Rak gardła nie jest często diagnozowanym nowotworem – dotyczy około 1% wszystkich nowotworów złośliwych, które diagnozowane są u mężczyzn oraz około 0,2% nowotworów złośliwych u kobiet. Ze względu na częstość występowania rak gardła zaliczany jest do grupy nowotworów rzadkich. Zmiany nowotworowe w obrębie gardła częściej diagnozowane są u mężczyzn, co ma związek przede wszystkim z większą skłonnością do sięgania po używki – jedną z najczęstszych przyczyn raka gardła jest nałogowe palenie papierosów, żucie tytoniu oraz nadużywanie alkoholu wysokoprocentowego, jednak częste picie alkoholu niskoprocentowego również zwiększa ryzyko rozwoju raka gardła oraz innych rodzajów nowotworów złośliwych.
Rak gardła najczęściej diagnozowany jest u osób w średnim i podeszłym wieku, choć zdarza się, że jest rozpoznawany u osób młodych. Objawy raka gardła są niespecyficzne i mogą być mylone z objawami innych schorzeń, co sprawia, że nowotwór w obrębie gardła jest często diagnozowany w późnym stadium zaawansowania choroby. Późne rozpoznanie raka gardła oraz innych nowotworów złośliwych znacząco zmniejsza szansę na całkowite wyleczenie i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia przerzutów.
Warto dowiedzieć się więcej na temat przyczyn i objawów raka gardła, bo ten nowotwór złośliwy zagraża zdrowiu i życiu, a jego symptomy, które pojawiają się na początkowym stadium zaawansowania nowotworu, są często bagatelizowane.
Co zwiększa ryzyko zachorowania na raka gardła?
Rak gardła to jeden z nowotworów głowy i szyi. Statystycznie częściej występuje u mężczyzn, mając związek z działaniem na tkanki organizmu różnych czynników zewnętrznych. Ryzyko rozwoju raka gardła znacząco zwiększa wspomniane już częste picie alkoholu wysokoprocentowego oraz palenie papierosów. Inne czynniki ryzyka, które zwiększają ryzyko rozwoju raka gardła to infekcje wirusowe, do których zaliczamy zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), a także zakażenie wirusem Epsteina – Barr (EBV).
Oddziaływanie powyższych czynników może zwiększyć ryzyko rozwoju raka gardła nawet kilkukrotnie, dlatego warto pamiętać o szkodliwości używek, a także konieczności prowadzenia trybu życia, który ogranicza ryzyko zakażenia szkodliwymi patogenami, bo np. do zakażenia wirusem HPV najczęściej dochodzi podczas kontaktów seksualnych. Rak gardła daje wczesne przerzuty m.in. do regionalnych węzłów chłonnych, co sprawia, że jego leczenie bywa bardzo trudne.
Rak gardła to rzadki nowotwór złośliwy, jednak z roku na rok zwiększa się ogólna liczba pacjentów, u których diagnozowane są nowotwory złośliwe. W przypadku raka gardła mamy do czynienia z występowaniem wielu czynników ryzyka, które są czynnikami modyfikowalnymi, co oznacza, że ich eliminacja pozwala uniknąć rozwoju choroby. Warto o tym pamiętać i odpowiednio wcześnie zrezygnować z częstego sięgania po alkohol oraz papierosy, które zwiększają również ryzyko zachorowania na inne nowotwory złośliwe np. raka płuc, raka krtani i raka trzustki.
Rak gardła – objawy
Objawy raka gardła możemy podzielić na:
- wczesne objawy raka gardła,
- objawy zaawansowanego nowotworu, który powoduje przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych i przerzuty odległe.
W przypadku raka gardła, który nie daje jeszcze przerzutów do węzłów chłonnych szyi, jednym z pierwszych symptomów choroby mogą być nawracające objawy przeziębienia, które nie mijają po zastosowaniu tradycyjnie stosowanego w infekcjach sezonowych leczenia. Do wczesnych objawów raka gardła zaliczamy m.in.:
- ból i inny dyskomfort w gardle, który utrzymuje się przez dłuższy czas (drapanie, pieczenie),
- uczucie zatkania nosa,
- uczucie ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
- uczucie ciała obcego w gardle.
