Podczas pobytu w kosmosie ludzki organizm jest poddany ogromnej próbie, ponieważ astronauci są narażeni w przestrzeni kosmicznej na wiele niebezpieczeństw – jednym z nich jest promieniowanie UV, które w konsekwencji może prowadzić do choroby popromiennej. Mikrograwitacja sprawia, że obniża się także tętno serca. Warunki, które panują poza orbitą ziemską, wpływają także na układ mięśniowo-szkieletowy człowieka – dochodzi do zmniejszenia wydolności i masy mięśni, a przez to astronauta w kosmosie męczy się łatwiej niż na Ziemi. Ostatnio naukowcy przeprowadzili kolejne badanie, podczas którego sprawdzili jeszcze dokładniej, jak pobyt ludzi w kosmosie wpływa na ich zdrowie.
Pobyt w kosmosie a zdrowie astronautów
Badanie zostało przeprowadzone na 14 astronautach. Analiza wyników wskazała, że podróże w kosmos prowadzą do spadku ilości czerwonych krwinek i masy kostnej, jednak organizm może je skutecznie uzupełnić na Ziemi. „Odkryliśmy, że około miesiąc po powrocie na Ziemię astronauci mieli znacznie mniej tłuszczu w szpiku kostnym” – zauważył dr Guy Trudel, autor badania, lekarz rehabilitacji medycznej w The Ottawa Hospital oraz profesor na University of Ottawa. Wyjaśnił również, dlaczego tak się dzieje: „Uważamy, że organizm wykorzystuje ten tłuszcz do regeneracji populacji czerwonych krwinek i odbudowy kości utraconych podczas podróży kosmicznych”.
Przeprowadzone badanie jest częścią projektu MARROW, który jest finansowany przez Kanadyjską Agencję Kosmiczną. Badanie bazowało na wynikach rezonansu magnetycznego (MRI) szpiku kostnego astronautów w wielu punktach czasowych przed i po sześciomiesięcznej misji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Wnioski z badania pomogą nie tylko astronautom
Według naukowców zawartość tłuszczu w szpiku kostnym u astronautów spadła o 4,2 procent. Stopniowo wracała ona do normy, a było to ściśle związane ze zwiększoną produkcją czerwonych krwinek i odbudową kości. „Ponieważ czerwone krwinki są wytwarzane w szpiku kostnym, a komórki kostne otaczają szpik, wydaje się logiczne, że organizm będzie zużywał tłuszcz szpiku kostnego jako źródło energii do produkcji czerwonych krwinek i odbudowy kości” – mówi dr Trudel. Badania dowodzą również, że młodsi astronauci mogą mieć większą zdolność do wykorzystywania energii z tłuszczu szpiku kostnego.
Naukowcy są również zdania, że wnioski z nowych badań mogą nie tylko pomóc astronautom, ale także zwykłym ludziom, którzy chorują na anemię, a także borykają się z ubytkiem masy kostnej. „Nasze badania mogą także rzucić światło na choroby takie jak osteoporoza, zespół metaboliczny, starzenie się i nowotwory, które są związane ze wzrostem ilości tłuszczu w szpiku kostnym” – powiedział badacz. „Z niecierpliwością oczekujemy dalszych badań tego zjawiska w różnych warunkach klinicznych na Ziemi” – dodał.
Czym jest „anemia kosmiczna”?
Przeprowadzone badanie jest kontynuacją analiz dr Trudela na temat zdrowia astronautów. Z wcześniejszych obserwacji wynika, że w czasie podróży kosmicznych organizm astronautów traci ok. 54 procent więcej czerwonych krwinek niż na Ziemi. To z kolei skutkuje tzw. „anemią kosmiczną”. „Na szczęście anemia nie jest problemem w kosmosie, gdy ciało jest w stanie nieważkości, ale podczas lądowania na Ziemi – i być może na innych planetach i księżycach z grawitacją – anemia wpłynie na poziom energii, wytrzymałość i siłę astronautów, co może zagrozić celom misji” – mówi ekspert, dodając, że jeśli uda się dokładnie ustalić, co kontroluje tę anemię, to być może poprzez odkrycia naukowców możliwe będzie też poprawienie profilaktyki i leczenia.
Czytaj też:
Czy chlor w wodzie może być szkodliwy? Rzeszów szykuje się do dezynfekcjiCzytaj też:
Legionella w Rzeszowie. Są ważne zalecenia dla całego kraju