Skala Tannera to pięciostopniowa skala, która pozwala ocenić proces dojrzewania płciowego u nastolatków. Wykorzystują ją głównie pediatrzy, którzy sprawdzają, na jakim etapie dojrzewania są pacjenci. W ten sposób mogą ocenić, czy procesy te przebiegają prawidłowo, czy też może dochodzi do jakiś odchyleń od normy.
Czym jest skala Tannera?
Skala Tannera to narzędzie, którego twórcą jest James Tanner. Brytyjski pediatra opracował skalę dla dziewcząt i chłopców, by móc ocenić ich rozwój.
Skala jest pięciostopniowa zarówno w przypadku dziewcząt, jak i chłopców. Jest też prosta w obsłudze – zawiera kryteria, które powinien wziąć pod uwagę lekarz przy badaniu pacjenta.
Rodzaje skali
Skala Tannera dzieli się na V stopni. I stopień określa wejście pacjenta w proces dojrzewania płciowego, a V stopień – zakończenie dojrzewania.
U dziewcząt sprawdzany jest przede wszystkim rozwój gruczołów piersiowych i pojawienie się owłosienia łonowego, a u chłopców – wielkość i budowa jąder, moszny oraz prącia, a także wystąpienie owłosienia łonowego.
Na czym polegają pomiary?
W przypadku dziewcząt pediatra bądź lekarz rodzinny ocenia rozwój płciowy wyłącznie na podstawie badania fizykalnego. Sprawdza wystąpienie charakterystycznych cech dojrzewania i przyporządkowuje je do kryteriów poszczególnych stopni.
U chłopców jest inaczej. Wielkość i rozwój jader pediatra ocenia za pomocą specjalnego przyrządu – orchidometru. Składa się on z 12 owali, które mają różną objętość i pozwalają sprawdzić wielkość jąder. Mają one objętość od 1 do 25 ml.
Kto jeszcze wykorzystuje skalę?
Czasem do skali Tannera odwołują się również endokrynolodzy. Dzieje się tak w przypadku przyspieszonego dojrzewania, gdy u dziewcząt lub chłopców występują odchylenia od normy. Lekarz wtedy sprawdza stopień tych odchyleń, a także zleca badania, które pozwalają ocenić, czy w gospodarce hormonalnej nie doszło do zaburzeń. Jeśli tak jest, konieczne jest przyjmowanie leków hormonalnych.
Skala u dziewcząt
- I stopień – brodawki sutkowe zaczynają się uwypuklać
- II stopień – piersi zaczynają rosnąć, pojawiają się pojedyncze włosy łonowe
- III stopień – powiększają się brodawki, gruczoły piersiowe i piersi. Owłosienie łonowe staje się coraz bardziej obfite
- IV stopień – piersi znacząco się powiększają, owłosienie łonowe jest obfite, ale nie pojawia się w okolicy ud
- V stopień – piersi są okrągłe, owłosienie łonowe pojawia się na udach
Skala u chłopców
- I stopień – jądra mają wielkość około 2,5 centymetrów, nie występuje owłosienie łonowe
- II stopień – jądra powiększają się do około 3 centymetrów, prącie zaczyna się wydłużać. Pojawiają się pojedyncze włosy łonowe
- III stopień – jądra, moszna i prącie zaczynają wyraźnie rosnąć. Pojawia się coraz więcej włosów łonowych
- IV stopień – jądra mają już około 4 centymetrów wielkości, prącie jest coraz dłuższe. Owłosienie łonowe jest gęste, ale nie występuje w okolicy ud
- V stopień – jądra mają ponad 4,5 centymetra, owłosienie pojawia się również w okolicy ud. Moszna i prącie są w pełni ukształtowane
Warto wiedzieć
Skalę Tannera wykorzystuje się również w sądownictwie w przypadku spraw dotyczących molestowania seksualnego dzieci lub pornografii. Powołani przez sąd eksperci z zakresu pediatrii na podstawie skali Tannera określają wiek ofiar, dzięki czemu sąd jest w stanie wydać odpowiedni wyrok skazujący za dane przestępstwo. Niektórzy podważają zasadność stosowania tej skali w sądownictwie.
Czytaj też:
Miesiączka: definicja, zaburzenia, PMSCzytaj też:
Skolioza. Skrzywienie kręgosłupa, które najczęściej dotyczy dzieciCzytaj też:
Cykl miesiączkowy – ile trwa i jak go liczyć?