Alergia na alkohol różni się od nietolerancji alkoholu. Poznaj jej objawy. Czy da się jej zapobiec?

Alergia na alkohol bywa traktowana jako wymówka osób, które, z różnych względów, nie chcą spożywać alkoholu. Alergia na alkohol została jednak potwierdzona badaniami naukowymi. Co więcej, nie tylko wywołuje niezagrażające zdrowiu i życiu objawy np. zaczerwienienie spojówek i wodnisty katar, ale także może doprowadzić do wystąpienia zagrożenia życia, jakim jest obrzęk dróg oddechowych i wstrząs anafilaktyczny.

Warto wiedzieć, że objawy alergii na alkohol i objawy nietolerancji alkoholu są różne. Istotną różnicą w przypadku alergii i nietolerancji alkoholu jest m.in. czas pojawienia się uciążliwych dolegliwości. W przypadku alergii objawy związane z uwalnianiem histaminy pojawiają się w krótkim czasie od kontaktu z alergenem. Nietolerancja najczęściej wiąże się z występowaniem rozłożonych w czasie objawów. W przypadku nietolerancji alergicznej mamy również do czynienia z występowaniem objawów, które utrzymują się przez dłuższy czas – objawy alergii ustępują na skutek braku kontaktu z alergenem.

Choć alergia na alkohol występuje rzadko, to może rozwinąć się na każdym etapie życia. Warto dowiedzieć się więcej na temat przyczyn, objawów i powikłań, z jakimi wiąże się alergia na alkohol, bo czasami może ona zagrozić życiu.

Reakcje niepożądane po spożyciu alkoholu

Na skutek spożycia alkoholu mogą pojawić się różne reakcje niepożądane. W zależności od tego, jak często sięgamy po alkohole nisko procentowe i alkohole wysokoprocentowe, ich wpływ na organizm jest odmienny. Alkohol spożywany często lub w dużych ilościach szkodzi zdrowiu, prowadząc do rozwoju schorzeń wątroby i trzustki oraz uzależnienia!
Okazjonalne spożywanie alkoholu, w większości przypadków, nie zagraża zdrowiu, o ile jest on spożywany z umiarem. Wypicie dużej ilości alkoholu wiąże się z nieprzyjemnymi objawami kaca, które wywołują m.in. odwodnienie organizmu, hipoglikemia i zatrucie aldehydem octowym – alkohol jest trucizną, którą nasza wątroba musi zneutralizować. Typowe objawy kaca to m.in. ból głowy, zawroty głowy, światłowstręt, nudności, wymioty i ogólne osłabienie.

Alergia na alkohol a nietolerancja alkoholu

Po spożyciu alkoholu mogą wystąpić objawy nietolerancji i objawy alergii. Alergia na alkohol jest niefizjologiczną odpowiedzią układu odpornościowego na zawarte w alkoholu związki. Pojawia się na skutek kontaktu z określonym alergenem, który znajduje się w składzie trunku. Może występować np. jedynie po spożyciu piwa lub wina. Nietolerancja alkoholu to zaburzenie metaboliczne. Przyczyną nietolerancji alkoholu jest brak lub niedobór enzymów niezbędnych do metabolizowania znajdujących się w alkoholu związków. W przypadku nadwrażliwości niealergicznej najczęściej mamy do czynienia z reakcją organizmu na kontakt m.in. ze związkami sulfitów, jednak objawy nietolerancji może także wywołać np. zahamowanie metabolizmu histaminy.

Wyróżniamy kilka mechanizmów związanych z reakcją alergiczną i nadwrażliwością alergiczną na alkohol. W jednym i drugim przypadku niezbędna jest rezygnacja ze spożycia szkodzących zdrowie trunków.

Objawy uczulenia na alkohol

Alergia na alkohol powoduje występowanie objawów identycznych jak objawy np. uczulenia na pyłki i sierść zwierząt. Po wypiciu alkoholu mogą pojawić się objawy uczulenia takie jak:

• wodnisty katar,
• kichanie,
• suchy kaszel,
• swędzenie oczu.

Czasami napoje alkoholowe i związane z nimi uczulenie powoduje także zaczerwienienie twarzy, zmiany skórne oraz objawy ze strony przewodu pokarmowego.

U niewielkiego odsetka osób mających uczulenie na alkohol występują zagrażające zdrowiu i życiu objawy np. obrzęk gardła, skurcz oskrzeli, wstrząs anafilaktyczny. Na wstrząs anafilaktyczny wskazują nasilone objawy, które dotyczą wielu układów. Do objawów wstrząsu anafilaktycznego zaliczamy m.in. nasilający się obrzęk języka i gardła, kołatanie serca i inne objawy ze strony układu krążenia, nagły spadek ciśnienia krwi, świąd skóry, uczucie niepokoju, duszność, zawroty głowy, mdłości.

Ważne! Alergia na alkohol może rozwinąć się na każdym etapie życia. Co więcej, alergia na alkohol utrudnia leczenie przewlekłych chorób dolnych dróg oddechowych, powodując m.in. nasilenie objawów astmy oskrzelowej, która jest częstym powikłaniem alergii wziewnej.

Zagrażające życiu reakcje alergiczne po spożyciu alkoholu występują bardzo rzadko. Narażone są na nie m.in. osoby ze stwierdzoną alergią na alkohol, które nie rezygnują z jego spożycia.

Objawy nadwrażliwości niealergicznej na alkohol

Osoby ze stwierdzoną nadwrażliwością niealergiczną na alkohol mogą mieć objawy ze strony przewodu pokarmowego oraz niezbyt nasilone objawy skórne np. zaczerwienienie twarzy i dekoltu. Zdarza się, że na skutek nietolerancji alkoholu pojawiają się uderzenia gorąca i pogorszenie ogólnego samopoczucia. Rzadko w przypadku nadwrażliwości występują objawy ze strony układu oddechowego.
Po zaobserwowaniu niepożądanych reakcji na alkohol konieczna jest rezygnacja z jego spożywania.

Jaki alkohol najczęściej wywołuje alergię?

Najczęściej reakcje alergiczne pojawiają się po piwie i czerwonym winie oraz po kolorowych wódkach, nalewkach, likierach i innych alkoholach, w których składzie znajdują się owoce, zboża, drożdże, a także aromaty, barwniki i konserwanty.
Najmniej reakcji niepożądanych występuje po spożyciu czystej wódki, bo czysty alkohol nie jest pełnym alergenem.

Warto pamiętać, że objawy alergii pokarmowej np. na zboża i owoce, są wskazaniem do rezygnacji z napojów alkoholowych, w których składzie znajdują się uczulające nas alergeny. Uczulać może także alkohol zawarty np. w kosmetykach i produktach leczniczych. Na skutek reakcji alergicznej na alkohol znajdujący się np. w kosmetykach może pojawić się kontaktowe zapalenie skóry.

Jak zapobiegać występowaniu niepożądanych reakcji po spożyciu alkoholu?

Jedynym sposobem zapobiegania reakcji alergicznej oraz występowaniu objawów nietolerancji jest unikanie spożycia alkoholu.

Źródła:

• Pawliczak R., Alergologia – kompendium, Wydawnictwo Termedia, Poznań, 2018
• dr n. med. M. BocheńskaMarciniak, dr hab. n. med. M. Kupczyk, Nietolerancja alkoholu w praktyce lekarza alergologa, 10.08.2017
• Obtułowicz K., Alergologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2016