Cynk jest niezbędny do prawidłowego metabolizmu i funkcjonowania układu rozrodczego, sercowo-naczyniowego i nerwowego, ale jest również ważny dla układu odpornościowego, w szczególności dla proliferacji i dojrzewania białych krwinek (niektóre z nich są w stanie wychwytywać i trawić mikroorganizmy, a inne – do produkcji przeciwciał). Ponadto cynk bierze udział w regulacji stanu zapalnego. Zatem normalne poziomy cynku wspierają ludzką odporność na choroby zapalne i zakaźne.
„Według obecnych szacunków ryzyko niedoboru cynku obserwuje się u ponad 1,5 miliarda ludzi na świecie. W Rosji niedobór tego pierwiastka występuje u 20–40% populacji; w niektórych regionach osiąga 60%. Biorąc pod uwagę kluczową rolę cynku w regulacji odporności, można zaproponować, aby jego niedobór mógł być uważany za czynnik ryzyka chorób zakaźnych” – powiedział kierownik badań, kierownik Laboratorium Dietetyki Molekularnej na Uniwersytecie Sechenov, profesor Anatoly Skalny.
Cynk a choroby zakaźne
Naukowcy dokonali przeglądu wyników badań dotyczących stosowania leków zawierających cynk w celu zwiększenia odporności i zapobiegania infekcjom wirusowym, w tym SARS-CoV-2, który spowodował w tym roku wybuch COVID-19. Poprzednie badania wykazały, że cynk i jego substancje wiążące mogą spowalniać działanie polimerazy RNA (enzymu syntezującego wirusowe cząsteczki RNA) koronawirusów i hamować ich rozprzestrzenianie się w organizmie. Jedna z substancji stymulujących komórkowy wychwyt cynku, chlorochina, została już przetestowana na pacjentach z SARS-CoV-2, ale jej silne skutki uboczne powodują, że konieczne jest poszukiwanie innych związków o podobnym działaniu lub osobne stosowanie cynku. Jednak obie opcje nie zostały jeszcze wystarczająco zbadane lub przetestowane.
Obserwacje rozwoju innych wirusów, takich jak rinowirusy (ta rodzina obejmuje patogeny ostrych chorób układu oddechowego), pokazują, że wzrost poziomu cynku w komórkach hamuje replikację (rozmnażanie) wirusa i stymuluje produkcję interferonu alfa, który ma aktywność przeciwwirusową.
Ponadto niedobór cynku jest uważany za jeden z czynników ryzyka rozwoju zapalenia płuc: zwiększa on podatność na czynniki zakaźne i czas trwania choroby. Kilka badań wykazuje skuteczność leków zawierających cynk w zmniejszaniu nasilenia i czasu trwania objawów oraz zmniejszaniu częstości występowania zapalenia płuc. Jednak ogólnie dane na temat stosowania cynku w terapii zamiast w zapobieganiu są sprzeczne.
Innym możliwym zastosowaniem cynku jest modulacja stanu zapalnego. Istniejące dane pokazują, że jony cynku mają działanie przeciwzapalne, zmniejszając uszkodzenie tkanki płucnej w zapaleniu płuc. Cynk pomaga również organizmowi oprzeć się bakteriom, a bakteryjne zapalenie płuc często występuje u pacjentów z wtórnymi infekcjami wirusowymi.
Dlatego, zgodnie z obecnymi badaniami, odpowiedni status cynku może obniżyć prawdopodobieństwo zakaźnych chorób układu oddechowego, zapalenia płuc i jego powikłań. Istnieją również pośrednie przesłanki wskazujące, że spożycie cynku może być skuteczne w walce z chorobą koronawirusową (COVID-19), ale wciąż nie ma wystarczających danych, aby wystosować odpowiednie zalecenia.
Czytaj też:
Jaki test na koronawirusa warto zrobić? Mamy trzy rodzaje