Wszyscy od czasu do czasu stawiamy sobie długofalowe cele, takie jak wreszcie dojście do formy, jedzenie mniej cukru czy nauka języka obcego. Badania poświęciły dużo czasu, aby dowiedzieć się, w jaki sposób możemy skuteczniej osiągnąć te cele. Przeważa pogląd, że samokontrola pomaga nam przedkładać długoterminowe cele nad chwilową przyjemność i że jeśli jesteś dobry w samokontroli, zwykle prowadzi to do szczęśliwszego i bardziej udanego życia.
„Czas na przemyślenie” – mówi Katharina Bernecker, badaczka psychologii motywacji na Uniwersytecie w Zurychu. „Oczywiście samokontrola jest ważna, ale badania nad samoregulacją powinny zwracać taką samą uwagę na hedonizm, czyli krótkotrwałą przyjemność”. Dzieje się tak, ponieważ nowe badania Berneckera pokazują, że zdolność ludzi do doświadczania przyjemności przyczynia się do szczęśliwego i satysfakcjonującego życia co najmniej w takim samym stopniu, jak skuteczna samokontrola.
Odwrócenie uwagi zakłóca przyjemność
Bernecker i jej koleżanka Daniela Becker z Radboud University opracowali kwestionariusz do pomiaru zdolności respondentów do hedonizmu, tj. ich zdolności do skupienia się na ich najpilniejszych potrzebach oraz do oddawania się i cieszenia się krótkotrwałymi przyjemnościami. Użyli kwestionariusza, aby dowiedzieć się, czy ludzie różnią się pod względem zdolności do dążenia do celów hedonicznych w różnych kontekstach i czy zdolność ta jest związana z dobrostanem.
Okazało się, że niektórzy ludzie rozpraszają się natrętnymi myślami w chwilach relaksu lub przyjemności, myśląc o czynnościach lub zadaniach, które powinni wykonywać. „Na przykład, leżąc na kanapie, możesz myśleć o sporcie, którego nie uprawiasz” – mówi Becker. „Te myśli o sprzecznych długoterminowych celach podważają natychmiastową potrzebę relaksu”. Z drugiej strony, ludzie, którzy potrafią w pełni dobrze się bawić w takich sytuacjach, mają ogólnie większe poczucie dobrostanu, nie tylko w krótkim okresie, i są mniej narażeni, między innymi, na depresję i lęk.
„Dążenie do hedonicznych i długoterminowych celów nie musi być ze sobą sprzeczne” – mówi Bernecker. „Z naszych badań wynika, że oba są ważne i mogą się wzajemnie uzupełniać w osiąganiu dobrego samopoczucia i zdrowia. Ważne jest, aby znaleźć odpowiednią równowagę w życiu codziennym”.