Zgaga nie jest chorobą, ale objawem. Schorzenie, które ją powoduje to refluks żołądkowo-przełykowy, dlatego ważne jest przede wszystkim leczenie przyczynowe. Tabletki na zgagę oraz inne preparaty przeznaczone do łagodzenia nieprzyjemnych objawów nie usuną ich przyczyny, a w niektórych przypadkach mogą spowodować zagrożenie dla zdrowia.
Co to jest zgaga?
Zgaga to uczucie pieczenia i dyskomfortu w przełyku, w okolicy mostka oraz w gardle. Pierwsza zgaga może spowodować spory stres, bo bardzo często brana jest za objawy zawału. Dzieje się tak ze względu na lokalizację pieczenia oraz towarzyszącego zgadze bólu w okolicy mostka. Zgaga może powodować także objawy przypominające zapalenie gardła i inne dolegliwości laryngologiczne, wywoływać ból brzucha, uczucie pełności czy uczucie palenia w przełyku.
Przyczyny zgagi
Zgagę powoduje choroba refluksowa przełyku, czyli cofanie się kwaśnej treści żołądka do przełyku, które może następować samoistnie lub np. w wyniku nagłego schylenia się. Kwaśne odbijanie czy zarzucanie treści pokarmowej mogą być objawami innych schorzeń, do których zaliczają się: zespół jelita drażliwego, wrzody żołądka, czy niestrawność. Dolegliwości związane ze zgagą mogą być związane także z dysfunkcją żołądka.
Objawy nasilają się po zjedzeniu produktów ciężkostrawnych i tłustych potraw. Bardzo często zgaga związana jest z:
- przepukliną zwieracza przełyku oraz innymi zaburzeniami w funkcjonowaniu zwieracza przełyku,
- wrzodami żołądka oraz wrzodami dwunastnicy,
- innymi chorobami układu pokarmowego,
- przejadaniem się oraz szybkim spożywaniem posiłków,
- nadużywaniem niektórych leków m.in. leków zawierających kwas acetylosalicylowy i innych leków o działaniu przeciwbólowo-przeciwzapalnym, których nie powinno się przyjmować na pusty żołądek,
- częstym przyjmowaniem antybiotyków,
- zakażeniem bakterią Helicobacter pylori.
Objawy zgagi
Do objawów zgagi zalicza się:
- cofanie się treści żołądkowej
- objawy niestrawności
- ból w klatce piersiowej
- dolegliwości bólowe w okolicach jamy brzusznej
Najbardziej typowym objawem zgagi jest jednak uczucie pieczenia i palenia w przełyku, które może powodować również nieprzyjemny posmak w ustach czy kwaśne odbijanie.
Zgaga w ciąży
Zgaga bardzo często pojawia się u kobiet w ciąży i wówczas związana jest z uciskiem powiększającej się macicy na narządy wewnętrzne, co może spowodować problemy ze zwieraczem przełyku. Na dolegliwość tą cierpią też osoby znerwicowane i chorzy na depresję oraz nerwicę.
Ale zgaga w ciąży tylko po części jest zjawiskiem fizjologicznym spowodowanym uciskiem rosnącej macicy na przewód pokarmowy. Warto pamiętać, że nieodpowiednia dieta bogata w fast foody i tłuste pokarmy może wzmagać produkcję kwasu solnego i nasilać nadkwaśność. W ciąży lepiej jest nie sięgać po tabletki na zgagę bez konsultacji z ginekologiem, zdecydowanie lepszym wyborem będą domowe sposoby na zgagę, a także zmiana diety.
Aby nie cierpieć na niestrawność i nadkwaśność, należy spożywać częstsze, a mniejsze posiłki. Dobrze jest także zwracać uwagę na to, by nie obciążać nadmiernie żołądka. Świeże i sezonowe produkty dostarczą witamin i mikroelementów i zapobiegną dolegliwościom żołądka, które często są wywołane przez spożywanie gotowych półproduktów czy mrożonych dań.
Leczenie zgagi
Sporadycznie pojawiająca się zgaga np. po bardzo obfitym posiłku nie jest sygnałem niepokojącym, ale trzeba wiedzieć, że nawracające pieczenie w przełyku zawsze trzeba skonsultować z lekarzem.
Leczenie zgagi opiera się na stosowaniu domowych metod łagodzenia nieprzyjemnych dolegliwości oraz dostępnych na receptę i bez recepty leków. Niestety, nie wszystkie leki na zgagę okazują się bezpieczne, a niewłaściwie stosowane mogą stać się przyczyną dodatkowych dolegliwości zdrowotnych. Z tego względu przed zastosowaniem leków na zgagę, które możemy kupić bez recepty, trzeba dokładnie zapoznać się z ulotką lub zasięgnąć porady farmaceuty. Leki dostępne na receptę także wymagają ostrożnego i zgodnego z zaleceniami lekarza stosowania. Niektóre z nich należy brać przez określony czas, bo inaczej ich działanie nie będzie efektywne; w niektórych przypadkach sporadyczne przyjmowanie leków na zgagę może powodować nasilenie się dolegliwości.