Warto pamiętać, że zmagając się z przewlekłym bólem gardła, konieczne jest wykonanie specjalistycznych badań diagnostycznych. Do wizyty u lekarza powinny także skłonić inne nawracające objawy infekcji górnych dróg oddechowych oraz przewlekle występujące dolegliwości, które stopniowo się nasilają.
Nowotwór gardła w zaawansowanym stadium może powodować, że oprócz powyższych objawów pojawi się również uczucie przeszkody podczas przełykania, uporczywy, przewlekły ból ucha i niewyjaśniona utrata masy ciała.
Na nowotwór gardła w zaawansowanym stadium wskazuje również powiększenie regionalnych węzłów chłonnych oraz bardzo nieprzyjemny zapach z ust. Rak gardła może także powodować uporczywe krwawienia. Na skutek związanych z rozwijającym się nowotworem gardła objawów często pojawia się brak apetytu, ogólne osłabienie oraz ból podczas spożywania i przełykania pokarmów. W przypadku zaawansowanej choroby może dojść do pojawienia się objawów neurologicznych, które wskazują na pojawienie się przerzutów w mózgu.
Objawy nowotworu gardła zależne są m.in. od miejsca, w którym rozwinie się nowotwór. Wyróżniamy kilka rodzajów raka gardła – podział na poszczególne typy nowotworu związany jest z budową anatomiczną jamy nosowo-gardłowej.
Rodzaje raka gardła
W przypadku raka gardła może się rozwinąć:
- rak części ustnej gardła,
- rak części krtaniowej gardła (rak krtani),
- rak części nosowej gardła.
Najczęściej w obrębie gardła diagnozowany jest rak płaskonabłonkowy. Obejmuje on nie tylko tkanki w miejscu, którym zaczynają się namnażać nieprawidłowe komórki nowotworu, ale także daje przerzuty m.in. do płuc. Zdiagnozowanie ognisk nowotworowych w gardle, węzłach chłonnych oraz płucach bardzo często dotyczy nałogowych palaczy papierosów i osób uzależnionych od alkoholu.
Diagnostyka raka gardła
W przypadku podejrzenia raka gardła wykonywane jest ogólne badanie lekarskie, które uwzględnia m.in. badanie palpacyjne oraz badania laboratoryjne. Jeżeli wstępne badanie ujawnia zmiany, które mogą wskazywać na chorobę nowotworową lub inne poważne schorzenie, to wykonywane są także inne badania diagnostyczne np. badanie endoskopowe, RTG klatki piersiowej oraz tomografia komputerowa szyi. Rodzaj raka gardła pozwala wykryć pobrany wycinek błony śluzowej, który poddawany jest badaniu histopatologicznemu.
Leczenie raka gardła
Nowotwory złośliwe gardła wymagają specjalistycznego leczenia onkologicznego, które dobierane jest pod względem rodzaju nowotworu, stopnia jego zaawansowania i ogólnego stanu pacjenta.
Na początku choroby, gdy zmiany nowotworowe nie obejmują jeszcze odległych narządów i tkanek, w leczeniu raka gardła stosowane jest leczenie radiologiczne, leczenie chirurgiczne oraz chemioterapia. U pacjentów z zaawansowanym rakiem gardła niekiedy jedyną z dostępnych metod leczenia jest leczenie paliatywne, które polega na zmniejszeniu cierpienia chorego w fazie terminalnej choroby. Niestety, u znacznego odsetka pacjentów zmiany chorobowe diagnozowane są w bardzo zaawansowanym stadium, co wpływa na rokowania i znacząco zmniejsza szansę na całkowite wyleczenie.
Rak gardła to jeden z nowotworów, których możemy uniknąć, eliminując czynniki zwiększające ryzyko rozwoju tej choroby. Rezygnacja z używek to jeden z najważniejszych elementów profilaktyki raka gardła oraz innych nowotworów. Niewielka zmiana codziennych nawyków może uratować nam życie i oszczędzić cierpienia, dlatego naprawdę warto dbać o zdrowie i pamiętać o systematycznych badaniach profilaktycznych.