Depresja to stan obniżonego nastroju, któremu towarzyszą specyficzne objawy. Specjaliści od leczenia uzależnień podkreślają, że depresja alkoholowa jest szerokim pojęciem o dwoistym charakterze – jest zarówno czynnikiem skłaniającym do sięgania po alkohol, jak i skutkiem jego nadużywania. Depresja alkoholowa jest także elementem zespołu abstynencyjnego.
Część osób uzależnionych, które rozpoczęły terapię, przyznaje, że sięgały po alkohol w związku z obniżonym nastrojem. Przekonanie o tym, że napoje alkoholowe odprężają, skutecznie redukują stres oraz pomagają radzić sobie z problemami, jest typowe nie tylko dla polskiego społeczeństwa. Osoby niepijące z różnych względów, bywają postrzegane przez swoje otoczenie jako niezdolne do dobrej zabawy, pozbawione poczucia humoru oraz nieciekawe pod względem towarzyskim.
Alkohol stanowi element kultury narodów słowiańskich i bywa traktowany jako „lek” na wszystkie problemy oraz niezbędny element świętowania sukcesów. Sam w sobie nie jest zły, jednak w przypadku m.in. niezdiagnozowanej depresji lub innych zaburzeń psychicznych, szybciej uzależnia. To samo tyczy się m.in. osób genetycznie obciążonych skłonnością do uzależnień.
Czym jest depresja alkoholowa?
Depresja alkoholowa jest zarówno skutkiem częstego picia alkoholu (pierwotny alkoholizm z wtórną depresją), jak i przyczyną częstego sięgania po używki, które z czasem prowadzi do uzależnienia (pierwotna depresja z wtórnym alkoholizmem). Mamy w tym przypadku do czynienia z błędnym kołem – osoba uzależniona od alkoholu pije, bo cierpi z powodu obniżonego nastroju i chce go poprawić alkoholem, zapominając na chwilę o problemach oraz cierpi z powodu depresyjnego nastroju, bo sięga po alkohol. W wielu przypadkach trwa to długimi latami. Wyjście z nałogu oraz towarzyszącej mu depresji wymaga wsparcia specjalistów, a także bliskich alkoholika, którzy również potrzebują specjalistycznej terapii.
Depresja alkoholowa to skomplikowany temat i problem dotyczący sporego odsetka osób dorosłych. Z roku na rok zwiększa się liczba osób regularnie sięgających po alkohol. Zmienia się też sposób picia – alkoholikiem jest nie tylko osoba, która traci panowanie nad swoim życiem. Coraz częściej do terapeutów trafiają alkoholicy, którzy piją niewielkie ilości alkoholu codziennie lub prawie codziennie, osiągają sukcesy zawodowe, są z pozoru szczęśliwymi ludźmi, jednak ich życiem zaczyna rządzić nałóg.
Depresja alkoholowa może pojawić się na skutek nagłego odstawienia alkoholu, a także wystąpić u osób uzależnionych w okresie abstynencji, stając się przyczyną sięgnięcia po alkohol nawet po wielu latach życia w trzeźwości.
Pierwotna depresja z wtórnym alkoholizmem
Zdaniem specjalistów pierwotna depresja alkoholowa, która jest przyczyną sięgania po alkohol, dotyczy około 10% alkoholików. W tym przypadku stany depresyjne pojawiają się przed popadnięciem w nałóg. Osoby z depresją często mają trudne doświadczenia życiowe, które stają się przyczyną zaburzeń nastroju.
W tym przypadku spożywanie alkoholu jest sposobem na rozładowanie napięcia i poprawę samopoczucia. Osoby cierpiące na pierwotną depresję nie odczuwają satysfakcji z życia, nawet jeżeli sporo osiągnęły. Depresja wpływa na sposób odczuwania przyjemności, prowadząc do stopniowej utraty zdolności cieszenia się życiem.
Objawy pierwotnej depresji alkoholowej
Pierwotną depresję alkoholową, która skłania do picia, trudno jest rozpoznać osobom z otoczenia chorego. Choroba alkoholowa sprawia, że zaburzenia psychiczne nasilają się – osoba cierpiąca na depresję nie tylko odczuwa przygnębienie, ale także brak wiary we własne możliwości, jest zestresowana, ma zaburzenia lękowe i coraz częściej odczuwa ogólne złe samopoczucie.
Typowe objawy pierwotnej depresji alkoholowej to m.in.:
- trwałe obniżenie nastroju,
- apatia,
- zaburzenia snu,
- zaniedbywanie obowiązków zawodowych i rodzinnych,
- niska samoocena,
- poczucie winy,
- zaburzenia seksualne.
Spektrum objawów depresji zależy od stopnia nasilenia choroby. Osoby cierpiące na depresję często przez bardzo długi czas ukrywają złe samopoczucie psychiczne przed swoimi bliskimi.
Pierwotna depresja alkoholowa wymaga leczenia. Na skutek pogłębiającego się zaburzenia psychicznego osoba uzależniona odczuwa brak poczucia sensu życia, co może spowodować np. myśli samobójcze.
Depresja alkoholowa częściej dotyczy mężczyzn, jednak zauważalny jest wzrost odsetka cierpiących na depresję alkoholową kobiet.
Choć choroba alkoholowa rozwija się na podłożu zaburzeń depresyjnych, to częściej alkoholizm jest przyczyną depresji. Objawy wtórnej depresji alkoholowej pojawiają się u osób uzależnionych, które m.in. przestają pić lub zmniejszają dawkę spożywanego alkoholu.
Pierwotny alkoholizm z wtórną depresją
Pierwotny alkoholizm z wtórną depresją dotyczy około 90% osób uzależnionych od alkoholu. Wtórna depresja alkoholowa pojawia się zarówno na etapie picia, jak i w momencie zaprzestania spożywania alkoholu. Jest elementem zespołu abstynencyjnego oraz może pojawić się na każdym etapie życia w trzeźwości po zakończonej terapii.
Objawy wtórnej depresji alkoholowej pojawiają się na skutek zaprzestania spożywania alkoholu. Towarzyszą im objawy odstawienia alkoholu. Typowe objawy zespołu abstynencyjnego, który pojawia się na skutek nagłego odstawienia alkoholu, to m.in.:
- zdenerwowanie,
- rozdrażnienie,
- stany lękowe,
- drżenie rąk,
- ból głowy,
- urojenia.
Zaprzestanie picia alkoholu wywołuje również skoki ciśnienia krwi, drgawki, napady agresji, myśli samobójcze oraz próby samobójcze.
Leczenie depresji alkoholowej
Leczenie depresji alkoholowej uwzględnia psychoterapię oraz terapie ukierunkowane na redukcję objawów odstawiennych. Próby samodzielnego radzenia sobie z depresją alkoholową oraz związanym z nią nałogiem najczęściej kończą się niepowodzeniem, co sprawia, że stan psychiczny i forma fizyczna osoby chorej ulegają pogorszeniu.
Czytaj też:
Odkryto nową przyczynę „dużej depresji”. Zobacz, jak glicyna może wpływać na nasz nastrójCzytaj też:
Ta herbata może pomóc w leczeniu depresji. Według naukowców działa jak antydepresant