Zespół napięcia przedmiesiączkowego dotyka wiele kobiet. Jak z nim walczyć, a jak mu zapobiegać?

PMS: co to jest?

PMS jest bardzo częstym stanem. Jego objawy dotykają ponad 90 procent miesiączkujących kobiet. Objawy PMS pojawiają się na pięć do 11 dni przed miesiączką i zwykle ustępują po rozpoczęciu miesiączki. Przyczyna PMS jest nieznana, jednak wielu badaczy uważa, że jest to związane ze zmianą zarówno poziomu hormonów płciowych, jak i serotoniny na początku cyklu miesiączkowego.

Poziomy estrogenu i progesteronu wzrastają w określonych porach miesiąca. Wzrost tych hormonów może powodować wahania nastroju, niepokój i drażliwość. Steroidy jajnikowe modulują również aktywność w częściach mózgu związanych z objawami napięcia przedmiesiączkowego. Poziom serotoniny wpływa na nastrój. Serotonina to substancja chemiczna w mózgu i jelitach, która wpływa na nastrój, emocje i myśli.

PMS: dlaczego się pojawia?

Czynniki ryzyka występowania zespołu napięcia przedmiesiączkowego to m.in.:

• historia depresji lub zaburzeń nastroju, takich jak depresja poporodowa lub choroba afektywna dwubiegunowa
• rodzinna historia PMS
• rodzinna historia depresji
• przemoc w rodzinie
• nadużywanie substancji psychoaktywnych
• uraz fizyczny
• trauma emocjonalna.

Powiązane dolegliwości to m.in:

• bolesne miesiączkowanie
• ciężkie zaburzenie depresyjne
• sezonowe zaburzenia afektywne
• uogólnione zaburzenie lękowe
• schizofrenia.

PMS: objawy

Cykl menstruacyjny kobiety trwa średnio 28 dni. Owulacja, czyli okres uwolnienia komórki jajowej z jajników, następuje 14 dnia cyklu. Miesiączka lub krwawienie pojawia się 28 dnia cyklu. Objawy PMS mogą rozpocząć się około 14 dnia i trwać do siedmiu dni po rozpoczęciu miesiączki.

Objawy PMS są zwykle łagodne lub umiarkowane. Prawie 80 procent kobiet zgłasza jeden lub więcej objawów, które nie wpływają znacząco na codzienne funkcjonowanie. Dwadzieścia do 32 procent kobiet zgłasza objawy od umiarkowanych do ciężkich, które wpływają na jakiś aspekt życia. Nasilenie objawów może się różnić w zależności od osoby i miesiąca.

Objawy PMS to m.in.:

• wzdęcia
• ból brzucha
• ból piersi
• trądzik
• apetyt na jedzenie, zwłaszcza na słodycze
• zaparcia
• biegunka
• bóle głowy
• wrażliwość na światło lub dźwięk
• zmęczenie
• drażliwość
• zmiany wzorców snu
• niepokój
• depresja
• smutek
• wybuchy emocji.

PMS: leczenie. Kiedy iść do lekarza?

Skontaktuj się z lekarzem, jeśli ból fizyczny, wahania nastroju i inne objawy zaczynają wpływać na twoje codzienne życie lub jeśli objawy nie ustępują.

Możesz otrzymać diagnozę, gdy masz więcej niż jeden nawracający objaw w odpowiednim czasie, który jest na tyle poważny, że może spowodować upośledzenie i nie występuje między miesiączką a owulacją. Twój lekarz musi również wykluczyć inne przyczyny, takie jak:

• niedokrwistość
• endometrioza
• choroba tarczycy
• zespół jelita drażliwego (IBS)
• zespół chronicznego zmęczenia
• choroby tkanki łącznej lub choroby reumatologiczne.

Twój lekarz może zapytać o historię depresji lub zaburzeń nastroju w twojej rodzinie, aby ustalić, czy objawy są wynikiem PMS, czy innego problemu. Niektóre stany, takie jak IBS, niedoczynność tarczycy i ciąża, mają objawy podobne do PMS.

Twój lekarz może zalecić badanie hormonów tarczycy, aby upewnić się, że tarczyca działa prawidłowo, test ciążowy i ewentualnie badanie miednicy w celu sprawdzenia jakichkolwiek problemów ginekologicznych.

Prowadzenie dziennika objawów to kolejny sposób na ustalenie, czy masz PMS. Korzystaj z kalendarza, aby co miesiąc śledzić objawy i miesiączkę. Jeśli objawy pojawiają się mniej więcej o tej samej porze każdego miesiąca, prawdopodobną przyczyną jest PMS.

PMS: jak sobie radzić? Jak złagodzić objawy?

Nie możesz wyleczyć PMS, ale możesz podjąć kroki, aby złagodzić objawy. Jeśli masz łagodną lub umiarkowaną postać zespołu napięcia przedmiesiączkowego, opcje leczenia obejmują:

• picie dużej ilości płynów, aby złagodzić wzdęcia brzucha
• stosowanie zbilansowanej diety w celu poprawy ogólnego stanu zdrowia i poziomu energii, co oznacza spożywanie dużej ilości owoców i warzyw oraz ograniczenie spożycia cukru, soli, kofeiny i alkoholu
• przyjmowanie suplementów, takich jak kwas foliowy, witamina B-6, wapń i magnez w celu zmniejszenia skurczów i wahań nastroju
• przyjmowanie witaminy D w celu złagodzenia objawów
• spanie co najmniej osiem godzin na dobę, aby zmniejszyć zmęczenie
• ćwiczenia w celu zmniejszenia wzdęć i poprawy zdrowia psychicznego
• zmniejszenie stresu, na przykład poprzez ćwiczenia i czytanie
• przejście na terapię poznawczo-behawioralną.

Możesz przyjmować leki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen lub aspiryna, aby złagodzić bóle mięśni, bóle głowy i skurcze żołądka. Możesz również wypróbować środek moczopędny, aby zatrzymać wzdęcia i przyrost masy wody. Leki i suplementy należy przyjmować wyłącznie zgodnie z zaleceniami i po rozmowie z lekarzem.

Ciężki PMS: przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne

Ciężkie objawy PMS są rzadkie. Niewielki odsetek kobiet z poważnymi objawami ma przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne (PMDD). PMDD dotyka od 3 do 8 procent kobiet. Objawy PMDD to m.in.:

• depresja
• myśli samobójcze
• atak paniki
  
• skrajny niepokój
• gniew z silnymi wahaniami nastroju
• brak zainteresowania codziennymi czynnościami
• bezsenność
• kłopoty z myśleniem lub koncentracją
• napadowe objadanie się
• bolesne skurcze
• wzdęcia.

Objawy PMDD mogą wystąpić z powodu zmian poziomu estrogenu i progesteronu. Istnieje również związek między niskim poziomem serotoniny a PMDD.

Twój lekarz może wykonać następujące czynności, aby wykluczyć inne problemy zdrowotne:

• badanie fizykalne
• badanie ginekologiczne
• pełna morfologia krwi
• badanie czynności wątroby

Może również zalecić ocenę psychiatryczną. Osobista lub rodzinna historia dużej depresji, nadużywania narkotyków, urazów lub stresu może wywołać lub pogorszyć objawy PMDD.