Cukrzyca typu 1 i cukrzyca typu 2 to jedne z najczęściej występujących schorzeń metabolicznych. Cukrzyca typu 1 jest następstwem pierwotnego upośledzenia mechanizmów wydzielania insuliny, dlatego diagnozowana jest przede wszystkim w u dzieci i młodzieży. Cukrzyca typu 2 jest bezpośrednio związana z naszymi nawykami żywieniowymi, a także trybem życia. Może rozwinąć się u osób w różnym wieku i często poprzedza ją tzw. insulinooporność.
Co to jest cukrzyca?
Cukrzyca to jedna z chorób przewlekłych; nie ma na nią skutecznego lekarstwa. Najczęściej występuje cukrzyca typu 2, która charakteryzuje się stopniowym, często trwającym kilka lat, zmniejszaniem się wrażliwości tkanek na działanie insuliny. Powoduje to pojawienie się dokuczliwych objawów m.in. zmęczenia, nadmiernej senności, problemów z pamięcią i koncentracją, nadwagi, a także zaburzeń w funkcjonowaniu wielu kluczowych narządów i układów. Cukrzycę typu 2 poprzedza tzw. stan przedcukrzycowy, czyli insulinooporność.
Dlaczego cukrzyca powoduje niedobory żywieniowe?
Cukrzyca jest chorobą, która uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie organizmu, co prowadzi m.in. do przewlekłego stanu zapalnego. W przebiegu cukrzycy obserwuje się wzmożone powstawanie wolnych rodników tlenowych, w których neutralizacji biorą udział m.in. witaminy dostarczane do organizmu wraz z posiłkami. Zaburzenia metaboliczne to nie jedyna z przyczyn zwiększonego zapotrzebowania organizmu osób chorych na witaminy. Na pojawienie się niedoborów żywieniowych wpływają także niezbędne ograniczenia, które trzeba wprowadzić w codziennej diecie. Osoby chore na cukrzycę muszą zrezygnować m.in. ze spożywania bogatych w witaminy owoców, które mają wysoki indeks glikemiczny. Dodatkowym zagrożeniem jest niska świadomość żywieniowa i stosowanie monotonnej diety, która jedynie z pozoru ułatwia kontrolowanie choroby, a w rzeczywistości szkodzi i jest jednym z czynników ryzyka rozwoju chorób często towarzyszących cukrzycy np. nadciśnienia tętniczego.
Jakich witamin brakuje osobom chorym na cukrzycę?
W przypadku osób chorych na cukrzycę obserwuje się przede wszystkim niedobory ważnych witamin o działaniu antyoksydacyjnym, czyli witaminy C, witaminy A, witaminy E, które zużywane są przez organizm w celu redukcji wolnych rodników tlenowych. Naturalne antyoksydanty pełnią w organizmie człowieka wiele ważnych ról i są niezbędne do przebiegu większości reakcji biologicznych. Witamina A i witamina C w największej ilości występują w owocach oraz warzywach, których spożywania osoby chore na cukrzycę często unikają w obawie o nagłe podwyższenie poziomu glukozy we krwi. To prawda, że cukry proste, które znajdują się w warzywach oraz owocach mogą utrudniać kontrolowanie cukrzycy, jednak dieta bogata w warzywa i owoce o niskim i średnim IG to niezwykle ważny element leczenia chorób metabolicznych. Ze względu na to, że osoby z cukrzycą mają poważne problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała, często rezygnują też ze spożycia tłuszczów m.in. zdrowych tłuszczów roślinnych, orzechów i nasion, które są źródłem równie ważnej dla zdrowia witaminy E. I ona jest silnym antyoksydantem, co sprawia, że bywa też nazywana witaminą młodości. U osób chorych na cukrzycę często występują też niedobory witamin z grupy B.
Jak uzupełnić niedobory żywieniowe związane z cukrzycą?
Niedobory ważnych witamin powinny być na bieżąco uzupełniane. W tym celu należy stosować różnorodną, bogatą w świeże, naturalne produkty dietę, którą warto skonsultować z lekarzem prowadzącym oraz dietetykiem. W diecie osób chorych na cukrzycę powinny znaleźć się m.in. warzywa o pomarańczowym i czerwonym kolorze, warzywa zielone oraz w umiarkowanych ilościach owoce. Szczególnie polecane są owoce aronii, czarnej porzeczki, owoce pigwy oraz owoce drobnopestkowe np. maliny, jeżyny i agrest, a także jabłka i gruszki. Jadłospis osoby chorej na cukrzycę zawsze powinien być konsultowany z dietetykiem i dopasowany zarówno do typu choroby, jak i współtowarzyszących jej schorzeń.
Czytaj też:
7 oznak, że masz za mało potasu. Jak je rozpoznać?
