypadku zmiany o średnicy powyżej 1 cm, jednak jeżeli są podstawy, by twierdzić, że jest ona złośliwa, biopsję wykonać można nawet pod kątem zbadania już 5-milimetrowego guza. W innych przypadkach niezbędna jest ocena czynników ryzyka, dlatego wszelkie procedury dobierane są indywidualnie. Wskazaniem do badań jest także nieregularność zmiany, również w obrębie jej granic oraz mikrozwapnienia.
Rak podlega tzw. klasyfikacji TNM, która określa rodzaj guza, stan węzłów chłonnych oraz występowanie przerzutów. Poszczególne rodzaje raka mogą występować również w różnych stopniach zaawansowania. Rodzaje tego nowotworu to:
-
brodawkowaty (dobre rokowania, wolny wzrost, przerzuty do węzłów chłonnych i wewnątrz miąższu tarczycy)
-
pęcherzykowy (dość dobre rokowania, wolny wzrost, przerzuty do kości)
- rdzeniasty (niepewne rokowania, różny wzrost, przerzuty do odległych węzłów chłonnych)
- anaplastyczny (ostry przebieg, niekorzystne rokowania, bardzo szybki wzrost, przerzuty m.in. do układu chłonnego i drogą krwi).
Rak tarczycy – leczenie
Leczenie polega głównie na wycięciu tarczycy i okolicznych węzłów chłonnych. Jednak, aby postępowanie chirurgiczne mogło się odbyć, należy przeprowadzić dodatkowe badanie USG, badanie surowicy, rentgen klatki piersiowej, badania laboratoryjne, m.in. TSH, ft3, ft4 oraz badanie laryngologiczne. Po usunięciu zmian stosowana jest farmakoterapia, a w przypadku niektórych rodzajów raka zaleca się uzupełniające leczenie jodem i regularne badania.
W zależności od stopnia zaawansowania nowotworu rokowania mogą być różne. Te niegroźne, zróżnicowane dają się całkowicie wyleczyć i nie stanowią zagrożenia życia, natomiast rak niezróżnicowany niezależnie od momentu rozpoczęcia leczenia jest najczęściej równoznaczny ze zgonem w przeciągu roku.
