Śmierdzący mocz – poznaj przyczyny zmiany zapachu moczu

Nagła zmiana zapachu moczu może, ale nie musi, być objawem chorobowym. W wielu sytuacjach okazuje się, że za brzydki zapach moczu odpowiada nasza dieta lub stosowanie leków i suplementów. Zmianę zapachu moczu obserwuje się po spożyciu dużej ilości szparagów, czosnku, cebuli, niektórych przypraw oraz np. preparatów z witaminami z grupy B.

Prawidłowy mocz pachnie łagodnie, a jego woń nie powinna być zbyt silna. U zdrowego człowieka mocz powinien być stosunkowo jasny, niekiedy przypominający swoim kolorem słomę.

Dziwny zapach moczu: o czym świadczy?

Intensywny zapach moczu najczęściej świadczy o jakimś procesie chorobowym. Niepokojący powinien być:

• rybi zapach moczu
• zapach amoniaku
• zapach acetonu
• zapach stęchlizny
• mocz, który ma lekko kwaskową woń
• mocz, który ma barwę bursztynową

Nieprzyjemny zapach moczu może oznaczać:

• choroby nerek
  
• choroby układu moczowego
• choroba syropu klonowego
• odwodnienie
• niewłaściwą dietę
• choroby autoimmunologiczne
• choroby układu rodnego
• nowotwory

Jakie są przyczyny nieprzyjemnego zapachu moczu?

Nieprzyjemny zapach moczu może wynikać ze zmiany diety, ale również z procesów chorobowych, toczących się w organizmie. Prawidłowy mocz powinien mieć jasnożółty kolor i nie wydzielać fetoru. Jeśli zmienia się zabarwienie i zapach moczu, może to oznaczać różnego rodzaju schorzenia. Niepokojący jest zarówno kwaśny, jak i rybi zapach moczu.

Zmiana koloru moczu może oznaczać choroby nerek, kamicę nerkową, choroby układu moczowego, a nawet nowotwory układu moczowego.

Zapach i kolor moczu – o jakich dolegliwościach zdrowotnych mogą świadczyć?

Świeży mocz zdrowego człowieka nie wydziela nieprzyjemnego zapachu i zwykle ma barwę od słomkowej do bursztynowej; powinien być przejrzysty i klarowny. Warto wiedzieć, że zmiana koloru i zapachu moczu może mieć związek także z działaniem hormonów oraz odwodnieniem, które powoduje jego zagęszczenie i dość charakterystyczny intensywny, ale nie wyjątkowo nieprzyjemny zapach. Czasami dochodzi do chwilowej zmiany zabarwienia moczu na różową – jeżeli spożywaliśmy większe ilości buraków lub soku z tych warzyw, to najprawdopodobniej różowy mocz jest tego efektem.

Jeżeli w czasie oddawania moczu nie tylko wyraźnie wyczuwamy inną niż zwykle woń, ale także pojawiają się dolegliwości bólowe w podbrzuszu, parcie na pęcherz lub pieczenie cewki moczowej, to znak, że mamy do czynienia z infekcją dróg moczowych. W szczególności stany zapalne pęcherza dotyczą kobiet, które są narażone na łatwe przenikanie chorobotwórczych drobnoustrojów do układu moczowego z powodu dość specyficznej budowy anatomicznej.

Ostry zapach moczu – pierwszy objaw odwodnienia

Coraz więcej osób cierpi na przewlekłe odwodnienie organizmu, które spowodowane jest piciem zbyt małej ilości wody. W takim przypadku mocz szybko zmienia barwę na ciemnożółtą lub wręcz brązowawą, co można zaobserwować np. podczas pierwszej, porannej wizyty w toalecie. W przypadku odwodnienia mocz wydziela też intensywniejszą woń. Problem ustępuje, gdy zadbamy o prawidłowe nawadnianie organizmu, które pozwala także uniknąć nawracających infekcji dróg moczowych i kamicy nerkowej.

Rybi zapach moczu – objaw rzadkiej choroby metabolicznej

Rybi zapach może zacząć wydzielać np. pobrana próbka moczu, którą na dłuższy czas pozostawmy w wysokiej temperaturze i wówczas jest on efektem działania bakterii. Dlatego właśnie należy zwracać uwagę na prawidłowe pobieranie moczu oraz jego odpowiednie przechowywanie przed oddaniem do badania – próbka powinna dotrzeć do laboratorium w jak najkrótszym czasie i nie może być narażona na działanie promieni słonecznych i wysokiej temperatury.

Innym powodem pojawienia się rybiego zapachu moczu jest tzw. zespół odoru rybiego, który pojawia się w przypadku rzadkich zaburzeń metabolicznych. Wówczas rybi zapach moczu obserwowany jest po spożyciu ryb i powodują go niedobory enzymu niezbędnego do rozłożenia trimetyloaminy.

Mocz o zapachu zepsutego mięsa – objaw zakażeń bakteryjnych układu moczowego

Zapach zepsutego mięsa, który wyczuwalny jest podczas oddawania moczu, świadczy o zakażeniach bakteryjnych w obrębie dróg moczowych lub układu rozrodczego. Często towarzyszy mu złe samopoczucie, bóle podbrzusza oraz krzyża, gorączka, objawy grypopodobne oraz swędzenie i pieczenie pochwy; objawy te wymagają szybkiej konsultacji lekarskiej. Zakażenia bakteryjne mogą objawiać się także wyczuwalną wonią amoniaku podczas oddawania moczu.

