Kiedy diagnozuje się zespół złamanego serca?
Zespół złamanego serca, nazywany też zespołem takotsubo lub TTC (takotsubo cardiomyopathy), to rzadka choroba, której objawy imitują ostry zawał serca. Diagnozowany jest u 1-2 proc. pacjentów (jednak ze względu na znaczne podobieństwo do zawału serca, rozpoznawalność TTC może być zaniżona) i najczęściej występuje u kobiet po menopauzie. Zespół złamanego serca zwykle wywołany jest dużymi emocjami, związanymi np. z utratą pracy, śmiercią bliskiej osoby, rozwodem, kłótnią, epidemią, ale także w związku z pozytywnymi emocjami np. ślubem, narodzinami dziecka itp. W wielu przypadkach, bo aż u 30 proc. chorych, nie udaje się jednak zidentyfikować czynnika stresotwórczego. Co ważne chorzy, u których wystąpił zespół takotsubo, nierzadko mieli także schorzenia współistniejące, w tym np. nadczynność tarczycy, zaburzenia immunologiczne, choroby układu oddechowego takie jak astma oskrzelowa.
Zespół takotsubo – objawy
U chorych, u których diagnozuje się zespół takotsubo, zwykle występują objawy imitujące ostry zawał serce – są to objawy takie jak:
-
ból w klatce piersiowej (zlokalizowany za mostkiem),
-
duszność,
-
ogólne osłabienie,
-
kołatanie serca,
-
nadmierna potliwość,
-
omdlenia,
-
dreszcze,
-
ból kończyn dolnych,
- czasem też ból brzucha oraz nudności i wymioty.
Bardzo rzadko pierwszym objawem TTC jest wstrząs kardiogenny lub migotanie komór i zatrzymanie krążenia.
Jak odróżnić zespół złamanego serca od zawału serca? – diagnostyka
Objawy pacjentów z zespołem złamanego serca sugerują zawał, dlatego zwykle są oni hospitalizowani. Aby postawić diagnozę w obu schorzeniach, wykonuje się na początku badanie EKG, w którym zwykle widoczne są te same nieprawidłowości, czyli uniesienie odcinka ST, odwrócenie załamka T i obecność załamka Q. Dodatkowo wykonuje się także badanie krwi, w którym zarówno w takotsubo, jak i w zawale serca, stwierdza się podwyższenie troponin, czyli markerów uszkodzenia mięśnia sercowego. Badaniem, które umożliwia rozróżnić te schorzenia, jest echokardiografia, czyli UKG lub echo serca. Dzięki niemu można zauważyć charakterystyczny kształt lewej komory, która jest rozdęta, ma wąską szyjkę i duże dno. Ten charakterystyczny kształt przypomina tako-tsubo, czyli japońskie naczynie do połowu ośmiornic, dlatego właśnie taką nazwę schorzeniu nadał Hikaru Sato w 1990 roku w Japonii, który po raz pierwszy opisał tę chorobę. Dodatkowo postawioną diagnozę można potwierdzić wykonaniem koronarografii, która w zespole złamanego serca, przeciwnie niż w zawale serca, nie wykazuje istotnych zwężeń tętnic wieńcowych. Tym samym, chociaż objawy takotsubo i zawału serca są łudząco podobne, to specjalistyczna diagnostyka umożliwia ich rozróżnienie i postawienie właściwej diagnozy.
Co jeszcze odróżnia zespół złamanego serca od zawału?
Chociaż przebieg zespołu złamanego serca w ostrej fazie jest bardzo podobny do przebiegu zawału serca i także stanowi zagrożenie życia, to zwykle nie niesie ze sobą powikłań, które występują u około 19 proc. chorych (najczęściej są to osoby starsze i rzadziej występuje u nich główny objaw, czyli ból w klatce piersiowej). Należy podkreślić, że w Polsce rocznie stwierdza się około 73 tys. zawałów mięśnia sercowego, z czego co 5 pacjent umiera już podczas pierwszego ataku, a jeśli w ciągu pięciu lat atak wystąpi ponownie, to umiera już co 2 pacjent. Tak groźne powikłanie zespołu złamanego serca występuje u chorych bardzo rzadko. Co więcej, w przeciwieństwie do pacjentów po zawale, osoby, u których stwierdzono TTC, mają dobre rokowania – ponowne epizody występują rzadko, a współczynnik nawrotu choroby w ciągu kolejnych 4 lat wynosi zaledwie 3 proc.
Jak zapobiegać zespołowi złamanego serca?
Aby uniknąć zespołu złamanego serca, warto zadbać o swoje zdrowie psychiczne. Silne emocje, zarówno negatywne, jak i pozytywne, nie są dobre dla naszego organizmu, dlatego by uniknąć nadmiernych uniesień, warto m.in. stosować ćwiczenia oddechowe i inne techniki relaksacyjne, medytować, uprawiać jogę itp. Warto także wprowadzić regularną aktywność fizyczną oraz zdrową, zbilansowaną dietę.
Czytaj też:
Google, czyli doktor Ojboli. Jak sobie nie zaszkodzić?