Nerwowłókniak – jak wygląda i jak powstaje oraz jak się go pozbyć

Zmiany skórne w postaci pojedynczych i mnogich guzków oraz narośli nie zawsze stanowią powód do niepokoju. Warto jednak wiedzieć, że każda zmiana na skórze, która nie znika po zastosowaniu leczenia objawowego, a także powiększa się lub powoduje ból, powinna zostać skonsultowana z lekarzem.

Guzki na skórze mogą pojawić się na każdym etapie życia. Częściej powstają u osób dorosłych, jednak mogą również powstawać u dzieci i młodzieży. Diagnoza stawiana jest na podstawie m.in. badania przedmiotowego. Lokalizacja guza oraz jego wygląd mogą wskazywać na charakter zmiany.

Towarzyszące im objawy zależą od lokalizacji guza. Jeżeli zmiana jest niespecyficzna lub zachodzą podejrzenia, że może to być rak, to niezbędne jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego, które pozwala dokładnie określić typ komórek, z których wywodzi się zmiana oraz charakter guza.

Jakie zmiany skórne diagnozowane są najczęściej?

Do najczęściej powstających zmian na skórze, które mają postać guzów, zaliczamy m.in.:

• cysty – inaczej torbiele np. prosaki i kaszaki – zmiany w okolicach mieszka włosowego i gruczołu łojowego powstają na skutek zatrzymania wydzieliny gruczołów łojowych oraz gruczołów potowych w tkance podskórnej;

• znamiona i nowotwory pochodzenia łącznotkankowego np. włókniaki miękkie i włókniaki twarde;

• znamiona i nowotwory pochodzenia nerwowego np. nerwiaki z komórek zwojowych i nerwiaki z włókien nerwowych.

W dermatologii wyróżnia się wiele rodzajów zmian skórnych, które powodują, że na skórze pojawiają się guzki i guzy. Mogą to być zmiany pojedyncze, które osiągają duże rozmiary, a także zmiany występujące w większych skupiskach. W niektórych przypadkach jeden rodzaj guza może występować jako zmiana pojedyncza i zmiana mnoga – przykładem mogą być tłuszczaki, które występując jako zmiana mnoga, prowadzą do deformacji ciała.

Do najczęściej pojawiających się na skórze zmian zaliczamy zmiany zastoinowe, które często powodują niepokój. Jest on związany z ich wyglądem – powiększający się guzek to nie zawsze nowotwór, jednak podłoże zmiany możemy poznać po skonsultowaniu objawów z lekarzem. W wielu przypadkach guzek lub zgrubienie w obrębie skóry to np. kaszak. Zmiana ta charakteryzuje się specyficznym wyglądem, jednak powinna zostać zróżnicowana m.in. z nerwiakowłókniakiem, który powstaje z komórek Schwanna i włókien nerwowych.

Nerwiakowłókniaki to zwykle guzy mnogie, powstające z osłonek nerwów skóry, które mogą mieć podłoże genetyczne. W sposób autosomalny dominujący dziedziczona jest np. nerwiakowłókniakowatość typu 1. Nerwiakowłókniak to łagodny guz lub guzek, który powstaje z osłonek nerwów zlokalizowanych w skórze, nerwów czaszkowych i nerwów, które pozwalają na komunikację pomiędzy układem nerwowym i narządami wewnętrznymi. W niektórych przypadkach nerwiakowłókniaki ulegają transformacji, przeobrażając się w nowotwór złośliwy oraz mogą powodować np. objawy neurologiczne.

Nerwiakowłókniaki diagnozowane są w trzech typach. Wyróżniamy:

• nerwiakowłókniaki skórne – to miękkie guzki o cielistej barwie, które mogą być uszypułowane;

• nerwiakowłókniaki podskórne – rozwijają się pod skórą – są twarde i mają owalny kształt;

• nerwiakowłókniaki splotowe – powstają w tkance podskórnej – mogą powodować przebarwienia skóry i np. deformację różnych części ciała.

Ze względu na podobny wygląd różnych guzów i guzków, nietrudno pomylić kaszaka, podczas samodzielnej diagnozy, z innymi zmianami skórnymi.

Ważne! Żadnej zmiany skórnej, która przypomina swoim wyglądem guz, nawet jeżeli mamy do czynienia z niegroźną cystą naskórkową, nie należy samodzielnie wyciskać, bo może to doprowadzić do poważnego w skutkach nadkażenia bakteryjnego. Co więcej, domowe sposoby usuwania zmian skórnych zwiększają ryzyko uszkodzenia skóry i powstawania szpecących blizn.

Kaszak – częsty problem młodych dorosłych

Jedną ze zmian skórnych są kaszaki (kaszak prawdziwy i kaszak rzekomy). Ten rodzaj zmian zastoinowych nie zagraża zdrowiu i życiu, jednak może powodować kompleksy. Kaszaki występują najczęściej w okolicach mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Dwa razy częściej kaszaki powstają u mężczyzn niż u kobiet; mogą występować rodzinnie.

