Rak piersi to jeden z najpóźniej wykrywanych nowotworów, który każdego roku jest diagnozowany u ponad 1,5 miliona kobiet na całym świecie. W ogólnych statystykach znajduje się ona na 5. miejscu najczęściej prowadzących do śmierci nowotworów. W przypadku nowotworów kobiecych także znajduje się w czołówce często diagnozowanych i prowadzących do śmierci nowotworów złośliwych.
Mammografia – co to jest?
Mammografia jest bezbolesnym badaniem piersi, podczas którego wykorzystywane są promienie rentgenowskie. Obecnie diagnostyka dynamicznie się rozwija, co sprawia, że można poddać się nie tylko klasycznej mammografii, ale także badaniu nowoczesnymi i jeszcze bardziej czułymi oraz bezpiecznymi dla zdrowia mammografami cyfrowymi i mammografami CAD. Badanie mammograficzne trwa kilka minut, nie wymaga zastosowania znieczulenia i jest badaniem bezinwazyjnym, którego korzyści znacząco przewyższają ewentualne skutki uboczne, związane z promieniowaniem.
Kobiety często obawiają się wykonania mammografii, bo na jej temat funkcjonuje wiele mitów, a jednym z nich jest rzekomy wpływ wykonywanego badania na wzrost ryzyka rozwoju raka lub przeobrażanie się łagodnych zmian w nowotwór złośliwy. Nie jest to prawdą – wykonywana zgodnie z zaleceniami lekarza mammografia nie szkodzi zdrowiu i może uratować życie.
Mammografia – wskazania
Mammografia jest badaniem przesiewowym, które kobiety powinny wykonywać w celach profilaktycznych. Podstawowe wskazania do wykonywania systematycznych badań mammograficznych to m.in.:
- ukończony 40. rok życia w przypadku kobiet obciążonych genetycznie ryzykiem rozwoju raka piersi,
- wiek powyżej 45. lat w przypadku kobiet, w których rodzinie nie był diagnozowany rak piersi,
- wyczuwalne zmiany w obrębie gruczołu piersiowego (guzki, zgrubienia),
- zmiana wielkości piersi,
- ból piersi,
- wyciek z brodawek sutkowych,
- zaczerwienienie, pieczenie i zmiany skórne w obrębie piersi.
- mutacja genowa BRCA 1 lub BRCA 2.
Kobiety, u których mamy, babci, siostry lub kobiet z dalszej rodziny został zdiagnozowany rak piersi, powinny zachować szczególną czujność i pamiętać o wykonywaniu mammografii oraz USG piersi znacznie wcześniej, bo już po 30. roku życia.
Kiedy wykonać mammografię?
Bardzo ważne jest to, aby mammografię wykonać pomiędzy 1 a 10 dniem cyklu menstruacyjnego. Wymóg ten dotyczy kobiet miesiączkujących. W przypadku kobiet, które z naturalnych przyczyn przestały miesiączkować, czyli są po menopauzie, mammografię można wykonać w każdym dniu.
Jak się przygotować do mammografii?
Przed badaniem nie musimy specjalnie się przygotowywać. Możemy normalnie spożywać posiłki i napoje, a także przyjmować leki. Trzeba jednak wiedzieć, że przed badaniem musimy dokładnie umyć skórę oraz zrezygnować ze stosowania kremów i balsamów w okolicy biustu. Niezbędna jest także rezygnacja ze stosowania antyperspirantów, dezodorantów i perfum.
Diagnoza: rak piersi. Jakie jest rokowanie?
Rak piersi, rak szyjki macicy oraz rak jajnika to najczęściej diagnozowane i prowadzące do przedwczesnej śmierci nowotwory złośliwe, które diagnozowane są u kobiet. Rak piersi nie dotyczy jednak wyłącznie płci pięknej, bo bywa także diagnozowany u mężczyzn. Mammografia to jedno z podstawowych badan profilaktycznych oraz badań diagnostycznych, które pozwalają wykryć zmiany w obrębione gruczołu piersiowego o różnym podłożu. Dzięki mammografii można zdiagnozować raka piersi w jego początkowym stadium – badanie wykrywa zmiany o wielkości zaledwie kilku milimetrów. Dzięki czułości mammografu możliwe jest skuteczne wyleczenie raka piersi. Rokowania w początkowym stadium rozwoju raka piersi są bardzo pomyślne – 5-letnia przeżywalność dotyczy w tym przypadku około 90% zdiagnozowanych kobiet.
Rak piersi nie jest wyrokiem, jednak w przypadku tej choroby kluczowa okazuje się profilaktyka. Mammografia to podstawowe badanie, któremu powinny poddawać się nie tylko kobiety z grupy podwyższonego ryzyka, czyli kobiety obciążone genetycznie rakiem piersi i kobiety po 45. roku życia, ale także kobiety młodsze, które podczas samobadania piersi wyczuły guzki i zgrubienia. Ważne: badanie mammograficzne pozwala wykryć niewielkie zmiany, które mogą być wyczuwalne jako guzki lub zgrubienia podczas samobadania dopiero po upływie nawet 2 lat od początku choroby.