6 czynników zwiększających ryzyko zachorowania na raka tarczycy:
1. Płeć
Nowotwory tarczycy pięciokrotnie częściej występują u kobiet niż u mężczyzn. Według Krajowego Rejestru Nowotworów liczba zachorowań na nowotwory tarczycy w 2017 roku wynosiła 3815, gdzie zaledwie 635 osób stanowili mężczyźni, a aż 3180 osób – kobiety. W tamtym roku odnotowano także 221 zgony kobiet i 91 mężczyzn spowodowanych rakiem tarczycy.
2. Wiek
U 70-80 proc. chorych na raka tarczycy najczęściej stwierdza się typ raka brodawkowatego, który zwykle pojawia się u osób w wieku 30-50 lat. Kolejny typ występujący u 10-15 proc. to rak pęcherzykowy tarczycy i jest on diagnozowany u osób w wieku 40-60 lat. Następnie u około 5 proc. występuje rak rdzeniasty tarczycy pojawiający się u osób po 50. roku życia oraz u 5 proc. także niezróżnicowany, anaplastyczny rak tarczycy – ten z kolei występuje u osób po 70. roku życia.
Według Krajowego Rejestru Nowotworów od 1999 do 2017 roku na nowotwór tarczycy zachorowało najwięcej kobiet (4243) w przedziale wiekowym 50-54 lata, później były to kobiety z przedziału wiekowego 55-59 lata (4059), a na trzecim miejscu z przedziału 45-49 (3654). U mężczyzn z kolei nowotwór tarczycy najczęściej pojawiał się w przedziałach wiekowych: 55-59 (912), 60-64 (897) i 65-69 (805) lat.
3. Ekspozycja na promieniowanie jonizujące
Większe ryzyko zachorowania na raka tarczycy jest także u osób, które w dzieciństwie były poddawane radioterapii w wysokich dawkach. Ryzyko jest tym większe, jeśli promieniowanie następowały w okolicy głowy, szyi bądź klatki piersiowej. Zwykle dotyczy to osób, które mogły być jej poddane w drugiej połowie XX wieku, gdyż obecnie stosuje się ją u dzieci w bardzo ograniczonym stopniu i tylko w uzasadnionych przypadkach. Ponadto z tego samego względu wzrost zachorowań na raka tarczycy występował często u osób, które przeżyły wybuch jądrowy. I tak np. po wybuchu reaktora w Czarnobylu aż 80-krotnie wzrosła częstość zachorowań na łagodne i złośliwe nowotwory tarczycy u dzieci urodzonych lub poczętych w 1986 roku.
4. Predyspozycje genetyczne
Powstawanie raka tarczycy związane jest między innymi z narażeniem na niekorzystne czynniki środowiskowe, jednak zauważono, że rak pęcherzykowy i brodawkowy tarczycy 4-krotnie częściej występuje u tych osób, u których pojawił się wcześniej w rodzinie, niż w ogólnej populacji. Ponadto ryzyko zachorowania na raka tarczycy zwiększają niektóre mutacje genetyczne. Wśród nich znajduje się np. mutacji w genie CHEK2, który 2,5-krotnie zwiększa ryzyko zachorowania na raka brodawkowatego tarczycy, a także mutacji RET, która z kolei predysponuje do powstania raka rdzeniastego tarczycy. W przypadku tego ostatniego, aż 25-30 proc. przypadków to nowotwory określane jako rodzinne.
5. Ciąża
Zdarza się, że nowotwór u kobiety wykrywany jest w czasie ciąży. Najczęściej jest to nowotwór piersi, jednak zaraz po nim znajduje się rak tarczycy. Według statystyk częstość występowania taka tarczycy ocenia się na 14/100 tys. urodzeń. Badacze twierdzą, że nowotwór może częściej wystąpić u kobiet, które niedawno były w ciąży i urodziły dziecko, a także u tych, u których od porodu upłynęło maksymalnie 5 lat. Co ważne, wykazano, że ryzyko zachorowania jest większe także u kobiet, które przebyły trzy lub więcej porodów.
6. Późne wystąpienie miesiączki i długie cykle
W niektórych badaniach pojawiają się wnioski, że to późne wystąpienie pierwszej miesiączki może zwiększać ryzyko brodawkowatego raka tarczycy. Ponadto wzrost ryzyka zachorowania może także występować u kobiet z długimi, ponad 30-dniowymi cyklami miesiączkowymi.
Czytaj też:
Wpływ odżywiania się na sen