Zapalenie opon mózgowych, inaczej zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, często jest schorzeniem o gwałtownym przebiegu. Rozpoczyna się dość „niewinnie”, przypominając pierwsze objawy wielu chorób m.in. grypy. Niestety, choroba ta jest niezwykle niebezpieczna m.in. dla małych dzieci i bardzo często prowadzi do śmierci. Sprawdź, co musisz wiedzieć na temat zapalenia opon mózgowych.
Co to jest zapalenie opon mózgowych?
Zapalenie opon mózgowych jest stanem zapalnym, który może zostać wywołany przez różne drobnoustroje. Schorzeniem tym można zarazić się drogą kropelkową oraz przez kontakt z kałem i moczem osoby zakażonej, która wcale nie musi mieć objawów chorobowych. W niektórych przypadkach nosiciel chorobotwórczych baterii i wirusów jest osobą w pełni zdrową. Ze stanem zapalnym opon mózgowych mamy do czynienia wówczas, gdy bakterie, wirusy lub inne patogeny zaczynają namnażać się w płynie mózgowo-rdzeniowym. Brak odpowiedniego leczenia powoduje szybki rozwój zapalenia, które może objąć nie tylko opony mózgowe i przestrzeń podpajęczynówkową, ale także sam mózg. Wówczas rokowania są niepomyślne, a jeżeli leczenie przyniesie skutek, to zachodzi poważne ryzyko, że osoba chora nigdy nie powróci do pełnej sprawności.
Zapalenie opon mózgowych – przyczyny
Ze względu na rodzaj patogenów, które mogą doprowadzić do zapalenia opon mózgowych, wyróżniamy:
- bakteryjne zapalenie opon mózgowych,
- wirusowe zapalenie opon mózgowych.
Zdecydowanie rzadziej przyczyną zapalenia opon mózgowych są grzyby oraz pasożyty.
Ważne: źródłem zakażenia płynu mózgowo-rdzeniowego są często bakterie bytujące w naszych ustach i jamie nosowo-gardłowej. Schorzenie może być powikłaniem, które związane jest z:
- nieleczonym zapaleniem zatok przynosowych,
- zapaleniem migdałków,
- chorobami zębów i przyzębia,
- innymi schorzeniami jamy ustnej, nosa, gardła i uszu.
Dzieje się tak z jednego, ważnego powodu. Mózg oraz jamę ustną i jamę nosowo-gardłową łączą wspólne naczynia krwionośne, co sprawia, że drobnoustroje mogą łatwo przeniknąć do mózgu. Mamy tutaj do czynienia z tzw. trójkątem śmierci. Nie zawsze źródłem zakażenia jest nasz organizm, choć zdarza się to dość często. Czasami przyczyną zapalenia opon mózgowych są przekazywane nam drogą wziewną patogeny. W tym przypadku częstą przyczyną zakażenia są pneumokoki i meningokoki, czyli bakterie, które mogą doprowadzić także do rozwoju sepsy. Za wirusowe zapalenie opon mózgowych odpowiedzialne są m.in. wirusy obecne w śliniankach kleszczy, które powodują kleszczowe zapalenie mózgu.
Zapalenie opon mózgowych – objawy
Początkowo zapalenie opon mózgowych może przypominać typową infekcję sezonową, dlatego dość często bywa mylnie brane za grypę. W przebiegu zakażenia pojawiają się:
- gorączka, która może sięgać nawet powyżej 40 stopni (zwłaszcza u małych dzieci),
- ból mięśni,
- ból stawów,
- uczucie ogólnego osłabienia,
- narastający ból głowy,
- nudności,
- wymioty,
- zawroty głowy.
Powyższe objawy mogą wskazywać na zapalenie opon mózgowych, jednak ze względów diagnostycznych o podejrzeniu choroby decyduje sztywność karku. Mamy z nią do czynienia wówczas, gdy w pozycji leżącej nie można dotknąć brodą do klatki piersiowej. Oprócz sztywności karku mogą wystąpić inne, typowo neurologiczne objawy np. utrata przytomności, drgawki, zaburzenia świadomości, problemy z mową, nadmierna senność, splątanie, zaniki pamięci. Nasilenie objawów zależy m.in. od przyczyny stanu zapalnego oraz ma związek z wiekiem. W przypadku niemowląt i małych dzieci jednym z objawów zapalenia opon mózgowych, oprócz gorączki, mogą być np. nieustanny płacz, dotykanie rączkami główki oraz nienaturalny spokój dziecka, które staje się apatyczne.
Czytaj też:
Zapadnięte płuco: objawy i przyczyny odmy opłucnowej