Najwięcej kaszaków tworzy się u młodych dorosłych między 20. a 30. rokiem życia. U dzieci (w przypadku osób młodych) kaszaki pojawiają się stosunkowo rzadko, jednak czasami tworzą się w okresie dojrzewania, co jest spowodowane m.in. burzą hormonalną, która wpływa na pracę gruczołów łojowych, zwiększając wydzielanie sebum, oraz powstawanie stanu zapalnego.

Jak wyglądają kaszaki? – rodzaje kaszaków i części ciała, na jakich występują

Kaszaki to dość twarde guzki, które mogą występować pojedynczo lub w większych skupiskach. Są okrągłe, pokryte niezmienioną chorobowo lub lekko zaczerwienioną skórą. Czasami w obrębie kaszaka widoczny jest niewielkich rozmiarów czop rogowy. Kaszaki zwykle nie przekraczają wielkością ziarnka grochu. Stosunkowo rzadko dermatolodzy usuwają kaszaki dużych rozmiarów np. wielkości jaja kurzego. Kaszaki mogą mieć kolor cielisty, biały i żółty.

Już wiadomo, jak wygląda kaszak – a czy wiesz, gdzie się pojawia? Torbiel zastoinowa najczęściej powstaje na owłosionej skórze głowy, na twarzy np. w okolicach oczu, na szyi, a także na tułowiu, pod pachami, w pachwinach i w miejscach intymnych – kaszaki mogą powstać na skórze moszny oraz na wargach sromowych, tworząc większe skupiska i stając się przyczyną uciążliwych dolegliwości.

Lekarz dermatolog nie ma problemu ze zdiagnozowaniem kaszaków na podstawie badania palpacyjnego. Rzadko zmiany te są poddawane dodatkowym badaniom. Torbiel zastoinowa wyścielona jest naskórkiem oraz otoczona torebką łącznotkankową. Kaszaki wypełnione są półpłynną, serowatą treścią masy rogowej i masy tłuszczowej. Na skutek zakażenia cysty skórnej może rozwinąć się w obrębie kaszaka stan zapalny, który objawia się bolesnością, zaczerwienieniem oraz gromadzeniem się ropy. Zaropiały kaszak może swoim wyglądem przypominać czyrak, jednak jest mniej bolesny i nie ma martwiczego czopu.

W przypadku mnogich kaszaków o dużej spoistości konieczne jest poddanie zmiany badaniu histopatologicznemu, które pozwala odróżnić niegroźną torbiel zastoinową od złośliwego nowotworu gruczołowo-torbielowatego, którym jest oblak. Różnicowaniu pod kątem nowotworu poddawane są m.in. kaszaki mnogie skóry głowy.

Dlaczego powstają kaszaki na skórze?

Jedną z częstych przyczyn powstawania kaszaków jest stosowanie niewłaściwych kosmetyków (źle dobranych) – na skutek stosowania np. kosmetyków z silikonami i innymi substancjami chemicznymi – gruczoł łojowy ulega zaczopowaniu, co zwiększa ryzyko powstawania torbieli zastoinowych.

Inne przyczyny powstawania kaszaków w obrębie gruczołu łojowego to m.in. wspomniane wcześniej zmiany hormonalne w okresie dojrzewania, które wpływają na pracę gruczołów łojowych i zaburzenia w pracy gruczołów łojowych o innym podłożu. Kaszak może utworzyć się również na skutek niedrożności kanału włosowego, uszkodzenia mieszka włosowego, drażnienia skóry i nadmiernej ekspozycji na słońce.

Kaszak to zmiana występująca rodzinnie – jeżeli rodzice je mają, to dzieci także mogą mierzyć się z tym problemem.

Leczenie: Jak pozbyć się kaszaków? Dlaczego nie zaleca się wyciskania kaszaków i kiedy usunąć je chirurgicznie?

Domowe metody usuwania kaszaków są dość ryzykowne i mogą powodować m.in. pęknięcie gruczołu łojowego lub uszkodzenia mieszków włosowych, dlatego najlepiej skorzystać z zabiegów medycyny estetycznej, które pozwalają usunąć torbiel zastoinową np. za pomocą lasera.

Zdarza się, że małe kaszaki samoistnie znikają lub zmiana pęka pod wpływem nacisku, a gruczoł łojowy ulega opróżnieniu. Zmiany, które mają kilka centymetrów średnicy lub są zainfekowane, mogą wymagać wykonania zabiegu w gabinecie dermatologicznym.

Usuwanie dużych kaszaków odbywa się w znieczuleniu miejscowym i nie jest zabiegiem ryzykownym, jednak warto pamiętać, że wyciskanie kaszaków i ich nacinanie w warunkach domowych może doprowadzić do poważnych powikłań nie tylko w obrębie gruczołu łojowego. Dlatego interwencja chirurga (leczenie) pomaga pozbyć się go szybko i bezpiecznie.

Czytaj też:
„Morfina w plastrach” – wskazania, przeciwwskazania i skutki uboczneCzytaj też:
Czy lampy UV do hybryd powodują raka skóry? Stanowisko ekspertów Akademii Czerniaka