Zatkanie nosa występuje, gdy tkanki w obrębie nosa oraz naczynia krwionośne stają się spuchnięte nadmiarem płynu, powodując uczucie duszności. Zatkaniu nosa może towarzyszyć wydzielina z nosa lub wyciek z nosa. Może być spowodowane przez uraz, infekcję, ciało obce, alergię. Leczenie jest więc zależne od przyczyny dolegliwości. Warto wiedzieć, że nasz nos ma swój indywidualny cykl, w ramach którego powietrze przepływa raz jedną, raz drugą dziurką.
Zatkany nos a cykl nosowy
Zatykanie się jednej dziurki w ciągu dnia jest absolutnie normalnym zjawiskiem. Gdy jesteśmy zdrowi i nic nam nie dolega, nawet nie zauważamy, że nasze nozdrza pracują naprzemiennie. Proces ten jest zautomatyzowany przez autonomiczny układ nerwowy, który kontroluje wiele rzeczy, np. trawienie czy pracę serca, a więc funkcje niezależne od naszej woli. Cykl nosowy jest po to, by nasze nozdrza pracowały wydajnie. Cykl nosowy zmienia się kilka razy w ciągu dnia – zwykle co kilka godzin. W tym czasie tkanki jednej dziurki w nosie są znaczniej bardziej nabrzmiałe i wypełnione krwią. Cykl nosowy nasila się szczególnie w pozycji leżącej, gdy dodatkowo zmagamy się z katarem. Wystarczy położyć się na boku, by zaobserwować odetkanie nozdrza, które znajduje się na górze. Dzieje się tak, ponieważ konkretna dziurka staje się mniej ukrwiona. Zmiana dziurki jest istotna dla prawidłowej pracy zmysłu węchu. Stały strumień silnie płynącego powietrza mógłby wysuszyć śluzówkę nosa i uszkodzić małe włoski, znajdujące się w nozdrzach, które chronią przed zanieczyszczeniami. Proces ten pozwala nam wyczuwać wszystkie zapachy, ponieważ do wyczucia jednym potrzebny jest mocny strumień powietrza, a do innych wolny.
Cykl nosowy jest szczególnie zauważalny (i najbardziej irytujący), gdy dopadnie nas infekcja i zmagamy się z katarem. W wyłączonej dziurce zbiera się wydzielina, która powoduje rozpieranie w nozdrzu i utrudnia efektywne wysmarkiwanie wydzieliny.
Czytaj też:
Zatorowość płucna – 5 sygnałów ostrzegawczych
Zatkany nos – przyczyny
Cykl nosowy to jedno. Zdarza się, że nasz nos jest kompletnie zatkany. Zatkanie nosa może być spowodowane przez coś, co drażni lub powoduje stan zapalny tkanek nosa. Zakażenia i choroby, takie jak przeziębienie, grypa lub zapalenie zatok, alergie i różne czynniki drażniące, takie jak dym tytoniowy, mogą powodować katar. Niektórzy ludzie mają chronicznie cieknący nos bez wyraźnego powodu – stan nazywany niealergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa lub naczynioruchowym zapaleniem błony śluzowej nosa.
Zatkanie nosa może być też spowodowane przez polipy, nowotwór, a nawet ciało obce (trzeba to sprawdzić w przypadku małych dzieci).
Potencjalne przyczyny zatkania nosowego to m.in.:
-
ostre i przewlekłe zapalenie zatok,
-
alergie,
-
przeziębienie i infekcje górnych dróg oddechowych,
-
krzywa przegroda nosowa,
-
suche powietrze,
-
powiększone migdałki,
-
zmiany hormonalne,
-
grypa,
-
nieżyt nosa,
-
przyjmowanie niektórych leków,
-
zaburzenia tarczycy
-
i wiele innych.
Zatkany nos – kiedy udać się do lekarza?
Chociaż cykl nosowy jest naturalnym zjawiskiem, występowanie objawów dodatkowych oraz przedłużająca się niedrożność powinny już wzbudzić niepokój. Należy bezwzględnie udać się do lekarza, jeśli:
-
zatkanie nosa trwa dłużej niż kilka dni,
-
wystąpiła wysoka gorączka/ból zatok,
-
wydzielina z zatok ma kolor żółty lub zielony,
-
występuje krwawienie z nosa,
-
zatkanie nosa jest wynikiem urazu głowy lub twarzoczaszki.
W przypadku małych dzieci zatkany nos zawsze wymaga konsultacji z lekarzem, ponieważ znacznie utrudnia dziecku oddychanie i jedzenie. Pilnym wskazaniem jest wiek poniżej 2 miesięcy i/lub gorączka.
Czytaj też:
Kaszel – przyczyny, rodzaje, leczenie