Szpiczak plazmocytowy stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych. W grupie chorych na nowotwory krwi szpiczak diagnozowany jest u 10% pacjentów. Niepokojąco przedstawiają się statystyki wieku chorych – nowotwór ten diagnozowany jest u coraz młodszych osób. Ze względu na dość nietypowe objawy choroba często diagnozowana jest w zaawansowanym stadium, co utrudnia skuteczne leczenie.
Szpiczak plazmocytowy – co to za choroba?
Szpiczak plazmocytowy to nowotwór układu krwiotwórczego. Choroba dotyczy dojrzałych komórek układu odpornościowego, które rozprzestrzeniają się w szpiku kostnym, powodując m.in. zmianę struktury kości. Szpiczak nie jest nowotworem uwarunkowanym genetycznie i najczęściej dotyczy pacjentów po 70. roku życia. Niestety, z roku na rok, nowotwór ten coraz częściej diagnozowany jest u osób poniżej 40. roku życia.
Ze względu na zmiany w komórkach układu odpornościowego szpiczak plazmocytowy powoduje trwałe uszkodzenia w strukturze kości. Nowotwór ten nie powoduje powstawania guzów, ale doprowadza do patologicznych zmian w funkcjonowaniu układu immunologicznego poprzez zahamowanie produkcji przeciwciał oraz upośledzenie działania komórek odpornościowych, które walczą z rozwijającymi się w organizmie infekcjami.
Skutkiem szpiczaka plazmocytowego są zmiany w obrębie kości kręgosłupa, żeber, miednicy, czaszki i innych struktur kostnych, które prowadzą do złamań. Efektem nieprawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz zmian w plazmocytach są też nawracające infekcje i niewydolność nerek.
Szpiczak plazmocytowy – przyczyny
Badania nie pozwoliły określić przyczyn powstawania szpiczaka. W tym przypadku nie zauważono genetycznej skłonności do zachorowania na nowotwór. Podobnie, jak w przypadku innych nowotworów układu krwiotwórczego, czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania może być toksyczne działanie niektórych substancji chemicznych m.in. znajdujących się w dymie papierosowym.
Szpiczak plazmocytowy – objawy
Objawy szpiczaka plazmocytowego nie są identyczne w przypadku wszystkich chorych. Sprawia to znaczne problemy diagnostyczne oraz opóźnia rozpoczęcie leczenia. Wśród najczęstszych objawów szpiczaka wyróżniamy m.in.:
-
częste złamania kości (ze względu na podeszły wiek większości chorych złamania bywają błędnie brane za skutek osteoporozy),
-
osłabienie i zmęczenie,
-
problemy z nerkami,
-
bóle kostne,
-
częste infekcje,
-
anemia,
- zaburzenia pracy serca.
Powyższe objawy dość często występują u osób starszych, czyli najbardziej narażonych na rozwój szpiczaka. W przypadku osób młodych często jedynym objawem szpiczaka plazmocytowego jest osłabienie odporności, zmęczenie oraz pogorszenie samopoczucia, a objawy te zwykle kojarzone są z przepracowaniem i szybkim tempem życia.
Dlaczego trudno rozpoznać szpiczaka?
Podstawowym problemem diagnostycznym w przypadku szpiczaka są niespecyficzne i wskazujące na wiele różnych chorób objawy. Z tego względu osoby zgłaszające się do lekarza z konkretnym problemem zdrowotnym np. bólem kości poddawane są leczeniu objawowemu i dopiero gdy okaże się ono nieskuteczne, wykonuje się u nich specjalistyczne badania diagnostyczne. Lekarze podkreślają, że systematyczne badania profilaktyczne, czyli badanie krwi oraz moczu, nie zawsze pozwalają wykryć szpiczaka we wczesnym stadium, co jest dodatkowym utrudnieniem. W przypadku pacjentów w podeszłym wieku, którzy chorują najczęściej (spośród wszystkich przypadków szpiczaka osoby młode to jedynie 4%) wiele różnych dolegliwości zdrowotnych, które związane są ze starzeniem się organizmu, także utrudnia diagnostykę i często sprawia, że leczenie prowadzone jest w kierunku całkiem innego schorzenia.
W grupie pacjentów młodych (przed 40. rokiem życia) stosunkowo niski odsetek przypadków szpiczaka powoduje, że nowotwór ten nie jest początkowo brany pod uwagę podczas diagnostyki mającej na celu wykrycie przyczyny pogorszenia się samopoczucia, przewlekłego zmęczenia, dolegliwości bólowych lub zaburzeń w funkcjonowaniu nerek.
Podsumowując, szpiczak plazmocytowy nie jest „typowym” nowotworem, który powoduje powstawanie guzów. Atakuje on komórki odpornościowe i powoduje ich nadmierne gromadzenie się w szpiku kostnym, a także zaburzenia w funkcjonowaniu układu immunologicznego. Rozpoznanie szpiczaka jest utrudnione ze względu na dość niespecyficzne objawy, które nie są identyczne u wszystkich pacjentów i mogą wskazywać na wiele innych schorzeń.
Czytaj też:
Szpiczak plazmocytowy – pacjenci czekają na dostęp do innowacyjnych terapii przedłużających życie