Heparyna występuje także pod postacią maści i preparatów w sprayu, które nanosi się na skórę, jednak w tej formie stosuje się ją profilaktycznie oraz jako wspomaganie terapii farmakologicznej, która ma na celu leczenie zaburzeń krążenia w kończynach dolnych. Zastrzyki z heparyny przeznaczone są do samodzielnego stosowania, jednak najpierw musimy nauczyć się je prawidłowo wykonywać.
Heparyna – działanie
Co to jest heparyna? Heparyna jest polisacharydem wytwarzanym przez obecne m.in. w płucach, wątrobie oraz sercu komórki tuczne. Substancja ta pozwala na zahamowanie krzepnięcia krwi na etapie przemiany protrombiny w trombinę. Dzięki swoim właściwościom zapobiega tworzeniu się skrzeplin w naczyniach krwionośnych, które stanowią realne zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale także życia. Jedną z przyczyn nagłych zgonów jest wystąpienie zatorowości płucnej, czyli zatkania tętnicy płucnej skrzepliną krwi. Niewielkie skrzepliny mogą także przedostać się do serca i spowodować zawał. Dzięki zastosowaniu heparyny w profilaktyce oraz leczeniu żylnej choroby zakrzepowej możliwe jest zminimalizowanie ryzyka związanego z przedostaniem się skrzepliny naczyniami krwionośnymi do płuc lub serca.
Heparyna w formie leku została opracowana już w 1938 roku i od tego czasu jest stosowana w leczeniu i profilaktyce zakrzepicy. Jest to jeden ze skuteczniejszych i powszechnie stosowanych leków w przypadku zaburzeń krążenia, które niosą za sobą ryzyko powstawania skrzeplin.
Zastrzyki z heparyny – wskazania
W początkowym stadium zaburzeń krążenia w kończynach dolnych, które objawiają się bólem nóg, obrzękami oraz stanami zapalnymi w obrębie żył powierzchniowych najczęściej stosuje się heparynę miejscowo na zmienioną chorobowo skórę. Wskazaniem do stosowania zastrzyków z heparyną jest:
-
zdiagnozowana zatorowość płucna oraz ryzyko jej wystąpienia,
-
choroba zakrzepowa oraz ryzyko jej wystąpienia,
-
występowanie powikłań pooperacyjnych w obrębie tętnic,
-
nawrotowe zapalenie żył powierzchniowych i głębokich,
- występowanie nawykowych poronień, które spowodowane są przez przeciwciała antyfosfolipidowe obecne w organizmie matki.
Jak zrobić zastrzyk z heparyny?
W postaci zastrzyków dostępna jest heparyna drobnocząsteczkowa, którą podaje się w fałd skórno-tłuszczowy na brzuchu. Wyjątek od tej reguły stanowią kobiety ciężarne, u których lekarz może zlecić wykonanie zastrzyku w innym miejscu.
Zrobienie zastrzyku jedynie z pozoru wydaje się trudne, jednak wymaga tylko spokojnego podejścia do tego zabiegu. Jeżeli aplikacja leku napawa nas lękiem, lepiej poprosić o pomoc kogoś z domowników lub udać się do przychodni, gdzie zastrzyk zrobi pielęgniarka.
Wykonanie zastrzyku z heparyny w domu wymaga odpowiedniego przygotowania. Po pierwsze-konieczne jest posiadanie odkażających gzików (nasączonych środkiem antyseptycznym) lub specjalnego preparatu do odkażania skóry; w tym celu można też zastosować czysty spirytus. Po umyciu rąk i nałożeniu rękawiczek ochronnych można przyjąć pozycję siedzącą i kciukiem oraz palcem wskazującym uchwycić fałd skóry na brzuchu w okolicy pępka. Ważne: zastrzyków nigdy nie podajemy w to samo miejsce. Przy każdej iniekcji trzeba zmienić stronę podania (prawa, lewa) oraz pamiętać o tym, aby nie wkłuwać się ponownie we wcześniejsze miejsce podania heparyny, bo może to spowodować powstawanie krwiaków oraz zrostów.
Po odkażeniu skóry należy odczekać, aż środek antyseptyczny odparuje z powierzchni skóry. Ze strzykawki należy zdjąć osłonkę zabezpieczającą. Zastrzyk wykonuje się prostopadle do powierzchni skóry, wbijając w ciało całą igłę. Następnie trzeba powoli wstrzyknąć heparynę, cały czas trzymając fałd skórno-tłuszczowy i po opróżnieniu strzykawki delikatnie wyjąć igłę. Strzykawki oraz igły nie wolno wyrzucać do pojemnika na odpady domowe. Należy przygotować osobny, zabezpieczony przed dziećmi pojemnik i po zakończeniu serii zastrzyków oddać jego zawartość do punktu pryzmowania odpadów medycznych i pozostałości leków – często zużyte strzykawki i igły można oddać w przychodni lub aptece.
Czytaj też:
Ketamina na alkoholizm - jak rozwiązać problem alkoholizmu?