Opracowana przez naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego i koncernu AstraZeneca szczepionka przeciw COVID-19 jest wiodącym preparatem używanym do szczepień w Wielkiej Brytanii. Do 24 marca szczepionkę przyjęło już około 18 milionów osób. Teraz Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych i Wyrobów Medycznych (Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency) opublikował raport dotyczący niepożądanych odczynów poszczepiennych, w którym uwzględniono przypadki zakrzepów. Te wystąpiły łącznie u 30 osób, co w przypadku siedmiu osób zakończyło się śmiercią.
U 22 pacjentów doszło do zakrzepicy zatok żylnych mózgu (CVST). Towarzyszył temu niski poziom płytek krwi. U ośmiu osób stwierdzono także inne problemy z krzepliwością. Dla porównania – w Niemczech na 2,7 mln zaszczepionych zgłoszono 31 przypadków CVST i dziewięć zgonów. W większości przypadków chodziło o kobiety w młodym bądź średnim wieku.
Brytyjski regulator przekonuje jednak, że mimo przypadków występowania zakrzepów, nie należy przerywać szczepień preparatem AstraZeneca. – Korzyści wynikające z zapobiegania COVID-19 i powikłaniom po chorobie nadal przewyższają wszelkie ryzyko, a wszyscy, którzy zostaną zakwalifikowani do szczepień, powinni się im poddawać – komentowała dr June Raine, dyrektor MHRA. Podobny wniosek przedstawiły wcześniej Światowa Organizacja Zdrowia i Europejska Agencja Leków.
Zakrzepy po szczepieniu. Dwie niepokojące kwestie
Eksperci, których cytuje BBC, zwracają uwagę na dwie niepokojące kwestie. Pierwszą z nich jest nietypowy charakter skrzepów. U osób, u których je wykryto, poza niskim poziomem płytek krwi, stwierdzono rzadkie przeciwciała, które mają związek z innymi zaburzeniami krzepnięcia. – To zwiększa prawdopodobieństwo, że szczepionka może być przyczyną w tych rzadkich i nietypowych przypadkach CVST, choć jeszcze tego nie potwierdziliśmy. Dlatego pilnie potrzebne są dalsze badania – komentował prof. David Werring z Instytutu Neurologii UCL.
Kolejna sprawa to niekorzystne dla preparatu AstraZeneca wnioski płynące z porównania ze skutkami szczepień produktem Pfizer-BioNTech. W Wielkiej Brytanii na 10 mln zaszczepionych wystąpiły dwa przypadki CVST, ale u chorych nie stwierdzono niskiego poziomu płytek krwi. Jak podkreślają specjaliści, ocenę sytuacji utrudnia fakt, ze nie wiadomo, jak często takie zakrzepy występują w normalnych warunkach, nie po szczepieniach. Szacunki wahają się od dwóch do 16 przypadków ma milion osób. Statystyki te są jednak prawdopodobnie inne podczas pandemii koronawirusa, przy którym mogą wystąpić problemy z krzepliwością krwi.
Kontrowersje wokół szczepionki AstraZeneca
Kontrowersje wokół szczepionki AstraZeneca zaczęły narastać w marcu, kiedy to pojawiły się doniesienia z różnych krajów, m.in. Irlandii czy Norwegii, o osobach, u których po zaszczepieniu wystąpiły skrzepy. EMA bada przypadki wystąpienia zakrzepów i zgonów po przyjęciu preparatu, ale nadal rekomenduje szczepienia. W komunikacie z końca marca informowano, że związek miedzy zakrzepami a przyjęciem szczepionki „nie jest udowodniony, ale jest możliwy”.
Wiele krajów na pewien czas zawiesiło szczepienia preparatem AstraZeneca do czasu wyjaśnienia tych wątpliwości, ale powróciło do nich po kilku dniach, gdy EMA wydała uspakajające komunikaty.
Kogo szczepi się AstraZenecą w Polsce?
Ze względu na skuteczność preparatu w granicach 76 proc., w wielu państwach stosuje się tę szczepionkę tylko u osób młodszych. W Polsce przyjęto, że szczepionką AstraZeneca będą szczepione osoby w wieku 18-65 lat. Podawano ją m.in. nauczycielom w początkowym etapie szczepień.
Czytaj też:
Holandia czasowo wstrzymuje szczepienia AstraZenecą