„Jak szybko zabija rak trzustki?” Pytanie to często zadawane jest lekarzom, którzy przekazują trudną diagnozę. Niestety, w przypadku nowotworów trzustki nadal nie opracowano skutecznego leczenia, które pozwoliłoby na zwiększenie wskaźnika przeżywalności. Dzieje się tak m.in. z powodu późnego stawiania diagnozy. Co trzeba wiedzieć o raku trzustki? Czy istnieją sposoby na uniknięcie tej choroby?
Diagnoza: rak trzustki
Rak trzustki najczęściej diagnozowany jest u osób w dojrzałym wieku. W zdecydowanej większości przypadków choroba ta atakuje osoby po 55. roku życia, jednak nie oznacza to, że osobom młodym nowotwór trzustki nie zagraża. W przypadku około 20% pacjentów choroba diagnozowana jest bardzo wcześnie, bo nawet po 20. roku życia. Raka trzustki nie zawsze da się uniknąć, jednak choroba łączona jest m.in. ze stylem życia oraz dietą. Trzeba o tym pamiętać, bo zdrowe nawyki zmniejszają ryzyko zachorowania na większość nowotworów oraz innych chorób.
W przypadku raka trzustki 5-letni wskaźnik przeżywalności dotyczy jedynie do 9% pacjentów. Niestety, w przypadku wielu chorych, jest on znacznie niższy i waha się w granicach 1 roku. Dlaczego tak się dzieje? Powodów jest kilka, ale jednym z najważniejszych jest późne postawienie diagnozy. Trzustka nie boli, a wczesne objawy nowotworu bywają często bagatelizowane i przypisywane innym schorzeniom. Brak odpowiedniej profilaktyki oraz unikanie badań diagnostycznych także są przyczynami bardzo niskiej przeżywalności pacjentów z rakiem trzustki.
Nowotwór trzustki należy do grupy bardzo agresywnych schorzeń o podłożu nowotworowym. Plasuje się na trzecim miejscu „czarnej listy” najbardziej niebezpiecznych nowotworów tuż za rakiem płuc i rakiem jelita grubego. Choć od kilku lat prowadzona jest kampania, która ma na celu uświadamianie społeczeństwa, to pacjentów przybywa. Dzieje się tak m.in. z powodu zaniedbań i przekonania, że jeżeli dobrze się czujemy, to nic poważnego nam nie dolega.
Rak trzustki – statystyki
Od końca lat 90. tych do 2017 roku liczba diagnozowanych w skali globu nowotworów trzustki zwiększyła się prawie dwukrotnie. Choroba częściej atakuje przedstawicieli płci męskiej i dotyczy osób w dojrzałym wieku. 1 na 4 pacjentów odchodzi z powodu nowotworu trzustki przed upływem 1 roku od postawienia diagnozy. W przypadku zdecydowanej większości osób chorych rak trzustki diagnozowany jest w zaawansowanym stadium, co uniemożliwia przeprowadzenie operacji wycięcia guza. 5 lat od postawienia diagnozy i rozpoczęcia leczenia przeżywa tylko od 2% do 9% pacjentów w zależności od kraju. W Polsce 5-letni wskaźnik przeżywalności wynosi od 5% do 7%.
Rak trzustki – przyczyny
Wśród najczęstszych przyczyn raka trzustki wyróżniamy:
- nałogowe palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu,
- stosowanie diety bogatej w tłuszcze, mięso i węglowodany proste,
- przewlekłe schorzenia trzustki (stany zapalne, cukrzyca)
- schorzenia dróg żółciowych,
- uwarunkowania genetyczne.
Powyższe przyczyny określono na podstawie analizy stylu życia i stanu zdrowia pacjentów, u których zdiagnozowano nowotwór trzustki. Nie są jednak znane dokładne przyczyny i mechanizmy powstawania nowotworu. Przypuszcza się, że na jego rozwój mogą wpływać m.in.:
- zanieczyszczenia obecne w powietrzu, wodzie, glebie i produktach spożywczych,
- kontakt z niektórymi substancjami chemicznymi np. nawozami sztucznymi.
Ważne: w przypadku wystąpienia nowotworów trzustki u spokrewnionych ze sobą osób, konieczne jest systematyczne sprawdzanie stanu zdrowia i stosowanie się do zasad profilaktyki, które uwzględniają m.in.:
- zmianę sposobu odżywiania,
- rezygnację z używek,
- zmianę trybu życia na bardziej aktywny.
Rak trzustki – objawy
Objawy raka trzustki nie są specyficzne. Najczęściej nowotwór objawia się nawracającymi bólami brzucha o różnym nasileniu, które zlokalizowane są m.in. w nadbrzuszu, nagłym rozwojem cukrzycy typu 2, zmianą częstotliwości wypróżnień oraz zmianą konsystencji i wyglądu kału (naprzemienne biegunki i zaparcia, tłuszczowe stolce), bólem kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, dolegliwościami ze strony układu pokarmowego (odbijanie, wzdęcia, nudności, wymioty, nasilone ruchy jelit), utratą apetytu i chudnięciem.
Czytaj też:
Rak trzustki to cichy zabójca. Nie ignoruj tych objawów!Czytaj też:
Jak uniknąć raka trzustki? Dieta może w tym pomóc. Poznaj ważne zasady