Szczepionki firm Johnson&Johnson oraz Oxford-AstraZeneca, zostały powiązane z rzadkimi, ale poważnymi zakrzepami krwi – szczególnie u kobiet w wieku poniżej 50 lat. Teraz naukowcy twierdzą, że znaleźli przyczynę tego zjawiska i są w stanie ją wyeliminować.
Zakrzepy krwi po szczepionkach
W przypadku szczepionki AstraZeneca odnotowano 309 przypadków zakrzepów na 33 miliony zastrzyków, z czego w Europie 142 przypadki na 16 milionów. Jeszcze miesiąc temu preparat zawieszono w części europejskich krajów, a jego stosowanie wznowiono dopiero po zapewnieniu ze strony Europejskiej Agencji Leków (EMA), że jest bezpieczny.
Z kolei szczepionka Johnson&Johnson została powiązana z 28 przypadkami w USA na ponad 10,4 miliona zastrzyków. Chociaż tu EMA wydała oświadczenie, że „korzyści ze szczepionki J&J przewyższają ryzyko skutków ubocznych”, zaufanie do preparatów znacznie spadło.
Jaka jest przyczyna zakrzepów?
Teraz naukowcy z Uniwersytetu Goethego we Frankfurcie i Uniwersytetu Ulm w Helmholtz twierdzą, że problem leży w wektorze adenowirusowym – powszechnie stosowanym wirusie przeziębienia, który umożliwia przedostanie się szczepionki do organizmu. Według nich preparaty można tak zmodyfikować, żeby zapobiec występowaniu rzadkich skutków ubocznych. Może to zwiększyć zaufanie do szczepionek i ochronić przed ich skutkami ubocznymi.
„Fakt, że obie szczepionki oparte są na tej samej zasadzie i powodują te same problemy, przemawia według mnie za tym, że przyczyną jest sam wektor” – powiedział Johannes Oldenburg z Uniwersyteckiego Szpitala w Bonn.
W preparatach AstraZeneca i Johnson&Johnson nieszkodliwy adenowirus jest używany jako tzw. wektor w celu przetransportowania informacji genetycznej koronawirusa do organizmu. Oldenburg wyjaśnił, że przyczyną efektów ubocznych może być też białko wirusa, które jest wykorzystywane we wszystkich dostępnych szczepionkach. Jednak skutki uboczne mogą być też częścią ogólnej odpowiedzi immunologicznej ludzkiego organizmu. Prace naukowe w tej kwestii nadal trwają.
Czym są zakrzepy krwi?
Zakrzepy krwi są jak blokady drogowe w krwiobiegu – powodują swoiste korki i uniemożliwiają swobodny przepływ krwi, który utrzymuje funkcje życiowe. Sprawa może stać się jeszcze bardziej poważna, gdy zakrzep krwi oderwie się od pierwotnego miejsca występowania i dotrze do płuc. Wtedy dochodzi do zatorowości płucnej. Zakrzep krwi wówczas uniemożliwia tym narządom uzyskanie niezbędnego do ich pracy tlenu i krwi. Może to spowodować uszkodzenie płuc i innych narządów, a nawet doprowadzić do śmierci.
Czytaj też:
Jak przygotować się do szczepienia przeciwko COVID-19?