Koncepcja mindfulness, określana również mianem treningu uważności nawiązuje w swoich założeniach do technik medytacyjnych. Przywołane „ćwiczenia” polegają na świadomym kierowaniu uwagi w stronę tego, co dzieje się „tu i teraz”. Koncentrowaniu się wyłącznie na tym, czego w danym momencie doświadczamy. Bez wspominania, powracania do przeszłości czy snucia planów na przyszłość. Liczy się tylko teraźniejszość i wszystkie doznania, jakie za sobą niesie, na przykład zapach świeżo skoszonej trawy, smak truskawek w deserze czy skrzypienie podłogi pod naciskiem stóp. Niczego nie oceniamy i nie klasyfikujemy. Po prostu podążamy za bodźcami, które pojawiają się w polu naszej uwagi, nawet jeśli w pierwszej chwili wydają się błahe i zupełnie nieistotne.
Po co trenować uważność?
Koncepcja mindfulness powstała w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. W miarę upływu czasu zainteresowanie treningiem uważności rosło. Jego popularność nie słabnie zresztą do dziś. Warto w tym miejscu postawić pytanie: dlaczego tak się dzieje? Bycie „tu i teraz” pozwala uwolnić umysł od natłoku myśli. To ważne zwłaszcza w dzisiejszym świecie, gdzie na każdym kroku jesteśmy bombardowani mnóstwem rozmaitych informacji i bodźców, których mózg nie jest w stanie przetworzyć. W rezultacie dochodzi do przeciążenia układu nerwowego. Trening uważności pozwala przeciwdziałać zjawisku przestymulowania. Dzięki niemu możemy łatwiej się wyciszyć i odnaleźć wewnętrzną równowagę.
Mindfulness a zdrowie psychofizyczne człowieka
Warto również podkreślić, że trenowanie uważności wywiera bardzo konkretny, a zarazem pozytywny wpływ na kondycję psychiczną i fizyczną człowieka. Na czym dokładnie polega to oddziaływanie? Przeprowadzone badania dowodzą, że mindfulness może zmniejszyć ryzyko zaburzeń nastroju i nawrotów depresji. Zachowania depresyjne są podtrzymywane przez dysfunkcyjne sposoby myślenia i postrzegania rzeczywistości. Sprzyja im również ciągłe ocenianie i krytykowanie własnej osoby. To zaś pogłębia reakcje wycofania. Trening uważności w połączeniu z terapią poznawczo-behawioralną umożliwia zmianę tych negatywnych przekonań oraz wzmacnianie adaptacyjnych stylów regulacji emocji i adekwatnych sposobów reagowania w sytuacjach trudnych (aktywne rozwiązywanie problemów zamiast strategii unikania).
Koncepcja mindfulness okazuje się również niezwykle pomocny w łagodzeniu negatywnych efektów przeżywania stresu. Trening uważności hamuje wydzielanie kortyzolu i wzmacnia układ immunologiczny. Może odegrać więc ważną rolę nie tylko w profilaktyce zaburzeń psychicznych, ale również chorób somatycznych. Należy zwrócić uwagę na fakt, że stres jest uznawany za jeden z głównych czynników ryzyka rozwoju schorzeń metabolicznych (takich jak cukrzyca) czy nowotworowych.
Czytaj też:
Jak dogadać się z ludźmi? Kluczem może się okazać poznanie koloru ich osobowościCzytaj też:
Samotność wyrządza więcej szkód niż palenie 15 papierosów dziennie? To możliwe
Źródło: Wykład dr hab. n. med. Pawła Holasa