Czego doświadcza ofiara mobbingu?
Jednym z najczęściej występujących następstw terroru w pracy jest pogorszenie kondycji psychicznej osoby, która doświadcza tego typu przemocy. Ofiara mobbingu traci pewność siebie oraz poczucie własnej wartości. Nie potrafi skoncentrować się na wykonywanych czynnościach. Nie czerpie przyjemności z realizowania swoich pasji. Unika kontaktów z otoczeniem. Wycofuje się i zamyka w sobie. Nierzadko zmaga się także z różnymi fizycznymi dolegliwościami, takimi jak:
- nawracające bóle głowy, stawów i mięśni,
- duszności,
- nudności i wymioty,
- biegunki,
- zaburzenia snu.
Są to objawy psychosomatyczne, czyli niepożądane sygnały z ciała, których przyczyną nie jest złe funkcjonowanie narządów wewnętrznych, lecz cierpienie psychiczne związane na przykład z przeżywaniem silnego stresu przez dłuższy czas.
Depresja najważniejszym skutkiem mobbingu
Badania przeprowadzone między innymi przez naukowców z Belgii, Holandii, Francji i Kanady dowiodły, że istnieje zależność między obniżeniem nastroju a warunkami pracy. Ryzyko wystąpienia zaburzeń afektywnych (czyli zaburzeń nastroju) zwiększają: stres, lęk o posadę, a także konflikty wewnętrzne w miejscu zatrudnienia. Przywołane wnioski znajdują potwierdzenie w analizach wykonanych przez Stanisława Szarka i Monikę Kucharuk. Stworzyli oni hierarchię skutków mobbingu w pracy na podstawie informacji zebranych od ofiar tych nieetycznych zachowań.
Pierwsze miejsce w klasyfikacji zajęła właśnie depresja. Wskazała na nią ponad połowa ankietowanych (71,2%). Na drugiej pozycji uplasował się czynnik związany z wyraźnym pogorszeniem stanu zdrowia poszkodowanego (nie tylko w aspekcie psychicznym, lecz również fizycznym). Bardzo wiele osób – bo przeszło 50% badanych – musiało pójść na zwolnienie lekarskie lub całkowicie zrezygnować z pracy z uwagi na doświadczaną przemoc.
Doświadczanie mobbingu w pracy może prowadzić do uzależnienia
Fińscy naukowcy wykazali, że ofiary mobbingu częściej zmagają się z problemem alkoholizmu niż osoby, które nigdy nie doświadczyły przemocy w pracy. Ryzyko uzależnienia jest wyższe również w przypadku innych substancji psychoaktywnych, na przykład narkotyków. Sięganie po wspomniane środki ma złagodzić lub zniwelować cierpienie psychiczne i pomóc zapomnieć o doznawanych krzywdach.
Nadmiernemu piciu kobiet sprzyja także napastowanie seksualne oraz zachowania dyskryminacyjne. Analiza przywołanego zjawiska wymaga przeprowadzenia szerzej zakrojonych badań. Ich realizacja jest jednak znacznie utrudniona z uwagi na fakt, że ofiary mobbingu często wstydzą się swoich problemów i z reguły nigdzie ich nie zgłaszają.
Mobbing w pracy – gdzie uzyskać pomoc?
Ofiary mobbingu mogą uzyskać pomoc między innymi w:
- Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka,
- Krajowym Stowarzyszeniu Antymobbingowym,
- Ogólnopolskim Stowarzyszeniu Antymobbingowym OSA,
- Polskim Towarzystwie Prawa Antydyskryminacyjnego.
Warto również zgłosić się do gabinetu psychologa lub psychoterapeuty.
Źródła:
- Sygit-Kowalkowska E., Ziółkowski, M. (2019). Workplace stress and alcohol consumption. Research state-of-art review and further development. Alcoholism and Drug Addiction Alkoholizm i Narkomania, 32(2), s. 109-130
- Żołnierczyk-Zreda D., Holas P. (2018). Psychospołeczne warunki pracy a depresja i zaburzenia depresyjne: przegląd badań, Medycyna Pracy, 69(5), s. 573–581
- Szarek S., Kucharuk M., Skutki i przeciwdziałanie mobbingowi w miejscu pracy, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Społeczna Akademia Nauk, vol. 19, no. 1, 2018, s. 309-322
Czytaj też:
Badanie krwi jako metoda „wykrywania” lęku. Może odegrać rolę w profilaktyce zdrowia psychicznego