Polipy jelita grubego występują bardzo często. W celu ich wykrycia wykonuje się kolonoskopię, która stanowi jedno z niezbędnych badań w profilaktyce nowotworów układu pokarmowego. W jaki sposób objawiają się polipy w jelicie?
Rodzaje polipów jelita grubego
Polipy jelita grubego to różnej wielkości zgrubienia w ścianie jelita o charakterze zapalnym. Wyróżniamy kilka rodzajów polipów jelita grubego, m.in. polipy gruczolakowe, hiperplastyczne i polipy rzekome, które diagnozowane są u 20-40% osób poddających się profilaktycznej kolonoskopii. Badanie to powinno się wykonać po 40. roku życia albo wcześniej, gdy w rodzinie występowały przypadki polipów lub nowotworów jelita grubego. Genetyczna skłonność do powstawania polipów, czyli polipowatość jelit może wiązać się z powstawaniem zmian już w wieku wczesnego dzieciństwa, dlatego w takich przypadkach niezbędne jest wykonywanie badań profilaktycznych także u dzieci.
Polipy jelita grubego – objawy
Pojedyncze, małe polipy jelita grubego nie powodują żadnych objawów i nie są powodem złego samopoczucia. Sytuacja zmienia się w momencie zwiększenia się ich liczby i wówczas mogą zacząć pojawiać się dość charakterystyczne dolegliwości, m.in.:
-
ból brzucha o różnym nasileniu i niemożliwej do określenia lokalizacji,
-
uporczywe zaparcia,
-
krwawienie z odbytu,
-
obecność śluzu w stolcu,
-
nudności oraz wymioty,
- bolesne parcie na stolec.
Polipy powodują ból podobny do dolegliwości związanych z menstruacją oraz zapaleniem pęcherza moczowego, który może mieć różne nasilenie. Najczęściej jest to ból obejmujący podbrzusze, który może promieniować do krzyża oraz okolic krocza. Rzadko na ścianie jelita obserwowane są pojedyncze polipy. W niektórych przypadkach ich liczba może świadczyć o zwiększonym ryzyku zachorowania na nowotwór jelita grubego. Objawy polipów jelita grubego mogą być przez długi czas ignorowane, zwłaszcza przez osoby w podeszłym wieku, u których często występują problemy z układem pokarmowym, wynikające z małej aktywności fizycznej, przyjmowania różnych leków na schorzenia przewlekłe, a także stosowania nieodpowiednio skomponowanej diety. Lekarze przestrzegają, że ignorowanie dolegliwości w obrębie jamy brzusznej może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych oraz uniemożliwić skuteczne leczenie nowotworu jelita grubego.
Polipy w jelicie a ryzyko rozwoju nowotworu
Polipy jelita grubego mogą stać się przyczyną rozwoju nowotworu złośliwego. Badania naukowe dowiodły, że największą tendencję do przeradzania się w zmiany o charakterze złośliwym mają polipy gruczolakowe. Proces przejścia polipów w raka jest badany od wielu lat, jednak nadal nie wiadomo, dlaczego dokładnie łagodne zmiany zaczynają przeradzać się w nowotwory złośliwe i jakie są główne czynniki ryzyka rozwoju raka jelita grubego z polipa.
O tym, czy zmiany zostaną wykryte wystarczająco wcześnie, decydują systematyczne badania. Pomimo dostępu do nowoczesnych i skutecznych metod diagnostycznych niewielu pacjentów zdaje sobie sprawę z istniejącego zagrożenia. Wiele osób obawia się też wykonywania badań profilaktycznych, choć kolonoskopia pozwala uratować życie i jest jedynym sposobem dokładnego zbadania jelita grubego.
W przypadku polipów gruczolakowych ryzyko wystąpienia mutacji i przerodzenia się niegroźnej zmiany w nowotwór złośliwy oceniane jest nawet na ponad 70%. Największym ryzykiem obarczone są osoby, u których zdiagnozowano liczne polipy o średnicy powyżej 2 cm. W grupie ryzyka znajdują się także osoby prowadzące siedzący tryb życia, stosujące ubogą w błonnik pokarmowy dietę, pijące alkohol oraz palące papierosy. Niewłaściwa dieta może przyczyniać się też do powstawania polipów, co warto mieć na uwadze na długo przed wkroczeniem w wiek dojrzały. Nasze nawyki żywieniowe, niezdrowe przyzwyczajenia oraz tryb życia to najczęstsze, niezwiązane z czynnikami genetycznymi, przyczyny rozwoju polipów i nowotworów jelit.
Czytaj też:
Jak przygotować się do kolonoskopii?