Mocz może także wydzielać zapach, który przypomina woń świeżych drożdży. Wówczas mamy najczęściej do czynienia z zakażeniami grzybiczymi, które są szczególnie częste u kobiet.

Zapach moczu a cukrzyca

Pierwsze objawy cukrzycy nie zawsze są charakterystyczne. Jednym z nich jest zmiana zapachu z ust i zmiana zapachu moczu na wyraźnie owocowy oraz kojarzony z wonią acetonu lub alkoholu. Mocz o zapachu acetonu świadczy o poważnym stanie chorobowym, jakim jest kwasica ketonowa.

Podsumowując, każda zmiana zapachu moczu lub jego zabarwienia powinna wzbudzić naszą czujność. Jeżeli przebiega bez innych objawów i szybko mija, to zwykle spowodowana jest stosowaną dietą, jednak warto zawsze skonsultować się z lekarzem w celu wykluczenia innych przyczyn zaobserwowanych zmian. Wykonanie badania moczu jest nie tylko sposobem na wykrycie wielu schorzeń, które często rozwijają się bezobjawowo, ale także pomaga uniknąć niepotrzebnego stresu. W przypadku, gdy zmiana zapachu i koloru moczu dotyczy niemowląt lub dzieci, trzeba zawsze skonsultować się z lekarzem!

Mocz pachnący jak amoniak

Mocz może również pachnieć jak amoniak i najczęściej oznacza to choroby układu moczowego lub nerek. Może być powiązany również z występowaniem kamieni nerkowych oraz zakażeń bakteryjnych.

W takiej sytuacji należy jak najszybciej wykonać badanie moczu, a często także i posiew. Pomaga to wykryć ewentualne procesy chorobowe i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Mocz o zapachu acetonu, kwaśnych jabłek

Innym objawem procesu chorobowego jest zmiana zapachu moczu na kwaśny. Jeśli czujemy kwaskową woń, może to oznaczać wiele różnych schorzeń, m.in. kwasicę metaboliczną, niedobór potasu w organizmie, odwodnienie albo nieodpowiednio leczoną cukrzycę.

To poważna sytuacja, która wymaga konsultacji z lekarzem i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Mocz pachnący jak syrop klonowy

Mocz może również pachnieć jak syrop klonowy – wtedy mówi się o tzw. chorobie syropu klonowego. Jest to rzadka choroba metaboliczna aminokwasów, która występuje bardzo rzadko, ale jej rokowania nie są najlepsze. Zdarza się 1 raz na 200 000 urodzeń.

Mysi zapach moczu

Niepokojący jest również mysi zapach moczu. Może to oznaczać chorobę metaboliczną, na skutek której następuje gromadzenie aminokwasów fenyloalaniny. Fenyloketonuria jest chorobą autoimmunologiczną, która może oddziaływać na funkcjonowanie układu nerwowego i powodować ciężkie objawy neurologiczne.

Zapach rybi

Rybi zapach moczu może oznaczać różne rzeczy. U kobiet w ciąży jest on sygnałem do zgłoszenia się na izbę przyjęć, ponieważ może zwiastować przerwanie pęcherza płodowego i wyciek wód płodowych – sytuację bardzo groźną dla dziecka.

U pozostałych osób zapach moczu przypominający ryby może oznaczać trimetyloaminourię, czyli zespół odoru rybnego. Jest on spowodowany niedoborem enzymu FMO3.

Słodki zapach moczu

Mocz może również mieć słodki zapach. To także objaw chorobowy, które może wskazywać na hipoglikemię lub cukrzycę. W takiej sytuacji konieczne jest wykonanie nie tylko badania moczu, ale również badania poziomu glukozy.

Diagnostyka nieprzyjemnego zapachu moczu

Jeśli czujemy, że zmienił się zapach moczu, nie panikujmy. Najpierw się zastanówmy, czy nowa sytuacja nie jest związana z odwodnieniem lub zmianą diety. Zapach moczu może zmienić się na skutek spożywania określonych potraw czy niewypijania odpowiedniej ilości wody.

Jeśli mocz ma zmieniony zapach co najmniej przez kilka dni, powinniśmy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu i wykonać badanie moczu. Lekarz pokieruje nas dalej i wdroży odpowiednie leczenie. Jest ono uzależnione od wyników badania – np. w przypadku infekcji układu moczowego konieczna jest antybiotykoterapia.

Jak usunąć zapach moczu?

Aby usunąć zapach moczu, warto skorzystać ze sprawdzonych domowych sposobów. Mocz można usunąć sodą oczyszczoną, wodą utlenioną czy sokiem z cytryny. Najlepiej jest zabrudzone miejsce zmyć zimną wodą, a następnie posypać sodą oczyszczoną i pozostawić na kilka minut. Po tym czasie całą powierzchnię należy dokładnie umyć.

Jeśli te domowe sposoby nie przynoszą efektu, najlepiej jest kupić profesjonalny środek do usuwania zapachu moczu.

Czytaj też:
Prawidłowy kolor moczu – co oznacza ciemny mocz, czerwony, żółty?