Choroby układu moczowego wymagają wykonania wielu różnych badań w celu wykrycia przyczyny uciążliwych dolegliwości oraz późniejszej oceny skuteczności zastosowanego leczenia.
Cystoskopia to jedno z badań, które wykonywane są m.in. w przypadku podejrzenia schorzeń cewki moczowej oraz pęcherza moczowego, a także konieczności usunięcia blokujących przepływ moczu złogów i patologicznych zmian np. polipów. Badanie cystoskopem wykonywane jest przez cewkę moczową, co sprawia, że pacjenci często się go obawiają. Nie trzeba jednak bać się cystoskopii, bo choć jest to badanie mogące powodować dyskomfort, to ma ono ogromne znaczenie dla zdrowia.
Co to jest cystoskopia?
Cystoskopia to badanie urologiczne z zastosowaniem cystoskopu. Cystoskop to jeden z rodzajów endoskopu. Urządzenie to zostaje wprowadzone do wnętrza ciała przez cewkę moczową i może zostać zaopatrzone zarówno w kamerę, jak i narzędzia chirurgiczne. Cystoskop zapewnia czytelny obraz na monitorze komputera, dzięki czemu możliwe jest uniknięcie typowego zabiegu chirurgicznego, który wiąże się z ryzykiem wystąpienia różnych powikłań.
Wyróżniamy cystoskopy twarde i miękkie. Cystoskop twardy służy nie tylko w celach diagnostycznych, ale także pozwala na przeprowadzenie zabiegów usunięcia kamieni, polipów, guzów i innych zmian, które np. blokują swobodny odpływ moczu oraz wymagają dalszej diagnostyki histopatologicznej. Cystoskop miękki stosowany jest w przypadku badania pęcherza moczowego, pozwalając na dokładną ocenę stanu zdrowia narządu i znalezienie przyczyny dolegliwości zdrowotnych. Badanie wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym, co pozwala uniknąć związanego z nim dyskomfortu. Do cystoskopii należy się odpowiednio przygotować – skierowanie na badanie oraz zalecenia przed jego wykonaniem wydaje lekarz urolog.
Cystoskopia – wskazania
Cystoskopia wykonywana jest z różnych wskazań. Zaliczamy do nich m.in.:
- podejrzenie występowania wad w budowie układu moczowo-płciowego,
- guzy i inne patologiczne zmiany w układzie moczowo-płciowym,
- kamicę nerkową,
- niedrożność dróg moczowo-płciowych,
- krwiomocz,
- objawy wskazujące na infekcje i inne schorzenia pęcherza moczowego.
Diagnostyczna cystoskopia pozwala wykryć przyczynę niepokojących objawów, jednak badanie to stosowane jest także w celach terapeutycznych. Dzięki zastosowaniu cystoskopu, który może zostać wyposażony nie tylko w narzędzia optyczne, ale także miniaturowe narzędzia chirurgiczne, możliwe jest usuwanie m.in. kamieni nerkowych oraz pobieranie materiału do badań histopatologicznych i przeprowadzanie zabiegów usunięcia patologicznych zmian w układzie moczowo-płciowym.
Przebieg wizyty krok po kroku
Jak już zostało wspomniane, cystoskopia polega na wprowadzeniu cystoskopu przez cewkę moczową do pęcherza moczowego. W celu zmniejszenia dyskomfortu pacjenta podczas badania stosowany jest ułatwiający wprowadzenie cystoskopu żel, który ma działanie znieczulające.
Jeżeli badanie nie może zostać wykonane w znieczuleniu miejscowym, to lekarz może zdecydować o zastosowaniu znieczulenia ogólnego. Ma to miejsce m.in. w przypadku dzieci, które ze względu na towarzyszący badaniu stres i dyskomfort nie są w stanie wytrzymać kilku minut w pozycji umożliwiającej przeprowadzenie badania.
Cystoskopia odbywa się na specjalnym fotelu, który swoim wyglądem przypomina fotel ginekologiczny. Cystoskop wprowadzany jest przez cewkę moczową do pęcherza moczowego w celu oceny drożności cewki moczowej, a następnie po wprowadzeniu cystoskopu do pęcherza podawany jest płyn w celu jego wypełnienia i dokonania oceny stanu ścian tego narządu. Badanie cystoskopem trwa zwykle kilkanaście minut, jednak w przypadku wykonywania zabiegów terapeutycznych np. usuwania kamieni nerkowych, może się ono nieco przedłużyć.
Jak przygotować się do badania?
Badanie cystoskopem nie wymaga specjalnego przygotowania, o ile nie jest przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym. Przed podaniem znieczulenia trzeba m.in. wykonać badania, które pozwolą ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta. Jeżeli cystoskopia wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym, to wystarczy, że pacjent przed badaniem opróżni pęcherz.
W przypadku aktywnej infekcji dróg moczowo-płciowych może być konieczna wcześniejsza antybiotykoterapia w celu redukcji infekcji i zmniejszenia ryzyka wystąpienia powikłań po badaniu. Przed cystoskopią okolice cewki moczowej i krocza są odkażane, aby uniknąć przeniesienia znajdujących się na skórze i błonach śluzowych drobnoustrojów do wnętrza organizmu.
Cystoskopia jest badaniem bezpiecznym i zwykle nie wiąże się z żadnymi powikłaniami. Po badaniu może jednak utrzymywać się dyskomfort podczas oddawania moczu oraz pojawić się krótkotrwały krwiomocz. W niektórych przypadkach może rozwinąć się infekcja układu moczowo-płciowego.
Czytaj też:
Czy żurawina faktycznie pomaga w infekcjach dróg moczowych?