Co na zgagę szybko?
Jeśli męczy nas zgaga, możemy sięgnąć po leki na refluks, ale też skorzystać z domowych sposobów zwalczających kwaśne odbijanie. Pomogą przetwory mleczne, maślanki, kefiry czy jogurty, zobojętniające kwas solny i dzięki temu zapobiegające cofaniu się treści pokarmowej.
Dobrze jest również sięgnąć po siemię lniane, które tworzy na przewodzie i układzie pokarmowym warstwę ochronną i zabezpiecza go przed działaniem kwasu solnego w żołądku. Warto także pić herbatki ziołowe wspomagające trawienie, m.in. z kopru włoskiego, ale też z dziurawca czy rumianku. Dodając do nich plasterek imbiru, wspomożemy procesy trawienne i zapobiegniemy takim dolegliwościom jak niestrawność.
Jaki lek na zgagę bez recepty?
Objawy refluksu i nieprzyjemne uczucie pieczenia oraz palenia w przełyku można złagodzić, sięgając po preparaty, które zobojętnią kwas żołądkowy. Nadmiar kwasu solnego w żołądka działa drażniąco, zwłaszcza gdy kwas solny przenika do dolnego zwieracza przełyku. To drażni przewód pokarmowy, a pokarm może cofać się dalej, nawet do krtani i gardła, wywołując nadkwaśność, uczucie pieczenia oraz nieprzyjemny posmak w ustach.
Leki bez recepty nie służą do leczenia zaburzeń pracy żołądka. Mogą jednak zobojętnić kwasy i dzięki temu zapobiec zgadze. Często zawierają węglan wapnia, wodorotlenek glinu czy wodorowęglan sodu, dzięki czemu neutralizują nadmiar kwasów, regulują wydzielanie kwasu solnego i zapobiegają cofaniu się treści żołądkowej. Dobre efekty dają leki, które zawierają fosforan glinu, tworzący warstwę ochronną na śluzówce przełyku oraz przewodu pokarmowego, a także kwas alginowy, chroniący przełyk przed działaniem kwasu. Preparaty te kupimy w różnych formach - w aptekach dostępna jest zarówno zawiesina doustna, jak i tabletki do ssania.
Warto wiedzieć, że podobne działanie wiążące nadmiar kwasu solnego w żołądku, ma białko. Dobrze jest zatem sięgnąć po produkty mleczne (np. mleko, kefiry czy jogurty), które mogą złagodzić nieprzyjemne uczucie wywołane nadkwaśnością soku żołądkowego i przynieść ulgę w nieprzyjemnych dolegliwościach.
Co na refluks na receptę?
Leki neutralizujące kwas solny na receptę zawierają głównie inhibitory pompy proteinowej. Pomagają nie tylko przy problemach z nadkwaśnością soku żołądkowego, ale mogą okazać się pomocne również w razie takich schorzeń jak wrzody żołądka. Dodatkowo wspomagają perystaltykę jelit.
Tego rodzaju leki stosuje się na czczo, przed posiłkiem. Aby wyeliminować problem zgagi, należy popić je szklanką wody, a dopiero po 30 minutach zjeść potrawę. Dobrze jest jednak dbać o to, by spożywane przez nas produkty nie były zbyt tłuste lub ciężkostrawne.
Leki na zgagę – niepokojące doniesienia naukowe
Od kilku lat naukowcy przestrzegają przed zagrożeniami, jakimi jest długotrwałe przyjmowanie popularnych leków na zgagę, które zawierają inhibitory pompy protonowej (IPP). Analizy wyników badań osób, które przyjmowały je przez długi czas (najczęściej kilka lat), wskazują na to, że leki na zgagę mogą powodować zaburzenia naturalnej flory bakteryjnej układu pokarmowego, zwiększać ryzyko wystąpienia zawału serca, chorób nerek i nadwagi, a także utrudniać przyswajanie witaminy B12 i wpływać na podwyższenie poziomu cholesterolu.
Warto wiedzieć, że leki na zgagę, które dostępne są bez recepty, zawierają stosunkowo niskie stężenie substancji aktywnych, jednak nie oznacza to, że są całkowicie bezpieczne. Z tego względu w przypadku wystąpienia nieprzyjemnych dolegliwości warto wypróbować domowe sposoby na zgagę np. jedzenie migdałów, picie naparu z kwiatu lipy lub picie siemienia lnianego. Zgagę zawsze trzeba skonsultować z lekarzem, bo długotrwałą ulgę przyniesie przede wszystkim rozpoczęcie leczenia jej przyczyny i unikanie nawyków mogących wywołać nieprzyjemne dolegliwości, do których zaliczamy, m.in. nadmierne spożycie alkoholu, palenie papierosów, stres i stosowanie niewłaściwej diety.
Czytaj też:
Masz te objawy? To może być nerwoból
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.