Jak zadbać o zdrowie wątroby? – Żywność jak najmniej przetworzona i konserwowana, jak najmniej cukrów prostych, prawidłowa masa ciała i bardzo regularna aktywność fizyczna. Obecnie zalecamy nawet godzinę aktywności dziennie. Może być nawet intensywny spacer czy rower, ale pamiętajmy, że wysiłek powoduje, że wątroba zdecydowanie lepiej sobie radzi z wyzwaniami metabolicznymi, zmniejsza insulinooporność i zaburzenia metaboliczne – mówi w rozmowie z Serwisem Zdrowie PAP, hepatolog dr hab. Jerzy Jaroszewicz, szef Katedry i Oddziału Klinicznego Chorób Zakaźnych i Hepatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jak regeneruje się wątroba?
– Warto też wiedzieć, że wątroba regeneruje się w odpoczynku i nie mam tu na myśli aktywności fizycznej, chodzi o odpoczynek od substancji chemicznych – dobrze jest więc w jak najmniejszym stopniu eksponować ją na te szkodliwe. A pamiętajmy o tym, dostarczamy je nie tylko w lekach, ale też poprzez żywność, która jest konserwowana, która zawiera kolorowe barwniki – a to działa na wątrobę tak samo źle jak leki, bo też musi to metabolizować. I oczywiście alkohol – wylicza specjalista.
Jerzy Jaroszewicz radzi też, aby – jeśli to możliwe – robić przerwy w przyjmowaniu suplementów diety. – Oczywiście suplementacja to szerokie pojęcie, wszystko zależy od tego, jaki jest jej cel. Bo jeżeli ktoś przyjmuje witaminę D, bo zalecił mu ją lekarz ze względu na znaczącą awitaminozę, która przeszkadza w leczeniu jego choroby podstawowej, jaką jest na przykład cukrzyca, to on musi ten poziom wyrównać i nie może robić przerw. Ale jeżeli bierze suplement, którego rzekomym działaniem ma być poprawa kondycji paznokci czy włosów, a który w swoim składzie ma jakieś niejasne składniki, to dobrze dawać wątrobie raz na jakiś czas odpocząć – tłumaczy i dodaje, że mit o Prometeuszu nie jest tak do końca wyssany z palca, bo wątroba świetnie się regeneruje i nawet po resekcji potrafi się odbudować, wystarczy tylko dać jej szansę.
Ile czasu regeneruje się wątroba?
Hepatolog zwraca uwagę przede wszystkim na ciężkie zatrucia polekowe (które mogą wystąpić nawet po przyjmowaniu z pozoru niegroźnych suplementów, ziół czy leków dostępnych bez recepty. – Po ciężkim uszkodzeniu polekowym regeneracja trwa od kilku tygodni do trzech miesięcy. I takie przerwy warto robić stosując leki. Ale najlepiej dobrze przemyśleć czy na pewno wszystkie leki są potrzebne – mówi Jerzy Jaroszewicz.
Nie eksperymentuj z preparatami na wątrobę
Lekarz przyznaje, że są leki poprawiające funkcje wątroby, ale w większości to znowu preparaty, które mają swoje podstawy w ziołolecznictwie albo proste leki hepatoprotekcyjne. – Powinny one być jednak dobrze dobrane i najlepiej przepisane przez lekarza – mówi i ku przestrodze opowiada historię swojej pacjentki.
– Pamiętam jedną z pierwszych pacjentek na naszym oddziale, która otarła się o śmierć po tym jak zastosowała tzw. „ceremonię Kambo”, czyli zastosowała sproszkowany jad żaby amazońskiej, na "oczyszczenie organizmu". Ludzie robią czasami dziwne rzeczy... Nawet jeśli te preparaty są opisane, nie zdają sobie sprawy, jakie mogą być konsekwencje zażywania tego, co wydaje się być naturalne. Dla nas naturalne są warzywa i owoce naszej strefy klimatycznej, które w jak najmniejszym stopniu poddawane są procesom ochrony roślin, a nie żmija amazońska czy wyciąg z klejowca jadalnego z Indii – podsumowuje.
Specjalista przypomina też, że Polskie Towarzystwo Hepatologiczna bierze udział jako partner w kampanii edukacyjnej „Weź wątrobę do lekarza”, której celem jest przekonanie Polaków, żeby nie leczyli się na własną rękę, konsultowali swoje dolegliwości ze specjalistami i żeby się regularnie badali.
Czytaj też:
Znane leki i preparaty ziołowe mogą uszkadzać wątrobę. Hepatolog ostrzega