Ból w tej okolicy może być sygnałem choroby nerek. Jak to rozpoznać?
W czerwcu ruszyła ogólnopolska kampania edukacyjna „Szanuj zdrowie, badaj nerki”, której celem jest zwiększenie świadomości na temat chorób nerek, w tym nowotworu nerek, oraz zachęcenie do wykonywania badań diagnostycznych. Choroby nerek mogą się rozwijać nie powodując poważniejszych dolegliwości, dlatego warto poddać się badaniom USG jamy brzusznej. Z przeprowadzonego w ramach kampanii sondażu wynika, że aż 61 proc. Polaków powyżej 50. roku życia nigdy nie miało robionego USG jamy brzusznej z własnej inicjatywy.
Jak rozpoznać choroby nerek?
Prof. Bożena Birkenfeld z Zakładu Medycyny Nuklearnej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie wyjaśnia, że schorzenia nerek obejmują zaburzenia czynności ich miąższu oraz funkcji wydalniczych. Zaznacza, że na powstanie niektórych schorzeń mamy wpływ, na inne nie mamy wpływu, jednak mamy wpływ na to, żeby je odpowiednio wcześnie wykryć.
Wylicza, że do chorób wrodzonych należą różne wady nerek, na przykład zwyrodnienie wielotorbielowate nerek, które skutkuje mniejszą ilością czynnego miąższu i gorszą funkcją narządu. Do chorób nabytych należą guzy nerek, zapalenia nerek (ostre i przewlekłe) oraz kamica nerkowa. – Często objawem choroby nerek są bóle w okolicy lędźwiowej, zaburzenia w oddawaniu moczu, zmiana koloru moczu, krwiomocz, obrzęki i nadciśnienie tętnicze – tłumaczy.
Jaką funkcję pełnią nerki?
Błędne jest przekonanie, że nerki pełnią głównie funkcję filtrującą i wydalniczą. Odpowiadają też za wiele innych procesów organizmu. Jak wyjaśnia specjalistka, nerki to fasolkowatego kształtu narząd parzysty, zlokalizowany w okolicy lędźwiowej, który ma nam służyć przez całe życie. I podkreśla, że jest to bardzo skomplikowany organ, pełniący różne funkcje w naszym organizmie.
– Jego głównym zadaniem jest wytwarzanie moczu, z którym wydalane są różne toksyczne substancje chemiczne, wytwarzane w procesie przemiany materii w organizmie człowieka. Nie wszyscy zapewne wiedzą, że nerki biorą udział także w metabolizmie, regulacji ciśnienia krwi oraz produkują hormony i witaminy. Nerki są także niezbędne do utrzymywania prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej, produkcji krwinek czerwonych oraz oczyszczania organizmu z toksyn – akcentuje.
Wszystko, co zjadamy oraz wypijamy, jest wchłaniane w dużej części z przewodu pokarmowego, metabolizowane, a potem „przerabiane” przez wątrobę, ale produkty szkodliwe dla organizmu są wydalane przez nerki. – Zatem nerki to takie pracujące bez żadnej przerwy przez całe nasze życie oczyszczalnie oraz producenci niezbędnych do właściwego działania naszego organizmu substancji. Dla dobrego funkcjonowania nerek ważne jest, aby ich nie obciążać: nadmiarem soli, dietą bogatobiałkową, spożywaniem alkoholu, lekami przeciwbólowymi czy innymi substancjami – mogą wtedy ulec uszkodzeniu oraz odmawiać swojej funkcji – tłumaczy prof. Bożena Birkenfeld.
Jakie badania wykonać, aby sprawdzić zdrowie nerek?
Ponieważ choroby nerek nie zawsze wywołują ból, łatwo przeoczyć chorobę tego narządu. A nieleczone choroby nerek – jak ostrzega specjalistka – mogą doprowadzić ich niewydolności. Ratunkiem jest wtedy dializoterapia – oczyszczanie krwi z toksyn z użyciem specjalnego urządzenia. Niestety, jest to bardzo uciążliwe dla pacjenta, ponieważ wymaga regularnych, odbywających się co kilka dni sesji wielogodzinnego leczenia w specjalistycznych ośrodkach, gdzie realizowana jest tak zwana terapia nerkozastępcza lub zastosowania przeszczepu nerki – o ile w ogóle jest to jeszcze możliwe. – Skutki są więc bardzo poważne i warto zrobić wszystko, żeby nie dopuścić do zaawansowanego stadium choroby – podkreśla.
Warto przede wszystkim wykonać różne badania diagnostyczne nerek. Najprostszym i dostępnym badaniem jest analiza moczu oraz oznaczenie różnych parametrów z pobranej od pacjenta krwi w tym mocznika, kreatyniny, albuminurii oraz e-GFR. – Oznaczanie tych parametrów jest istotne również u pacjentów z cukrzycą, ponieważ są zagrożeni powikłaniami nerkowymi i rozwojem przewlekłej choroby nerek, prowadzącej do niewydolności nerek włącznie – dodaje.
Zaznacza, że wykonywane są również badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej. – Badanie ultrasonograficzne, czyli tak zwane USG nerek, jest bardzo dobrą, szeroko dostępną, nieinwazyjną metodą, mającą zastosowanie u dzieci i u dorosłych. Kolejną możliwością jest tomografia komputerowa oraz jej różne odmiany, w tym badania naczyniowe z kontrastem – stwierdza.
Dodaje, że badanie metodą rezonansu magnetycznego również odgrywa bardzo ważną rolę w diagnostyce chorób nerek. Jednak pomimo użyteczności powyższych technik ogromną rolę w ocenie czynności nerek odgrywają badania radioizotopowe, polegające na podaniu pacjentowi dożylnie związku chemicznego znakowanego radioizotopem.