Endokrynolog (od greckich słów: „endon” – wewnątrz, „krino” – wydzielam i „logos” – nauka) to lekarz specjalista, który leczy zaburzenia hormonalne spowodowane niewłaściwą pracą gruczołów dokrewnych, m.in. tarczycy czy jajników.
Czym zajmuje się endokrynolog?
Endokrynolog zajmuje się schorzeniami układu dokrewnego. I choć brzmi to bardzo skomplikowanie, w rzeczywistości oznacza choroby spowodowane zaburzeniami hormonalnymi, wynikającymi z niewłaściwej pracy gruczołów dokrewnych. To głównie tarczyca, ale też przysadka mózgowa, przytarczyce, nadnercza, jajniki, jądra czy trzustka. Gruczołem jest również łożysko u kobiet w ciąży.
Jeśli któryś z tych gruczołów wydziela za mało lub za dużo hormonów, człowiek zaczyna chorować. Praca endokrynologa polega na odnalezieniu zaburzonego gruczołu i wprowadzeniu odpowiedniego leczenia. Czasem wystarczy monitorować stan zdrowia i zgłaszać się na regularne wizyty lekarskie, np. w przypadku łagodnych guzków na tarczycy.
Endokrynolog wykrywa również nowotwory, np. tarczycy, jajnika czy trzustki.
Czytaj też:
Niedobór jodu a depresja i zaburzenia tarczycy
Jakie choroby leczy endokrynolog?
Endokrynolog leczy wiele chorób, a ze względu na ich specyfikę często ma podwójną specjalizację, np. endokrynologa-ginekologa. Do najczęstszych schorzeń należą:
-
niedoczynność tarczycy
- nadczynność tarczycy
- choroba Hashimoto
- choroba Gravesa i Basedowa
- choroby przysadki mózgowej (akromegalię, guzy, hiperprolaktynemię, moczówkę prostą, zespół Cushinga)
- choroby nadnerczy (choroba Addisona, hipoaldosteronizm, nadczynność, niedoczynność, zespół Conna)
- choroby trzustki (guzy)
- cukrzycę
-
zespół policystycznych jajników
- zaburzenia miesiączkowania
- problemy z płodnością
- zespoły androgenne (np. nadmierne owłosienie ciała, łysienie)
Kiedy wybrać się do endokrynologa?
Do endokrynologa należy udać się zawsze, gdy niepokoi nas nagły przyrost lub utrata masy ciała i nieustające poczucie zmęczenia. Do innych niepokojących sygnałów ze strony organizmu należą:
-
wypadanie włosów
- trądzik
- nadmierne owłosienie
- nadmierna potliwość
- nadmierna senność
- nadpotliwość
- bóle głowy
- uderzenia gorąca
- obrzęki rąk i stóp
- zaburzenia miesiączkowania
-
poronienia
- ból piersi
Do endokrynologa trzeba również zapisać dziecko, gdy zauważymy, że zaczyna przedwcześnie dojrzewać albo gdy następuje nagłe zahamowanie wzrostu.
Jakie badania zleca endokrynolog?
Do endokrynologa najczęściej udajemy się po wizycie u internisty lub ginekologa, którzy wykryli jakieś nieprawidłowości w funkcjonowaniu gruczołów dokrewnych. Endokrynolog zleca szczegółowe badania krwi i moczu, które pomagają wykryć źródło choroby i ustalić plan leczenia. Są to:
-
morfologia
- badanie poziomu TSH – tyreotropina, jeden z hormonów tarczycy
- badania poziomu fT4 i FT3 – choroby tarczycy
- anty-TPO – przeciwciała tarczycowe
- badanie poziomu wit. D3
- USG tarczycy
Leczenie u endokrynologa
Po odnalezieniu przyczyn problemów zdrowotnych endokrynolog ustala odpowiednie leczenie. Może one polegać na obserwacji i np. przyjmowaniu większych dawek witaminy D3. Częściej jednak polega na zażywaniu odpowiednio dobranych leków, które pomagają regulować pracę gruczołów dokrewnych. Czasem leczenie wymaga interwencji chirurgicznej.
Czytaj też:
Choroba Hashimoto: 16 najważniejszych faktów i mitów weryfikuje endokrynolog Magdalena Jagiełło