Okrężnica to część układu pokarmowego zlokalizowana w jelicie grubym. Ma ponad 1,5 metra długości i pełni w organizmie ważne funkcje. Niestety, jest to też odcinek układu pokarmowego narażony na występowanie różnych chorób. Co trzeba wiedzieć o okrężnicy i jakie sygnały ze strony organizmu powinny skłonić nas do wizyty u lekarza?
Czym jest okrężnica?
Okrężnica to końcowy odcinek układu pokarmowego. Odpowiada za magazynowanie i wchłanianie wody, a także składników odżywczych. Pełni więc bardzo ważną rolę w organizmie, a w przypadku usunięcia jelita grubego, okrężnica może przejąć jego funkcje.
Budowa narządu
Okrężnica ma 1,5 metra długości i jest jednym z najbardziej elastycznych i giętkich narządów w organizmie człowieka. Wyściełają ją błony, dlatego dobrze dostosowuje się do ruchów ludzkiego ciała.
Okrężnica składa się z:
- błony śluzowej
- błony podśluzowej
- błony mięśniowej
- błony surowiczej
Narząd ten dzieli się też na okrężnicę wstępującą, poprzeczną, zstępującą, esowatą.
Funkcje okrężnicy
Okrężnica znajduje się na samym końcu układu pokarmowego. Po przejściu przez jelito cienko pokarm wędruje do jelita grubego (a dokładniej do kątnicy), skąd później trafia do okrężnicy. Tam następuje wchłanianie substancji odżywczych składników mineralnych, a następnie – przez odbytnicę – wydalanie z organizmu resztek pokarmowych.
Jeśli w procesie tym zachodzą jakieś nieprawidłowości, mogą oznaczać to różne choroby okrężnicy.
Jak rozpoznać ból okrężnicy?
Choroby okrężnicy może sygnalizować wiele objawów. Najczęściej są to bóle brzucha, częste biegunki oraz zaparcia, nadmierne wzdęcia czy oddawanie dużej ilości gazów. Pieczenie odbytu także może być sygnałem, że w okrężnicy toczy się jakiś proces zapalny.
Choroby narządu
Do najczęstszych chorób okrężnicy zaliczają się:
- zapalenie okrężnicy
- zespół jelita drażliwego
- choroba Hirchprunga
- nowotwór jelita grubego
Zapalenie okrężnicy
Zapalenie okrężnicy może objawiać się bólami brzucha, biegunkami, zaparciami, wzdęciami, gazami, a także spadkiem masy ciała. Wywołują je zarówno wirusy, jak i bakterie, np. jadu kiełbasianego. Leczenie polega na antybiotykoterapii lub podawaniu glikokortykosteroidów.
Zespół jelita drażliwego
Podobne objawy mogą oznaczać także zespół jelita drażliwego. Oprócz bólów brzucha, biegunek i zaparć może pojawić się także śluz w kale. Inne natomiast są przyczyny choroby. Schorzenie to może rozwijać się na skutek... stresu oraz zaburzeń lękowych. Leczenie opiera się na wdrożeniu odpowiedniej diety, która wyklucza z jadłospisu produkty łatwo fermentujące i mogące przyczyniać się do powstawania gazów oraz skurczów jelit.
Choroba Hirschprunga
Choroba Hirschprunga to wada wrodzona, która objawia się niedrożnością układu pokarmowego. Najczęściej rozpoznaje się ją po porodzie, kiedy noworodek nie może wydalić smółki. Jedyną szansą na wyleczenie choroby jest zabieg operacyjny.
Nowotwór jelita grubego
Nowotwór jelita grubego częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet, a spośród nich osób, które cierpią na inne choroby układu pokarmowego np. chorobę Leśniowskiego-Crohna.
Objawia się bólami brzucha, problemami z wypróżnieniami, nierzadko obecnością krwi w kale. Czasem ta krew nie jest widoczna gołym okiem, natomiast można ją rozpoznać w badaniu laboratoryjnym. Niepokojące są także biegunki i zaparcia, które występują zbyt często i nie mają racjonalnego wytłumaczenia.
W takiej sytuacji należy wybrać się do lekarza pierwszego kontaktu, opisać objawy i poprosić o konsultację z gastrologiem. Najczęściej konieczne okazuje się wykonanie specjalistycznych badań takich jak gastroskopia.
Bez wykonania diagnostyki nie da się potwierdzić obecności nowotworu i rozpocząć leczenia.
Czytaj też:
Wygląd stolca wiele mówi o stanie zdrowia. O czym może świadczyć?