MDMA wyzwala uwalnianie serotoniny
Aby zrozumieć, co odróżnia pozytywne skutki MDMA od możliwości uzależnienia, badacze przyjrzeli się obwodowi mózgu leżącemu u podstaw uzależnienia: obwodowi nagrody. Ten obwód może uwypuklić fakt, że coś niezdrowego jest wysoce pożądane. Kiedy weźmiemy uzależniający środek, substancja stymuluje komórki mózgowe do uwalniania dopaminy „hormonu szczęścia”. Dopamina działa następnie na obszar mózgu, który jest kluczem do układu nagrody, jądro półleżące, które z kolei wysyła sygnały nagrody. Wzmacniają one poczucie, że substancja jest czymś pożądanym i że musimy ją zdobyć.
Naukowcy wyjaśniają, że prospołeczne działanie tego środka najprawdopodobniej wynika z uwalniania serotoniny, hormonu, który pomaga regulować wiele funkcji, w tym nastrój, pożądanie seksualne i zachowania społeczne. MDMA stymuluje neurony do uwalniania serotoniny do jądra rdzenia grzbietowego, części mózgu, która komunikuje się z jądrem półleżącym.
Czytaj też:
Pierwsze eksperymenty z narkotykami zazwyczaj mają miejsce na wakacjach
Badania na myszach
Na tym etapie badań naukowcy nie odkryli jeszcze, które dawki MDMA mogą wywoływać zachowania prospołeczne bez stymulowania uzależniających reakcji. Przy bardzo niskiej dawce 2 mg/kg myszy, które otrzymały tę substancję, nie wykazywały żadnej poprawy w sytuacjach towarzyskich. Jednak gdy naukowcy podnieśli dawkę do 7,5 mg/kg – wciąż niską dawkę – myszy stały się bardziej towarzyskie.
Po podaniu niskiej dawki MDMA lub roztworu soli fizjologicznej placebo badacze umieścili każdą mysz w miejscu, które dało jej opcje: spędzić czas samotnie lub z inną, wolną od MDMA myszą. Badacze stwierdzili, że myszy, które otrzymały 7,5 mg/kg MDMA, będą zainteresowane innym gryzoniem przez co najmniej 30 minut, podczas gdy myszy z grupy placebo niezmiennie się nudzą po 10 minutach. Podanie MDMA obu myszom jeszcze bardziej wzmocniło efekt.
Ale skąd badacze wiedzieli, że dawka 7,5 mg/kg nie wywołała również uzależnienia? Badacze wyjaśniają, że uzależnieni – a dotyczy to ludzi i gryzoni – mają tendencję do wielokrotnego poszukiwania tych samych przestrzeni, w których się bawili. Zespół podał myszom taką samą dawkę MDMA jak poprzednio i umieścił je w jednym pomieszczeniu, które miało dwa pokoje. Następnego dnia ponownie umieścili myszy w tym środowisku, aby sprawdzić, czy zdecydują się przebywać w pokoju, w którym otrzymali lek. Gryzonie nie wykazywały jednak preferencji dla żadnego pokoju, co sugeruje, że neuronowe mechanizmy uzależnienia nie zostały uruchomione. To samo nie dotyczyło myszy, które otrzymały wyższą dawkę leku: 15 mg/kg.
MDMA a własne ograniczenia
Kiedy naukowcy zablokowali określony typ receptora serotoninowego obecnego w dużych ilościach w jądrze półleżącym, zauważyli, że to powstrzymało MDMA przed działaniem prospołecznym u myszy. Potwierdziło to, że serotonina była odpowiedzialna za zwiększenie towarzyskości. Odkryli również, że mogą użyć środka, aby wywołać uwalnianie serotoniny, ale – w przeciwieństwie do MDMA – nie dopaminy, aby zwiększyć towarzyskość u myszy bez ryzyka uzależnienia.
Jest jednak pewien haczyk. Lekiem, który osiągnął ten efekt, była d-fenfluramina, która kiedyś była popularna jako środek wspomagający odchudzanie. Wypadł z użycia pod koniec lat 90., kiedy naukowcy potwierdzili, że lek może powodować poważne, zagrażające życiu problemy sercowo-naczyniowe.
Zespół badawczy podkreśla zatem, że ani MDMA, która może powodować uzależnienie, ani d-fenfluramina, która może wpływać na zdrowie naczyń, nie powinny być nigdy stosowane jako codzienne środki terapeutyczne. Niemniej jednak twierdzą oni, że jednorazowa dawka prawdopodobnie byłaby bezpiecznym sposobem, aby pomóc osobie otworzyć się na rozmowę z terapeutą.
Czytaj też:
Te pokarmy uzależniają najbardziej. Też je lubisz?