Dopamina jest jednym z wielu czynników, które mogą przyczyniać się do uzależnienia. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie można uzależnić się od dopaminy. Ale odgrywa ważną rolę w motywowaniu cię do poszukiwania przyjemnych doświadczeń.
Jak działa dopamina?
Doświadczenia poprawiające samopoczucie, w tym używanie narkotyków, aktywują ośrodek nagrody w mózgu, który reaguje uwalnianiem dopaminy. To uwolnienie powoduje, że twój mózg bardziej skupia swoją uwagę na doświadczeniu. W rezultacie pozostajesz z silnym wspomnieniem przyjemności, którą poczułeś. Ta silna pamięć może skłonić cię do podjęcia wysiłku, aby ponownie tego doświadczyć. Ale własna aktywność jest nadal podstawowym źródłem tego zachowania.
Dopamina a uzależnienie
Chociaż dopamina nie jest jedyną przyczyną uzależnienia, uważa się, że jej właściwości motywacyjne odgrywają rolę w uzależnieniu. Pamiętaj, że ośrodek nagrody w mózgu uwalnia dopaminę w odpowiedzi na przyjemne doświadczenia. Ta część mózgu jest również ściśle związana z pamięcią i motywacją.
Mózg próbuje rozwiązać ten problem na dwa sposoby:
- zmniejszenie produkcji dopaminy
- redukcja receptorów dopaminy
Każda zmiana na ogół powoduje, że substancja ma mniejszy wpływ z powodu słabszej odpowiedzi ośrodka nagrody w mózgu. Mimo to chęć używania pozostaje. Aby go zaspokoić, potrzeba więcej danej substancji.
Co to znaczy być uzależnionym?
Uzależnienie to złożone zaburzenie mózgu, które nie ma jednej, oczywistej przyczyny. Dopamina odgrywa rolę, ale jest to jeden mały element większej układanki. Eksperci uważają, że szereg czynników biologicznych i środowiskowych może znacznie zwiększyć ryzyko uzależnienia.
Niektóre z tych czynników biologicznych obejmują:
- Geny. Według National Institute on Drug Abuse, około 40 do 60 procent ryzyka uzależnienia wynika z czynników genetycznych.
- Historia zdrowia. Posiadanie historii pewnych schorzeń, szczególnie chorób psychicznych, może zwiększyć ryzyko.
Czynniki środowiskowe, szczególnie dla dzieci i nastolatków, obejmują:
- Życie domowe. Życie z osobami nadużywającymi narkotyków lub w ich pobliżu może zwiększyć ryzyko uzależnienia.
- Wpływy społeczne. Posiadanie przyjaciół, którzy biorą narkotyki, może zwiększyć prawdopodobieństwo, że spróbujesz ich i potencjalnie rozwiniesz uzależnienie.
- Wyzwania w szkole. Problemy społeczne lub akademickie mogą zwiększyć ryzyko wypróbowania narkotyków i ostatecznie uzależnienia.
To tylko niektóre z wielu czynników, które mogą przyczyniać się do uzależnienia. Pamiętaj, że nie oznacza to, że uzależnienie na pewno się rozwinie.
Czytaj też:
18 najbardziej uzależniających potraw. Lubisz któreś z tej listy?