Epilepsja jest chorobą neurologiczną, o której dość dużo wiemy. Wielu z nas miało bezpośredni lub pośredni kontakt z chorującymi na padaczkę osobami, jednak często mylnie postrzegamy to schorzenie, kojarząc je jedynie z wąską grupą objawów. Padaczka powoduje nie tylko drgawki i utratę świadomości. Może mieć także całkiem inne, ukryte i bardzo nietypowe oblicza.
Co to jest epilepsja?
Epilepsja to choroba neurologiczna, która diagnozowana jest u osób w różnym wieku. Jej podłożem są krótkotrwałe, ale wyjątkowo intensywne wyładowania wewnątrz komórek nerwowych. Choroba ta dotyka około 1% globalnej populacji. Wydaje się to niewiele, jednak część chorych mogła nigdy nie zostać zdiagnozowana ze względu na m.in. dość niespecyficzne i subtelne objawy.
O padaczce najczęściej słyszymy w przypadku małych pacjentów oraz seniorów. Choroba ta może tak naprawdę dotyczyć każdego z nas, bo zmiany neurologiczne, które wywołują napady padaczki, mają rozmaite podłoże. Choć najczęściej kojarzymy epilepsję z nagłym i mogącym przerazić atakiem, który wywołuje silne konwulsje, czyli drgawki, całkowitą utratę przytomności oraz toczenie piany z ust, to choroba ta ma wiele różnych obliczy. U niektórych chorych drgawki w ogóle nie występują lub są na tyle subtelne, że niemal niedostrzegalne. W zależności od rodzaju epilepsji u chorych mogą wcale nie występować drgawki lub pojawiają się one nawet kilkadziesiąt razy w ciągu doby.
Obecna wiedza medyczna pozwala w wielu przypadkach wyciszyć objawy tej choroby, jednak czasami okazuje się nieskuteczna. Tak jest m.in. w przypadku dzieci z zespołem różnych wad wrodzonych, u których kontrolowanie choroby bywa niemożliwe, bo jest ona całkowicie oporna na działanie obecnie dostępnych metod leczenia.
Jakie są przyczyny epilepsji?
Epilepsja jest chorobą, którą wywołują różne czynniki, jednak zawsze mają one związek z czynnościowymi zaburzeniami w obrębie komórek mózgowych. Większość napadów epilepsji jest wywołanych czynnikami biochemicznymi. Zaliczamy do nich m.in. zaburzenia elektrolitowe, zaburzenia w wydzielaniu neuroprzekaźników oraz związane z nimi upośledzenie w funkcjonowaniu mózgu, jak również niedobory energii, które mogą być spowodowane zaburzeniami metabolicznymi.
Choć wiele wiadomo na temat epilepsji, to u ponad połowy chorych zdiagnozowanie jej przyczyn okazuje się niemożliwe. Epilepsja jest chorobą występującą rodzinnie, czyli może dotykać spokrewnione ze sobą osoby. Zdarza się też, że jest skutkiem urazu głowy np. w wyniku upadku. Napad epilepsji może również wywołać długotrwałe spożywanie alkoholu, czyli tzw. ciągi alkoholowe, których następstwem jest padaczka poalkoholowa.
Epilepsja diagnozowana jest zwykle w pierwszym roku życia dziecka oraz u osób po 65. roku życia, jednak nie każdy napad drgawek na nią wskazuje. Aby zdiagnozować tę chorobę, konieczne jest wykonanie specjalistycznych badań m.in. EEG mózgu. Do przyczyn padaczki zaliczamy także m.in. schorzenia mózgu o podłożu bakteryjnym i wirusowym. Wśród zaburzeń związanych z epilepsją wyróżniamy m.in. padaczki częściowe i padaczki uogólnione.
Objawy padaczki. Jak wygląda napad epilepsji?
Objawy padaczki to nie zawsze silne drgawki, toczenie piany z ust, szczękościsk oraz utrata świadomości. Czasami objawy są wyjątkowo subtelne, co ma związek m.in. z tym, jaki obszar mózgu obejmują nieprawidłowe wyładowania. Napad toniczno-kloniczny wywołuje najbardziej kojarzone z epilepsją i wyszczególnione powyżej objawy – to tzw. napad duży. Innym rodzajem objawów padaczki są tzw. napady małe, które wywołują chwilowe oderwanie się od rzeczywistości, czyli zastygniecie w bezruchu i brak reakcji na bodźce. Po napadzie osoba chora powraca do wcześniej wykonywanych czynności.
Jednym z objawów padaczki są także mioklonie, czyli nagłe, pojawiające się np. podczas snu zrywy mięśniowe. Drgawki przy epilepsji nie muszą obejmować całego ciała – mogą dotyczyć np. jedynie palca u dłoni, mięśnia twarzy lub połowy ciała. Stan padaczkowy o różnym przebiegu mogą poprzedzać tzw. objawy przepowiadające m.in. odczuwanie dziwnych zapachów. Chorzy z czasem zaczynają je rozpoznawać.
Co ciekawe, ekspertami w przeczuwaniu zbliżającego się napadu epilepsji są niektóre psy. W związku z tym coraz częściej zwierzęta te stają się opiekunami osób chorych, ułatwiając im codzienne funkcjonowanie.
Czytaj też:
Dlaczego podczas snu wydaje się nam, że spadamy? Co na to nauka?