Badania wykazały, że sześćdziesiąt procent jąkających się ma wśród członków rodziny osoby, które również się jąkają. Ale dopiero w 2005 roku naukowcy odkryli dlaczego. Dziś wiemy, że mutacje w czterech genach przyczyniają się do około 20% wszystkich przypadków jąkania, a nauka poszukuje kolejnych.
Jąkanie jest w genach
Geny te wpływają na część mózgu, która kontroluje sposób, w jaki określone cząsteczki wewnątrz komórki kierują ruchem wzdłuż różnych ścieżek neuronowych. Te geny są również badane w związku z chorobą Parkinsona, Huntingtona, a nawet Alzheimera. Były badacz z Narodowego Instytutu Głuchoty i Innych Zaburzeń Komunikacji, Dennis Drayna, spędził większość swojej kariery na badaniu przyczyn jąkania, ponieważ występuje ono w jego rodzinie. Teraz na emeryturze, wyjaśnił, jak mutacje genetyczne wpływają na mowę w wywiadzie.
„Te mutacje wpływają na proces w komórkach, który degraduje rzeczy już niepotrzebne – powiedział Drayna. – Ten proces działa jak kosz na śmieci komórki. Kiedy ten proces zostaje przerwany, komórka psuje się, co powoduje problemy”. Jednak geny nie mogą wyjaśnić wszystkich przypadków jąkania. Mogą wystąpić problemy fizyczne, takie jak koordynacja sensoryczna i motoryczna mowy, a także oczywiście udar, urazowe uszkodzenie mózgu lub inne zaburzenia mózgu.
Jąkanie się u dzieci
Małe dzieci w wieku od 2 do 5 lat często jąkają się jako normalna część nauki mówienia, a mowa poprawia się wraz z wiekiem. Jednak prawdopodobieństwo jąkania się dzieci, które mają opóźnienia w rozwoju lub inne problemy z mową, jest większe. Rodzice powinni skontaktować się z logopedą w celu oceny:
- jeśli jąkanie trwa nadal, gdy dziecko dorasta i trwa dłużej niż sześć miesięcy;
- jeśli łączy się to z innymi problemami z mową lub językiem i wpływa na komunikację dziecka w szkole, lub w kontaktach społecznych;
- jeśli jest połączone z napięciem mięśni lub widocznymi trudnościami w mówieniu.
Eksperci twierdzą, że wsparcie ma kluczowe znaczenie dla utrzymania wysokiej samooceny dziecka. Podekscytowanie, zmęczenie lub stres może wywołać jąkanie, podobnie jak uczucie presji lub samoświadomości. Wystąpienia publiczne mogą być szczególnie trudne dla każdego z tą chorobą, a niektórzy mają nawet trudności podczas rozmowy przez telefon.
Cierpienie emocjonalne ma ogromny wpływ na ten stan. Ci, którzy przezwyciężyli jąkanie w normalnych sytuacjach, mogą doświadczyć powrotu problemu, gdy są zdenerwowani lub gdy wysokie oczekiwania społeczne powodują na nich presję.
Czytaj też:
Dlaczego wspomnienia związane z emocjami są tak silne?